Encyklopedyja powszechna (1859)/Aponeuroza
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom II |
| Rozdział | Aponeuroza |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Aponeuroza (Aponeurosis) z greckiego: apo z, neuron nerw). Rozcięgno. Starożytni poczytywali wszystkie części białe za nerwy. Trzy części ciała ludzkiego: powięzła (fasciae), rozcięgna (aponcuroses) i ścięgna (tendines) mają bardzo podobną budowę. Podstawę wszystkich stanowi tkanka łączna, tylko układ włókien tej tkanki innym jest w ścięgnie, a innym w rozcięgnie i powięzi. Podobieństwo budowy sprawia, że częstokroć wyrazem fascia oznaczają rozcięgno i przeciwnie wyrazem aponeurosis powięź. Pomimo tego istnieją różnice pomiędzy niemi. Ścięgno szczególniej już na pierwszy rzut oka wyróżnia się bardzo łatwo. Kształt ma po największej części walcowaty, kolor biały, lśniący; włókna tkanki łącznej idą w niem w kierunku osi podłużnej, falując się ustawicznie, co właśnie nadaje każdemu ścięgnu połysk; bardzo bowiem natężone przestaje lśnić zupełnie. Rozcięgno jest błoną cieńszą od ścięgna, a grubszą od powięzi, już nie tak połyskującą, chociaż białą; włóka tkanki łącznej nie idą w niém równolegle, ale krzyżują się z sobą w rozmaitych kierunkach. Powięź jest również błoną, ale cienką, koloru biało-szarawego, z przyczyny dość znacznej ilości włókien tkanki elastycznej, stanowiącej wspólnie z tkanką łączną i tłuszczem jej istotę. Błony te tworzą powłoki, to pojedynczych mięśni (musculus) i ściegn, to pewnej ich gruppy, ułatwiając tym sposobem kierunek ich działania, to znowu służą im za przyczepienia. Powięzie zaś szczególniej powierzchowne przyczyniają się wiele do nadania kształtu miękkim częściom ciała, powlekając je ogólnie, oprócz wierzchołka głowy, dłoni i podeszew. Nauka o położeniu tych błon względnie do innych części, o ich przeznaczeniu i ustroju nazywa się aponeurologiją. K. K.
