Antologja literatury francuskiej/Teofil Gautier
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Teofil Gautier |
| Pochodzenie | Antologja literatury francuskiej |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1922 |
| Druk | Drukarnia Ludowa w Krakowie |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI  Cały tekst Całość jako: EPUB • PDF • MOBI
|
| Indeks stron | |
urodzony w r. 1810 w Paryżu, zrazu waha się w wyborze pomiędzy malarstwem a literaturą (coś z malarza zachował zawsze jako pisarz), wstępuje, pod wpływem Wiktora Hugo, w szeregi wojujących Romantyków („premiera“ Hernaniego w r. 1830, w czasie której Gautier dowodził armją młodych „Hugolatrów“) i zdobywa sobie rozgłos powieścią Panna de Maupin (1835), książką bujną, pełną młodzieńczego soku, mimo iż przeładowaną właściwym Romantykom egotyzmem i młodzieńczą frazeologją. Książkę tę opatrzył Gautier błyskotliwą przedmową, w której odbijają się walki literackie owej nabrzmiałej talentami epoki. Prócz Panny de Maupin, napisał Gautier drugą powieść, p. t. Kapitan Fracasse. Świetny styl, subtelność opisowa Gautiera sprawiły, iż znakomity krytyk Sainte-Beuve powiada o nim: „Od czasu jak mamy Gautiera, wyraz niewysłowione przestał istnieć w języku francuskim“. Konieczności egzystencji wtrącają Gautiera w dziennikarstwo, które, przez całe życie, pochłania największą część jego sił twórczych; i tu wszelako daje niepospolite rzeczy, na polu krytyki literackiej, teatralnej i malarskiej. Wytchnieniem są dlań podróże, z których sprawozdania, traktowane bardzo po malarsku, należą do pięknych kart francuskiego piśmiennictwa. Najbardziej zagęszczony wyraz swej bogatej indywidualności daje Gautier w swoich poezjach, o nieskazitelnej formie, cyzelowanych po mistrzowsku strofach i cokolwiek chłodnym i ekskluzywnym artyzmie. Najkunsztowniej szlifowane wiersze zawarł w zbiorze trafnie zatytułowanym: Emalie i Kamee. Można rzec, iż, w epoce kłębienia się idej, epoce burz i przewrotów polityczno-społecznych, dla Gautiera nie istniało nic, co nie jest Sztuką. Rzucone przezeń pierwszy raz hasło: „sztuka dla sztuki“, później nadużyte, miało swoje znaczenie po stu latach wysługiwania się literatury wszelakim działaniom i problemom. Umarł w r. 1872.
W literaturze francuskiej więcej od jego dzieł waży samo nazwisko Gautiera, a to dzięki urokowi jego osobistego oddziaływania. Posiadał rzadki dar rozmowy; rozsypywał bogactwo myśli, obrazów, spostrzeżeń, których część przechowała się we współczesnych pamiętnikach (Dziennik Goncourtów). Był niejako łącznikiem między generacjami poetów, od Romantyków do „symbolistów“ i „dekadentów“; każde pokolenie, wyruszające w bój w imię „czystej sztuki“, wypisywało na sztandarze nazwisko Teofila Gautier. Jako krytyk, Gautier odznaczał się sądem bardzo przenikliwym i indywidualnym; w swoich les Grotesques odkrył na nowo zapomnianego Villona; słynną przedmową do Kwiatów grzechu wprowadził w literaturę Baudelaire’a.
