Kaszubi na tle etnografji Polski

>>> Dane tekstu >>>
Autor Adam Fischer
Tytuł Kaszubi na tle etnografji Polski
Wydawca Instytut Bałtycki
Data wyd. 1934
Druk Zakł. Graf. „Bibljoteka Polska“ w Bydgoszczy
Miejsce wyd. Toruń
Źródło Skany na Commons
Inne Cały tekst
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Okładka lub karta tytułowa
Indeks stron


WYDAWNICTWA INSTYTUTU BAŁTYCKIEGO

ADAM FISCHER
KASZUBI
NA TLE ETNOGRAFJI POLSKI
STUDJUM PORÓWNAWCZE
ROZPRAWA Z PRACY ZBIOROWEJ:
„KASZUBI. KULTURA LUDOWA I JĘZYK“
TORUŃ 1934


SKŁAD GŁÓWNY: KASA IM. MIANOWSKIEGO — INSTYTUT POPIERANIA NAUKI
WARSZAWA, PAŁAC STASZICA
Odbitka z Pamiętnika Instytutu Bałtyckiego.
Tom XVI (Serja Balticum zeszyt 8)




Drukiem Zakł. Graf. „Bibljoteka Polska“ w Bydgoszczy


SPIS RZECZY
Str.
 1
1. 
Grupy etniczne 
 1
  
Pochodzenie nazw, str. 1.
 


1. 
Rybołówstwo 
 5
  
Sposoby łowienia, str. 5; Typy narzędzi, str. 6.
 
2. 
Łowiectwo 
 9
  
Samołówki i klepce, str. 9.
 
3. 
Hodowla zwierząt domowych 
 10
  
Rasy zwierząt, str. 10; Przywoływanie zwierząt, str. 10; Nazwy zwierząt, str. 10; Pasterstwo, str. 11; Bartnictwo, str. 11.
 
4. 
Uprawa roli 
 12
  
Narzędzia rolnicze, str. 12; Zbiórka siana, str. 13.
 
5. 
Przygotowywanie pożywienia 
 14
  
Krzesiwa, str. 14; Stępy i żarna, str. 14; Maślnice, str. 15; Rodzaje potraw, str. 15.
 
6. 
Obróbka surowców 
 16
  
Surowce mineralne, str. 16; Surowce roślinne, str. 17; Plecionkarstwo, str. 17; Przędzalnictwo i tkactwo, str. 18; Surowce zwierzęce, str. 19.
 
7. 
Odzież 
 19
  
Krój i barwa ubiorów, str. 19; Ubiór codzienny, str. 20; Ubranie głowy u kobiet, str. 21; Kijanka, str. 21.
 
8. 
Budownictwo 
 21
  
Domy mieszkalne, str. 21; Dachy, str. 23; Ozdoby nadszczytowe, str. 23; Ognisko i piec, str. 24; Budynki gospodarcze, str. 24; Kościoły drewniane, str. 25.
 
9. 
Kształt osad 
 25
  
Typy wsi, str. 25.
 
10. 
Sprzęty domowe. 
 26
  
Urządzenie izby, str. 28.
 
11. 
Transport i komunikacja 
 29
  
Nosidła i kosze, str. 29; Sanie i wozy, str. 30; Jarzma, str. 31; Uprząż, str. 31; Czółna, str. 32; Pływaki z sitowia, str. 32.
 

1. 
Obrzędy narodzinowe 
 33
  
Ciąża i narodziny, str. 33; Zabiegi ochronne, str. 33; Chrzest, str. 33; Zabawki dziecinne, str. 35.
 
2. 
Obrzędy weselne 
 36
  
Swaty str. 36; Zaręczyny str. 37; Zwyczaje przedślubne str. 37; Obrzęd ślubny str. 38; Wesele str. 38; Na nowem gospodarstwie, str. 39.
 
3. 
Obrzędy pogrzebowe 
 40
  
Zapowiedzi śmierci, str. 40; Z chwilą śmierci, str. 40; Czuwanie przy zwłokach, str. 42; Przed pogrzebem, str. 43; Wyprowadzenie zwłok i żałoba, str. 43; Dusza błądząca, str. 44; Stypa, str. 44.
 
4. 
Życie towarzyskie 
 45
  
Dawne zabawy ludowe, str. 45; Prządki, str. 45; Jarmarki. str. 45.
 
5. 
Zwyczaje domowe i gospodarskie 
 45
  
Okres żniw, str. 46; Ożniwiny, str. 47; Pieśni dożynkove, str. 48; Pierwszy siew, str. 50; Wierzenia sadownicze, str. 51.
 
6. 
Zwyczaje doroczne 
 51
  
Obrzędy adwentowe i wigilijne, str. 51; Nowy Rok i Trzech Króli, str. 53; Okres zapustny, str. 54; Meteorologja ludowa, str. 55; Przed Wielkanocą, str. 56; Dyngus, str. 57; Po Wielkanocy, str. 58; Zielone Święta, str. 58; Boże Ciało, str. 58; Obrzędy świętojańskie, str. 58; Święta w lipcu, str. 61; M. B. Zielna, str. 61; Wrzesień str. 62; Zaduszki, str. 62; Św. Barbara, str. 63; Wspólnosc obrzędów dorocznych, str. 63.
 
7. 
Prawo ludowe 
 63
  
Imiona i znaki, str. 63; Zwoływanie gromady, str. 64; Podział ryb i siana, str. 65; Dożywocie, str. 65.
 


