Hatha-Joga/Rozdział XXV
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Hatha-Joga |
| Podtytuł | Nauka jogów o zdrowiu fizycznem i o sztuce oddychania |
| Wydawca | Trzaska, Evert i Michalski |
| Data wyd. | 1922 |
| Druk | Drukarnia Narodowa |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Tłumacz | Antoni Lange |
| Tytuł orygin. | Hatha Yoga or the Yogi Philosophy of Physical Well-Being |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
Zanim przystąpimy do opisu ćwiczeń, przypominamy raz jeszcze, że ćwiczenie wykonywane bez zainteresowania nie wywrze na was żadnego wpływu. Powinniście nauczyć się lubić waszą pracę i myśleć o tem, do czego ona służy. Gdy posłuchacie naszej rady, osiągniecie wielki pożytek z poniższych ćwiczeń.
Każde ćwiczenie winno zaczynać się od tego, że staniesz w pozycji naturalnej t j. pięty przy sobie, głowa do góry, wzrok nawprost, ramiona w tył, pierś naprzód, brzuch zlekka wciągnięty, ręce swobodnie wiszą wzdłuż bioder.
1). Wyciągnij ręce przed siebie, na jednym poziomie z ramionami; dłonie winny się dotykać.
2). Odginaj ręce w tył, dopóki nie będą tworzyły jednej linji poziomej na poziomie ramion lub nawet tak, by były zarzucone w tył (jeśli możesz to wykonać bez wysiłku); szybko wróć do położenia (1). Powtórz ten ruch kilka razy. Odginać ręce w tył należy szybko i silnie. Nie pozwalaj sobie drzemać przy pracy. Ćwiczenie to jest nadzwyczaj pożyteczne dla rozwoju piersi, mięśni, ramion i L d. Można przy odrzucaniu rąk w tył, podnosić się na palcach i opuszczać się przy ruchu powrotnym rąk do przodu. Należy rytmicznie powtarzać ćwiczenie „w tył, naprzód“ — jak szybki ruch wahadła.
1). Wyciągnij ręce w bok, dłonie rozwarte.
2). Zataczaj koła (niewielkie) rękami, odrzucając ręce jaknajdalej w tył, a z przodu nie pozwalaj im przekraczać linii piersi. Wykonaj dwanaście kół. Wpływ ćwiczenia będzie skuteczniejszy, gdy wykonywać przy niem oddychanie pełne jogów i zatrzymywać powietrze w płucach na przeciąg kilku kół. Ćwiczenie to rozwija pierś, ramiona i plecy. Starajcie się ożywić go i z zainteresowaniem śledźcie jego przebieg.
1). Wyciągnij przed sobą ręce dłońmi do góry tak, by małe palce stykały się ze sobą.
2). Nie rozdzielając małych palców, zegnij ręce, zataczając koło dłońmi i zbliż je do głowy, aż póki końce palców obu rąk nie zetkną się ze sobą górnemi powierzchniami; łokcie podczas tego ruchu powinny oddalać się od siebie i kiedy palce dotkną głowy (przyczem wielkie palce winny być skierowane w tył), łokcie będą znajdować się po bokach ciała.
3). Wytrzymaj tę pozycję przez kilka sekund, poczem wygnij łokcie do tyłu (przez co ramiona podadzą się również do tyłu), odrzuć ręce skośnie w tył, aby legły całą swą długością po bokach ciała, jak w postawie zasadniczej.
1). Wyciągnij ręce w bok na jednej linji z ramionami.
2). Trzymając je w tem położeniu, zegnij rękę w łokciu i skurcz przedramię, aby końce wyciągniętych palców dotknęły tego miejsca, gdzie przechodzi szew rękawa (u żołnierzy w tem miejscu zaczynają się naramienniki).
3). Pozostawiwszy palce na ramionach, wysuwaj łokcie ku przodowi, dopóki się nie zetkną (co można osiągnąć już po kilku ćwiczeniach).
