Encyklopedja Kościelna/Berendt Jędrzej
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom II) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Berendt Jędrzej, biskup nominat, sufragan mohilewski, urodzony w Warmji 1743. Uczył się w Brunsberdze, potém w Wilnie, gdzie został jezuitą r. 1751. Obeznany z medycyną, a miłosiernego serca, był opiekunem, dobroczyńcą i bratem ubogiej młodzieży szkolnej. Gdy przeniesiony był z Wilna do Nowogródka, o milę przeprowadzała go biedna młodzież, z płaczem i żalem. Po dwóch latach przeniesiono go na nauczycielstwo do Mińska. Uczył tu prywatnie zdolniejszych, z warunkiem, aby ci uczyli młodszych od siebie. Odbywszy nareszcie teologiczne studja w Wilnie, wysłany był na nauczyciela filozofji i matematyki do Połocka. Pod owe czasy (1767) upowszechniało się w tamtych stronach szczepienie ospy. Berendt pierwszy na Białej Rusi wziął się do zwalczania przesądu, namawiał chłopów, żeby przynosili dzieci i sam zaszczepił ospę małemu Szantyrowi Stanisławowi, znanemu później prałatowi. Był rektorem w kollegjum w Mścisławiu, gdy nastąpiła kasata zakonu; wówczas został proboszczem w tém mieście. Siestrzeńczewicz, jeszcze jako sufragan ks. Massalskiego, biskupa wileńskiego, sprowadził go do Mohilewa, a gdy utworzyła się kapituła metropolitarna, został kanonikiem mohilewskim i oficjałem. Umiał Berendt na tém stanowisku utrzymać charakter nieskazitelny, zdołał nawet usunąć szambelanowę, krewnę arcybiskupa, która się do spraw djecezjalnych mieszała. Kiedy Siestrzeńczewicz wrócił do prezydencji w kollegjum (ob. Benisławski) i mieszkał w Petersburgu, Berendt mianowany już biskupem sufraganem mohilewskim, rządził dalej djecezją po ojcowsku i w duchu czysto kościelnym. Brał sieroty i do szkół o własnym koszcie oddawał. Biedne panienki osadzał u marjawitek, wyposażał, służbę im wynajdował. Wszyscy, a osobliwie potrzebujący, mieli go sobie za opiekuńczego anioła. Zapadłszy na zdrowiu, za poradą doktorów pojechał na wieś, do swojej plebanji w Liwejmuzie, w Inflantach. Umarł 10 Stycznia 1805 r. Stanisław Szantyr opisał jego życiorys w Dziejach dobroczynności wileńskiej, 1821 r. str. 2146—2151.