1. 
Wiara w duchy 
 67
  
Dusza i duchy, str. 67; Krośnięta, str. 68; Demony zbożowe, str. 69; Błędne ogniki, str. 70; Zmora, str. 71; Wilkołaki, str. 71; Djabeł, str. 72; Uosobienie śmierci i chorób, str. 73.
 
2. 
Czary 
 74
  
Czarownice, str. 74.
 
3. 
Lecznictwo ludowe 
 75
  
Kołtun; str. 75; Zamawiania, str. 76; Rzucanie uroku, str. 76; Zioła lecznicze, str. 77; Znachorzy i znachorki, str. 78.
 
4. 
Przyroda 
 78
  
Ziemia i niebo, str. 78; Słońce i księżyc, str. 78; Gwiazdy, str. 80; Droga mleczna i tęcza, str. 80; Burze i pioruny, str. 81; Kult roślin, str. 81; Cudowne własciwości zwierząt, str. 82; Pojęcia o anatomji i fizjologji, str. 83; Matematyka ludowa, str. 83.
 
5. 
Opowieści 
 84
  
Podania o dzwonach, str. 84; Podania o Madeju, str. 85; Baśnie o charakterze wędrownym, str. 85; Bajki i legendy, str. 86.
 
6. 
Pieśni 
 86
  
Pieśni pobożne, str. 87; Ballady, str. 87; Pieśni miłosne i tragiczne, str. 89; Śpiewki humorystyczne, str. 90; Pieśni żołnierskie i historyczne, str. 92; Nawiązania do legend, str. 92.
 
7. 
Przysłowia i zagadki 
 93
  
Wskazania gospodarcze w przysłowiach, str. 93; Zagadki, str. 94.
 
8. 
Widowiska dramatyczne 
 95
  
Szopki i maszkary, str. 95; Ścinanie kani, str. 96.
 
9. 
Sztuka ludowa 
 96
  
Malowidła na drzewie i szkle, str. 96; Rzeźby, str. 98; Hafty świeckie i kościelne, str. 98; Pisanki, str. 99.
 
10. 
Muzyka 
 99
  
Instrumenty muzyczne, str. 99; Tańce, str. 100.
 
11. 
Gry i zabawy 
 101
  
Piosenki dziecinne, str. 101; Gry rzutne, str. 101; Korowody, str. 102; Gry bieżne, str. 103.
 


1. 
Zainteresowanie Kaszubszczyzną w Polsce 
 104
  
Analogje kultur, str. 104; Badacze kultury kaszubskiej, str. 104.
 


 107






SPIS RYCIN
Str.
Ryc.1. 
Młoty do głuszenia ryb, a trampek kaszubski, Wdzydze; b szlacha, Jeziora Trockie; c baśka używana nad Narwią 
 5
  „2. 
Ościenie rybackie. a-b Wdzydze; c Jeziora Trockie; d Huculszczyzna 
 6
  „3. 
Podrywki. a kłomka kaszubska; b Żydziszki nad jez. Skajście; c przygartaczka w Sanockiem 
 7
  „4. 
Pług kaszubski, Wdzydze 
 12
  „5. 
Stępy ręczne. a stępa kaszubska, Wdzydze; b stępa ze stęporem, Kolbuszowa; c Sypniewo, pow. makowski 
 14
  „6. 
Żarna. a Kaszuby; b Nowa Wieś, pow. wąbrzeski 
 15
  „7. 
Naczynia plecione. a dzban kaszubski; b dzban kurpiowski 
 18
  „8. 
Kołowrotki do kręcenia powrozów. a-b kołowrotki kaszubskie, Wdzydze; c Wągrowiec i okolica, powszechnie używany do 1900 roku 
 19
  „9. 
Domy podcieniowe. a Wdzydze, pow. kościerski; b Sławsk Wielki pod Kruszwicą; c Łaszczyn, Mazowsze Rawskie 
 22
  „10. 
Ozdoby nadszczytowe. a sercówka, Tupadła, pow. morski; b baranie rogi, Tupadła, pow. morski; c pow. chojnicki; d Wdzydze, pow. kościerski; e Kadcza, pow. Nowy Sącz; f Kurpie 
 23
  „11. 
Stołki. a-b pow. Kościerzyna; c Pałuki, Osiek nad Notecią; d pow. Nowy Targ 
 26
  „12. 
Skrzynie. a kaszubska, Wdzydze; b wielkopolska, Siemianice, pow. kępiński; c Rajcza, pow. żywiecki 
 27
  „13. 
Kołyski. a kaszubska, Wdzydze; b Chałupy na Helu; c Krakowskie 
 28
  „14. 
Koszałki. a Kaszuby; b liszka słowińska; c Lubelskie 
 30
  „15. 
Czółna. a Kaszuby; b Jez. Okmiany 
 32
  „16. 
Zabawki. a tyrkawka, Wdzydze; b bąk, Wdzydze; c bąk, Krakowskie; d tyrkawka, Krakowskie 
 35
  „17. 
Krzywule. a Ostrężnica, pow. chrzanowski; b Wielki Lipczyn, pow. kościerski 
 65
  „18. 
Gołąbki. a Kaszuby; b Huculszczyzna 
 97
  „19. 
Mapka etnograficzna Kaszub na tle Polski, 1. Kaszubi; 2. Nosidła nieckowate; 3. Cepy kapicowe; 4. Jarzma podgardlicowe; 5. Kijanka łopatkowata 
 105
Wszystkie rysunki z wyjątkiem 16 i 19 wykonał Kazimierz Dekański


Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Adam Fischer.