4). Trzymając palce w tej samej pozycji, odginaj łokcie do tylu, jak można najdalej (będzie to z każdym dniem łatwiejsze). Powtórz kilka razy ruch łokci w tył i naprzód.
1). Oprzyj ręce na biodrach, wielkie palce i łokcie do tylu.
2). Nachylaj górną część tułowia ku przodowi, jaknajdłużej, wypinając przy tem pierś i odrzucając ramiona w tył.
3). Wyprostuj się jak w punkcie pierwszym i następnie nachyl tułów w tył. Nie należy przy tem zginać kolan i wogóle ruch winien być powolny i łagodny.
4). Następnie nachyl tułów w prawą stronę, ręce trzymając na biodrach (opierając się twardo na piętach i wyprężając nogi.
5). Przybierz postawę jak w punkcie pierwszym i pochyl tułów w lewą stronę, trzymając się tych samych wskazówek, co w punkcie czwartym, ćwiczenie to jest nieco nużące, dlatego nie należy się przemęczać. Rozwijaj je stopniowo. Trzymając ręce na biodrach (łokcie do tyłu), zataczaj kręgi górną częścią tułowia. Nie ruszaj nóg z miejsca i nie zginaj kolan.
1). Wyrzuć ręce w pion; dłonie wyprostowane, wielkie palce stykają się ze sobą, wewnętrzna powierzchnia dłoni skierowana ku przodowi.
2). Nie zginając kolan, nachyl tułów w dół, starając się dotknąć podłogi końcami palców. Jeśli nie uda się to odrazu, nachylaj tułów jaknajniżej; — w krótkim czasie osiągniesz cel — lecz pamiętaj, że kolana ani ręce nie powinny się zginać.
3). Wyprostuj się i powtórz ćwiczenie kilka razy.
1). Stojąc prosto i trzymając ręce na biodrach, podnieś się kilka razy na palcach. Podniósłszy się, zatrzymaj tę pozycję przez kilka sekund i opuść się na pięty. Powtórz to kilka razy. Kolan nie zginaj, pięty trzymaj razem. Ćwiczenie to pożyteczne jest specjalnie dla rozwoju łydek, które przez pewien czas po ćwiczeniu będą cię bolały. Gdy łydki twe nie są rozwinięte, to ćwiczenie powyższe jest dla ciebie specjalnie przeznaczone.
2). Trzymając ręce na biodrach, rozstaw kolana na odległość około pół metra i przysiądź na piętach („przykucnij“), zatrzymaj się na sekundę w tej pozycji i podnieś się znowu; powtórz to kilka razy, lecz nie wiele: z początku będą boleć biodra. Ćwiczenie to rozwija wspaniale mięśnie bioder i miednicy. Jeszcze skuteczniejsze jest ćwiczenie powyższe, jeżeli podczas przysiadu przenosić ciężar ciała z pięt na palce nóg.
1). Stań prosto; ręce na biodrach.
2). Nie zginając kolana, odchyl prawą nogę w bok na pół metra (palce winny być nieco skręcone na zewnątrz i podeszwa stopy wyprostowana); przystaw nogę do lewej, nie zginając kolana przez cały czas.
3). Powtórz ten ruch kilka razy.
4). Zrób to samo lewą nogą.
5). Trzymając ręce na biodrach, podnieś prawą nogę, zgiąwszy kolano, aby udo było położone prostopadle do linji ciała (lub o ile można, jeszcze nieco uniesione wyżej).
6). Postaw nogę na miejscu i wykonaj to samo lewą nogą.
7). Powtórz ten ruch kilka razy, na zmianę to prawą, to lewą nogą; z początku wolno, potem coraz prędzej, aż dojdziesz tempa kroku na miejscu.
1). Stań prosto, z wyciągniętymi przed sobą na poziome ramion rękami; — dłonie winny być skierowane w dół, palce wyciągnięte, wielkie palce zaś nieco wygięte, stykają się z sobą.
