Encyklopedyja powszechna (1859)/Alkalimetryja
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Alkalimetryja |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Alkalimetryja, Alkalimetr. Pod nazwą alkalimetryja, rozumiemy w chemii zbiór metod służących do oznaczenia ilości alkalijów, stanowiących główną wartość potażu lub sody handlowej, które zawierają je w zmiennej ilości. Sposoby służące do tego, powinny być łatwe do wykonania i szybko prowadzić do celu, tak ażeby nie obeznane nawet z chemiją osoby mogły je wykonywać. Obecnie w użyciu są dwie metody: jedna z nich mniej używana, polega na oznaczeniu za pomocą wagi (przez stratę, w właściwym aparacie) kwasu węglanego zawartego w ciele badanem, i obliczeniu z jego ilości; ilości węglanu potażu lub sody. Druga metoda, częściej używana jest analizą objętościową (ob.), i polegu na wynalezieniu, przez mierzenie ilości kwasu potrzebnej do zobojętnienia alkali, znajdującego się w pewnej oznaczonej wadze potażu lub sody handlowej. Kwas do tego użyty musi być oznaczonej mocy, czyli mianowany, t. j. rozwolniony wodą w takim stosunku, ażeby pewna jego miara np. 100 lub 1000 cent, sześć, zobojętnić mogła pewną, wiadomą ilość alkali. Kwas w ten sposób przygotowany przy dochodzeniu mierzy się, czyli oznacza co do ilości, za pomocą narzędzia zwanego alkalimetrem. Jest to rurka dosyć szeroka, połączona u spodu z drugą wazką do góry obok niej się wznoszącą, i wyciągniętą w dzióbek za pomocą którego płyn kroplami nawet wylewać można. Obie te rurki tworzą mniej więcej kształt lit. U. Na rurce szerszej jest podziałka zwykle na cent. sześć. za pomocą której można ocenić ilość zużytego kwasu na zobojętnienie alkali, a ze znalezionej tą drogą, łatwo obliczyć ilość alkali, znajdującego się w ciele badanem. Wiedząc bowiem wiele zobojętnia jeden, 100 lub 1000 cent. sześc., łatwo obliczyć ilość jaka została zobojętnioną w dochodzeniu. Zamiast tego narzędzia teraz używa się powszechnie buretka Mohr’a. T. C.
