Encyklopedyja powszechna (1859)/Appert (Franciszek)
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom II |
| Rozdział | Appert (Franciszek) |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Appert (Franciszek), technolog francuzki, który wsławił się szczególniej odkryciem sposobu przechowywania pokarmów bez zepsucia przez długi przeciąg czasu. Sposób ten zwany Apperta polega na postępowaniu nastepującém: Dane do przechowania przedmioty umieszczają się we flaszkach lub słojach szklannych, albo też w pudełkach blaszannych. Flaszki i słoje szklanne powinny być starannie przygotowane, otwór w pierwszych daje się ostrokręgowy, a korki do zamknięcia doborowe; do zamknięcia słojów używają się korki z połączonych z sobą klejem rybim kilku sztuk składające się. Wszystkie korki przed użyciem należy przez ostrożne gniecenie rozmiękczyć i uczynić sprężystszemi, gdyż w takim razie szczelniej otwory naczyń zamykają; dla zamknięcia pudełek blaszannych przygotowują się denka także blaszanne, szczelnie w otwory wchodzące, których brzegi po zamknięciu zalutowują się. Naczynia szklanne napełniają się aż do odległości dwóch cali od korka; korki po zamknięciu gładko zżynają i zapomocą drutu umocowują. Naczynia szklanne umieszczają następnie w workach płóciennych grubych, aby podczas gotowania w razie pęknięcia, ułamki szklą nierozpryskiwały się. Gotowanie pokarmów w naczyniach zamkniętych uskutecznia się w kąpieli wodnej albo za pomocą pary, ostatni sposób jest najkorzystniejszy. Ogrzewać należy nieco wyżej jak do punktu wrzenia wody, i dla tego kąpiel wodna znajdować się powinna w naczyniu zamkniętém, albo też do wody dodaje się nieco soli kuchennej. Czas przez który potrawy gotują się, zależy od ich gatunku; dla grochu potrzeba na to 2 godziny; dla bobu 1 godzinę; dla soków roślinnych 2 minuty; dla pokarmów mięsnych 3 kwadranse. Nadmienić wypada, że przed tém postępowaniem przygotowują pokarmy jak najbardziej skoncentrowane, jak najlepiej ugotowane, aby potém lepiej się konserwowały i mniej zajmowały miejsca. Mięsa i sosy przechowują się oddzielnie; kości zwykle odrzucają. Według doświadczeń poczynionych przez marynarkę francuzką, potrawy z drobiu, pasztety z ryb, mogą przetrwać rok do dwóch lat. Podług tego sposobu można także przechowywać jaja; w tym celu umieszcza się je w naczyniach szklannych, przekładając ośródkiem chleba, aby się nie tłukły i ogrzewa się do 75°; można je także gotować na twardo. Mleko również można, po zagotowaniu parą, przechowywać i w dalekie strony przesyłać. Appert doszedł do przechowywania win łatwo ulegających zepsuciu, jak np. burgundzkie, a nawet piwa. Gay-Lussac dokonał rozbioru powietrza w naczyniach zamkniętych, znajdującego się nad przedmiotami przechowanemi i nieznalazł w niem kwasorodu. Appert rozpoczął swój zawód jako cukiernik, a skończył jako posiadacz ziemski w departamencie Sekwany i Oazy; metodę swoję dał poznać w dziele: L’art de conserver toutes les substances animales et végétales, którego czwarte wydanie wyszło w Paryżu, 1831 roku.