2). Nachyl górną część tułowia w przód, robiąc przy tem jedną nogą duży krok na przód i wyciągając ręce zgodnie z ruchem ciała w przód, w dół, w tył i znowu w przód, tak żeby w chwili, gdy ciało doszło do granicy pochylenia, ręce były wyciągnięte w tył i znajdowały się wyżej od ciała; — ręce trzymaj naprężone i nie zginaj kolan.
3). Przybierz postawę pierwotną (p. 1) i powtórz ruch kilka razy, zmieniając nogę.
1). Wyciągnij ręce w bok na poziomic ramion i trzymaj je w naprężeniu, wyciągnąwszy palce.
2). Szybkim ruchem i z siłą ściśnij pieści, mocno przyciskając palce do dłoni.
3). Szybko i silnie rozewrzyj pieści, rozstawiając palce wachlarzowato, w naprężeniu.
4). Jak najszybciej powtórz ten ruch kilka razy. Wnoś w ćwiczenie jak najwięcej ożywienia. Jest to wspaniała gimnastyka dłoni.
1). Połóż się na brzuchu, wyciągnąwszy ręce nad głową; zegnij ręce w łokciach i skieruj je w górę; nogi wyciągnij i zegnij w kolanach w tył i do góry. Aby osiągnąć położenie prawidłowe przedstaw sobie leżące na stole szkiełko od zegarka lub sosjerkę, której oba brzegi są wygięte do góry.
2). Podnoś i opuszczaj ręce i nogi kilka razy.
3). Przewróć się na plecy i wyciągnąwszy się, wyprężaj ręce w przód nad głową, aby tylna powierzchnia palców dotykała podłogi.
4). Podnieś obie nogi w górę, aby stały pionowo do leżącego ciała. Podnieś i opuść nogi kilka razy.
5). Przybierz znowu pozycję, jak w punkcie trzecim, leżąc na plecach z wyciągniętemi nad głową rękami, tylną powierzchnią palców dotykając podłogi.
6). Stopniowo przybierz pozycję siedzącą, wyciągając ręce w przód, na równej linji z ramionami. Wróć znowu stopniowo do pozycji leżącej i powtórz ten ruch kilka razy.
7). Przewróć się znów na brzuch, twarzą w dół, przyjąwszy postawę następującą: cale ciało od stóp do głowy winno być naprężone; stopniowo podnoś się, dopóki cały ciężar ciała nie będzie opierał się na dłoniach i końcach palców u nóg (ręce miałeś wyciągnięte nad głową). Stopniowo zginaj ręce w łokciach i opuszczaj pierś na podłogę; następnie znowu wyciągaj ręce, podnosząc pierś i górną część tułowia i przenosząc cały ciężar ciała na ręce; końce palców u nóg winny służyć tylko jako podpora. Ruch ten jest trudny i nie należy się nim nużyć.
Ćwiczenie to przeznaczone jest dla osób, których brzuch ma za duże rozmiary wskutek nagromadzonego w nim tłuszczu. Można w znacznym stopniu zmniejszyć swój brzuch, jeśli używać ostrożnie tego ćwiczenia; pamiętaj, że we wszystkiem należy zachowywać umiarkowanie i nie szkodzić sobie zbytnią gorliwością i staraniem.
Ćwiczenie polega na następującem:
1). Wypuść z płuc cały, znajdujący się tam zapas powietrza, nie czyniąc jednak wysiłków; wykonywaj brzuchem ruchy w tył i naprzód, wciągając go i zwalniając; zatrzymaj się na chwilę i przywróć brzuchowi jego wygląd zwykły. Powtórz to ćwiczenie kilka razy; wykonaj jeden lub dwa wdechy i chwilę odpocznij. Znowu powtórz ćwiczenie kilka razy. Drogą krótkotrwałej praktyki można osiągnąć zadziwiającą władzę nad mięśniami brzusznemi. Ćwiczenie to nietylko zmniejszy warstwę tłuszczu w brzuchu, lecz wzmocni znakomicie mięśni brzuszne.
