M. Arcta Słownik ilustrowany języka polskiego/X (całość)

<<< Dane tekstu >>>
Autor Michał Arct
Tytuł M. Arcta Słownik ilustrowany języka polskiego
Wydawca Wydawnictwo M. Arcta
Data wyd. 1916
Druk Drukarnia M. Arcta
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Inne X – wykaz haseł
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Indeks stron
X

X, głoska alfabetu greckiego, przyjęta przez alfabet łaciński, za jego pośrednictwem dostała śię do polskiego, dawniej często u nas używana, w imionach własnych zwłaszcza, np. Xawery, Xantypa, Xerxes, Xenofont, Alexander, i w pospolitych przyswojonych z łaciny i z greckiego, np. exemplarz, examen, a także w skróceniach, np. x. = ksiądz a. książę, a. księstwo (W. X. L. = Wielkie Księstwo Litewskie), a. książęcy (W. X. Mość = Wasza Książęca Mość) i x.x. = księża, książęta, księstwo. Dziś głoska ta wyszła zupełnie z użycia i zastępujemy ją głoskami ks. lub gz.; piszemy więc: Ksantypa, Kserkses, Ksenofont, Aleksander, egzemplarz, egzamin, ks. = książę, ksiądz, księstwo itp., jest też używana w matematyce jako znak, lub na oznaczenie niewiadomej.

X, cyfra rzymska = 10.

X, a. Xr, skr., krajcar, cent.

X, ilość niewiadoma a. nieoznaczona; ktoś.

Xantogen, gr., substancja, znajdująca ś. w liściach i kwiatach w połączeniu z alkaljami zabarwiająca na żółto.

Xenia, gr., dosł., gościnność; podarek dla gościa; tytuł 13-ej księgi poezji Martialisa, zawierającej wyłącznie epigramaty dwuwierszowe, dotyczące takich podarków; tytuł dowcipnych i złośliwych epigramatów dwuwierszowych Goethego i Schillera.

Xeres (Cheres), hiszp., gatunek wina białego (nazwa od miasta).







Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Michał Arct.