Życia Zacnych Mężów z Plutarcha/Porównanie Numy z Likurgiem
| <<< Dane tekstu >>> | ||
| Autor | ||
| Tytuł | Porównanie Numy z Likurgiem | |
| Pochodzenie | Dzieła Krasickiego dziesięć tomów w jednym | |
| Wydawca | U Barbezata | |
| Data wyd. | 1830 | |
| Miejsce wyd. | Paryż | |
| Źródło | Skany na Commons | |
| Inne | Cały tekst | |
| ||
| Indeks stron | ||
Bogobojność, wstrzemięźliwość, zupełne tych zacnych mężów nadarza podobieństwo. W tem jeszcze podobni, iż równie na wsparcie prawodawstwa swego używali podstępów, wmawiając w lud, Likurg wyroki Delfów, Numa objawienia Egeryi.
W tem różni, z równym jednak zaszczytem, iż jeden przyjął królestwo niechętnie, drugi go odrzucił cnotliwie. Pierwszy z obywatela przez cudzych na państwo wszedł, drugi mogąc być u swoich królem, obywatelem został. Chwalebna jest rzecz dla cnoty zostać monarchą, nie mniej zamieniła tronu się przez cnotę wyrzec.
Druga między nimi różnica w tem jest, iż jąwszy się rządu, na wzór muzyczny działali rzecz, Likurg to czynił, co natężając strony podwyższa dźwięk i ostrzy, Numa co nadciągnięte ku wdzięku zwalnia. Pierwszy wykorzeniał i przeistaczał nagle, Numa nieznacznie łagodził i zwalniał.
Nieludzkie z niewolnikami obchodzenie się Likurg nakazał; Numa chcąc ich stan ulżyć, i znieść po części piętno zhańbienia : w uroczystość Saturna pozwolił im z panami równać się, i obcować, i przynajmniej na czas dał im zakosztować, co to jest swoboda.
Tak Likurg jako i Numa, wiedli do wstrzemięźliwości, ale pierwszy bardziej zmierzał ku wojnie, Numa ku obywatelstwu. Może to pochodziło z okoliczności w których zostawali; jeżeli bowiem Numa zapał wojowniczy wstrzymywał, czynił to dla tego, aby poskromił świeżo skupionych gwałtowników, przyzwyczajonych do zaboru i morderstwa; Likurg spokojnych zastał, ale mniej zdolnych do odporu; nie w nadzieję więc rozszerzenia granic, ale z potrzeby ustrzeżenia własności w żołnierzy przeistaczał.
Ustawy Numy względem płci niewieściej tchnęły wstydem i przystojnością, Likurg zbyt ją zamężniał; zapasy publiczne i odzież ledwo nagość okrywająca, jeźli (co trudno do uwierzenia) nie gorszyły młodzieży tamtejszej, zapewne nie dawały chęci ku naśladowaniu przychodniom.
W sposobach wychowania młodzieży Likurg uwielbiony sprawiedliwie, Numa nie dość się w tej mierze zupełnie na wolą rodziców spuścił.
Z wielu jeszcze innych miar możnaby tych zacnych mężów przyrównywać, i czynić między nimi różnicę. Kto zaszczyt wojennej sławy nad słodycz szczęśliwego pokoju przenosi, ten da pierwsze miejsce Likurgowi : kto ma czułość, Numę nad niego przełoży.
