Humor sowiecki/Wstęp
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Humor sowiecki |
| Pochodzenie | Bibljoteka Humoru |
| Redaktor | Julian Tuwim |
| Wydawca | Wydawnictwo J. Mortkowicza |
| Data wyd. | 1926 |
| Druk | Drukarnia Naukowa Towarzystwa Wydawniczego w Warszawie |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Tłumacz | Edmund Krüger |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
W pożodze rewolucji, w krwawej przemocy terroru bolszewickiego zgasł i zamarł prawie zupełnie świetny humor rosyjski, mający w końcu dziewiętnastego i początkach dwudziestego wieku znakomitych, na miarę europejską przedstawicieli, jak: Czechow, Sałtykow-Szczedrin, Tichonow, Arkadjusz Awerczenko, A. Budiszczew, A. Izmajłow, Osip Dymow, Wł. Azow, Teffi, O. L. D’or i inni.
Przygnębieni nieszczęściami ojczyzny, na emigracji przycichli i zamilkli prawie zupełnie ci świetni humoryści i satyrycy, grupujący się niegdyś przeważnie przy wspaniałym tygodniku „Satirikon“, a miejsce ich w Rosji, pod ostrym nadzorem cenzury sowieckiej, zajęło nowe pokolenie humorystów, częściowo na ideologji bolszewickiej wychowanych, nie dorównywujące jednak poprzednikom swoim ani świetnością stylu, ani potęgą talentu.
Humor nowych twórców, to raczej satyra, zjadliwa nawet czasami satyra na przejawy bytu i organizacji Rosji sowieckiej, satyra jednak ostrożna, chlaszcząca biczem swoim tylko to, na co wszechwładna a ostra wielce cenzura sowiecka pozwolić raczy.
Jedną tylko wspólną cechę z dawnymi mają nowi sowieccy humoryści — to samobiczowanie, samooplwanie, wydrwiwanie wszystkiego, a nietylko zła, panoszącego się w Rosji, beznadziejnego zła, na które niema, zda się, już ratunku...
Przeważnie humor ten przybiera formę feljetonu, czerpiącego materjały z wypadków dnia, rozgrywających się w Rosji, przejawów biurokracji lub życia gospodarczego, opartego na aktualności i stanowiącego przez to jakby dokument przeżyć wielomiljonowej masy obywateli Rosji sowieckiej...
Do takiej formy twórczości, pospiesznej i nieraz niedociągniętej, służącej nieraz nakazanej agitacji, zmuszają pisarzy nowej Rosji sowieckiej nader ciężkie warunki materjalne, w jakich zmuszeni są żyć obecnie.
Twórczość też niektórych z nich jest jakby odzwierciadleniem, o ile, rozumie się, warunki cenzuralne pozwalają, nastrojów i cichych, nieśmiałych protestów nielicznej, pozostałej przy życiu garstki inteligencji, przeciwstawiającej się niwelującemu wszystko, usiłującemu wepchnąć całe życie w szare ramki doktryn materjalistycznych, ustrojowi sowieckiemu, oraz panoszącej się, a stworzonej przez tenże, tępej i formalistycznej biurokracji.
Z pism satyrycznych, wydawanych obecnie w Rosji sowieckiej, zasługują na uwagę: „Smiechacz“, „Behemot“, „Krokodił“, na Ukrainie zaś „Czerwonij Pierec“, w których jednak strona ilustracyjna góruje nieraz nad literacką.
Wydawany w celach agitacyjnych antyreligijny „Bezbożnik“ pod względem literackim nie przedstawia literalnie żadnej wartości.