2). Dokładnie (lecz nie nazbyt silnie) rozetrzyj i wymasuj brzuch rękami.
Ćwiczenie to ma na celu wyrobić zgrabną i naturalną postawę podczas chodzenia i stania i uleczyć człowieka od garbienia się i włóczenia nóg podczas chodzenia. Nauczy cię ono trzymać się tak, by każdy organ miał dosyć miejsca i „swobody działania“ i aby każda część twego ciała zachowywała prawidłowa położenie i równowagę. Ten sam lub bardzo mu bliski sposób zalecany jest przez autorytety wojskowe we wszystkich krajach młodym oficerom, aby wyrobić w nich należyty sposób trzymania się; lecz piękne rezultaty psują nieco sposoby inne, które nadają ciału wygląd „nakrochmalony“; można tego uniknąć, jeśli uprawiać to ćwiczenie niezależnie od sposobów musztry wojskowej. Ćwiczenie polega na następującem — starajcie się wypełniać je uważnie:
1). Stań prosto, pięty trzymaj razem, palce u nóg od siebie, tak, by stopy tworzyły ze sobą kąt 60°.
2). Podnieś ręce po bokach ciała, zataczając dłońmi półkola, aby dłonie zetknęły się ze sobą nad głową wielkiemi palcami.
3). Wyprostuj kolana i wypręż ciało; nie zginaj łokci (ramiona przy końcu tego ruchu odrzuć dobrze w tył). Powoli opuść ręce zataczając półkola tak, by leżały wzdłuż boków i tylko małe palce i wewnętrzna („uderzająca“) strona dłoni dotykały uda.
Pozycja żołnierzy wtedy tylko jest prawidłowa, gdy małe palce u rąk leżą na szwie spodni.
4). Powoli powtórz ruch rąk kilka razy. Kiedy ręce leżą prawidłowo przy udach, ramiona nie mogą wysunąć się naprzód. Pierś jest zlekka naprzód podana, głowa wprost, szyja wyciągnięta, plecy wyprostowane i zlekka wygięte (jest to ich położenie normalne), kolana wciągnięte. Słowem — nadaliśmy ci piękną, zgrabną postawę — staraj się ją zachować. Postawszy nieco w tej pozycji i trzymając ciągle małe palce u rąk na miejscu szwu bocznego spodni, przejdź się po pokoju. Krótka praktyka dokona w tobie cudownej zmiany i będziesz zdziwiony osiągniętym rezultatem. Praktyka i wytrwałość są niezbędne — jak wogóle we wszystkiem, co chcecie osiągnąć.
Oto — prawie cały, krótki system naszych ćwiczeń. Jest on prosty i pozbawiony wszelkiego efektu, lecz działanie jego jest nadzwyczajne. Wywołuje on działalność każdej części ciała i gdy używać go prawidłowo, to system nasz odrodzi adepta fizycznie, ćwicz się gorliwie i z zainteresowaniem. Zmuszaj umysł brać udział w tej pracy i pamiętaj zawsze, do czego dążysz. Podczas ćwiczenia myśl ciągle o „wzmocnieniu i rozwoju“ organizmu a myśli owe pomogą ci do zdobycia zamierzonego celu. Nie przystępuj do ćwiczeń zaraz po jedzeniu lub bezpośrednio przed jedzeniem; nie przemęczaj się; zaczynaj od małego, powtarzając każde ćwiczenie najpierw kilka razy, a potem powiększaj ilość ćwiczeń. Lepiej uprawiać ćwiczenie kilka razy dziennie, niż dużo od razu.
Przytoczony przez nas krótki system „rozwoju fizycznego“ da ci tyleż, co każdy drogo kosztujący „kurs“ gimnastyki, wykładany ustnie lub piśmiennie. Ćwiczenia nasze wytrzymały próbę czasu, i mimo to nie przestarzały się jeszcze. Są one tak samo proste, jak i skuteczne. Zastosuj je, a będziesz silny i zdrów.
