Ludowe nazwy miejscowe w powiecie Brzeskim w Galicyi/V
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Ludowe nazwy miejscowe w powiecie Brzeskim w Galicyi |
| Pochodzenie | Lud. Organ Towarzystwa Ludoznawczego we Lwowie, 1895, 1896, 1897, 1903, 1904 |
| Redaktor | Antoni Kalina; Karol Potkański, Seweryn Udziela |
| Wydawca | Towarzystwo Ludoznawcze |
| Data wyd. | 1895-1904 |
| Druk | „Drukarnia Polska“; Drukarnia Ludowa; Drukarnia W. A. Szyjkowskiego; Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego |
| Miejsce wyd. | Lwów; Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
V. Gmina Biskupice radłowskie.
A. Wieś Biskupice radłowskie.
„Nazywá sie látego, bo przed wiekami dobra Radłów nálezały do majątku Biskupów krakoskich, a skoro lezy na granicy tych dóbr, to jako granica tego państwa nazwali ją Biskupicami radłoskiemi“.
B. Przysiołki.
Chałupki, kilkanaście chatek za Dunajcem tz. z drugiej strony Dunajca (prawy brzeg), zamieszkanych przez chudobnych (ubogich) wyrobników, chałupników, którzy pobudowali się przy pastwisku gminnem. „Jezeli który z nich obok chałupiny má jedne morge pola, to juz cała jego parada“.
C. Zagrody.
Golbówka od właściciela chłopa nazwiskiem Golba (Jakób).
D. Role.
1. Basta (duże pole o przestrzeni około 300 morgów, ciągnące się ze wschodu na zachód od Dunajca aż do Zdrocheckiej[1] granicy. „Za dáwnych polskich casów był sygnáł cyli wiezá wysoká sygnałowá na tem polu wybudowaná. Na ty wiezy mieskáł stróz i do tego miáł kilka morgów grontu darowane za to, ze, jak Turki albo Tatary sie zblizali, rozpáláł na scycie ty wiezy ognisko, przes co dajáł znák, jakoby telegrám, ize tu nieprzyjáciel; wtencás polskie wojsko przybywało i nieprzyjáciela zwycięzali. Po tem gront ten otrzymáł nazwe Basta“.
Inni tak tę nazwę tłómaczą:
„Za dáwnych casów była na tem polu chałupa, którá nalezała do bogatego gospodarza, co sie nazywáł Basa. Juz dáwno ta famielijá wymarła“.
„Rolę tę nazywają Zaogrodzie, bo lezy zaraz za wsią i płotami jes ogrodzoná (p. niżej D. lp. 14)“.
Inni tak tę nazwę tłómaczą:
„Za dáwnych casów była na tem polu chałupa, którá nalezała do bogatego gospodarza, co sie nazywáł Basa. Juz dáwno ta famielijá wymarła“.
„Rolę tę nazywają Zaogrodzie, bo lezy zaraz za wsią i płotami jes ogrodzoná (p. niżej D. lp. 14)“.
2. Dębina („tyz duzá rolá, má moze 150 morgów i ciągnie sie z południa na północ od gościeńca“), „nazywá sie látego, bo dáwni na tem polu rosły dęby, był duzy las dębowy. Ten las wykopali i gront od tego nazwe dostáł“.
3. Iły, „bo spód tego grontu jes gleba kfardá (twarda), iłowatá, nieprzepuscalná“).
4. Kliny, „bo z jednego końca jes wąskie pole, a z drugiego syrokie i wyglądá, ta jak klin“.
5. Kluzieniec, „bo właściciel tego grontu nazywáł sie Grzegorz Kluza“.
6. Kujaców, „bo jes w niskiem połozeniu i tam osiadały na niem ptáki kuligi“.
7. Łazy („nieduzá rolá, moze bedzie 10 morgów, lezy pod wschód za Dunajcem zaráz przy Chałupkach“), má nazwe stąd, ze tamtędy była dáwni droga krytá[2]. Kiedy Tatary i Swędy robili nápady na nase Polske, to tędy przechodzili i nas kráj niścili; nazwa Łazy pochodzi stąd, ze nieprzyjáciele tamtędy podłazili.
Niektórzy źródło nazwy Łazy tem tłómaczą, że gdy „po wojnie francuski z Rosyją pod Sándomiérzem była bitwa, tędy duzo kaléków lezało i wojsko tak samo obozy tu miało“. Inni wreszcie nazwę Łazy wywodzą od wielkiej przestrzeni łanów gruntu.
Niektórzy źródło nazwy Łazy tem tłómaczą, że gdy „po wojnie francuski z Rosyją pod Sándomiérzem była bitwa, tędy duzo kaléków lezało i wojsko tak samo obozy tu miało“. Inni wreszcie nazwę Łazy wywodzą od wielkiej przestrzeni łanów gruntu.
8. Ostrówek, „látego sie tak nazywá, bo na groncie tem rós(ł) tylko chwást i zárośle ostręzyna“.
9. Pod Golbówką, „gront, látego tak sie nazywá, bo lezy pod Golbówką, zágrodą Jakóba Golby i był Golbów włásny“.
10. Podkępie, „bo dáwni na tem groncie była kępa, krzácyny te wykopali i orny gront s tego zrobili“.
11. Przyrycie, „bo lezy przy paswisku gminnem i kázdy włáściciel, granicący s tem paswiskiem, do swojego grontu przyrywáł cyli przykopywáł po káwałecku s tego paswiska“.
12. Ściézki, „bo sobie bez ten gront urobili ludzie ściézke i przechodzili tędy“.
13. Trzybiska, „gront orny, látego tak sie nazywá, bo jes bardzo lichy, nieurodzájny i w cały gminie nájgorsy“.
14. Zaogrodzie j. w. D. lp. 1.
15. Zdziarskówka, „bo na tem groncie siedziáł przed wiekiem ślachcic, nazywáł sie Zdziarski“.
