Nazwy ulic w Poznaniu/Dzielnice i punkty topograficzne

<<< Dane tekstu >>>
Autor Zygmunt Zaleski
Tytuł Nazwy ulic w Poznaniu
Podtytuł z planem Wielkiego Poznania
Wydawca Magistrat stołecznego miasta Poznania
Data wyd. 1926
Miejsce wyd. Poznań
Źródło Skany na Commons
Inne Cały tekst
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Indeks stron






DZIELNICE I PUNKTY TOPOGRAFICZNE.

W warunkach dzisiejszych odróżniamy na terytorjum Poznania ściślejszego (w granicach z 1924 r.), następujące dzielnice: 1) po prawym brzegu Warty: Śródka (do której wlicza się Zawady i Ostrówek), Ostrów Tumski (włącznie Zagórza), Chwaliszewo, Berdychowo (z Piotrowem) i Miasteczko; wszystkie te dzielnice tworzą t. zw. dzielnicę statystyczną „Stare Miasto po prawym brzegu Warty“; 2) Stare Miasto (t. j. centrum miasta lewobrzeżnego, w granicach murów średniowiecznych), tutaj w ścisłem użyte znaczeniu; 3) do „Śródmieścia“ zaliczyliśmy wszystkie te tereny, które stanowiły w wiekach dawnych przedmieścia, z wyłączeniem terenów objętych rozbudową z pierwszych lat 19. wieku a położonych na zachód mniejwięcej od linji alei Marcinkowskiego; Stare Miasto i „Śródmieście“ stanowią razem tak zwane „dolne miasto lewobrzeżne“; 4) Nowe Miasto, t. j. reszta miasta centralnego wewnątrz półkola wałów (mniejwięcej), nazywane również „górnem miastem lewobrzeżnem“; jest to ta część miasta, która przeznaczona została na rozbudowę miasta w r. 1804 w górnej części terytorjum ówczesnego miasta; Stare miasto właściwe, dalsze Śródmieście i Nowe Miasto stanowią dzielnicę statystyczną „Stare Miasto po lewym brzegu Warty“; 5) Wilda; 6) Dębina; 7) Górczyn; 8) Św. Łazarz; 9) Jeżyce; 10) Sołacz. Wszystkie te dzielnice składają się na całość Poznania ściślejszego objętego naszemi uwagami w całości.
W mniejszej mierze mogliśmy przedstawić stosunki topograficzne w nowych dzielnicach, wcielonych w r. 1925, a to dla tego, że ulice w nich częściowo pozostają jeszcze bez nazwy a niektóre nazwy ulic ulegną zmianie. Są to dzielnice następujące: Główna, Komandorja, Rataje, Starołęka, Dębiec, Winiary i Naramowice.
W granicach obszaru zwarcie zabudowanego nikną dawniejsze jednostki topograficzne, odrębne miejscowości i osiedla, zachowują się wyraźnie tylko nazwy większych osad, stanowiących dotąd dzielnice miasta. Bądź co bądź utrzymała się w nazwach ulic i placów poznańskich spora ilość nazw tych dawnych osiedli itp. Doliczamy do nich nazwy naturalnych jednostek geograficznych, jakie stanowią rzeki (o własnych nazwach), i zowiemy wszystkie te jednostki punktami topograficznemi. Wymieniamy punkty takie zachowane w nazwach obecnych: Berdychowo (maleńka dzielnica i tama), Błonia (Wildeckie), Bocianka (ulica), Chwaliszewo (dzielnica, ulica, most, ulica Tylne Chwaliszewo), Cybina (rzeka, most, ulica), Czartoryja (ulica), Dębina (droga, dzielnica, las, przystanek kolejowy), Gaj (ulica), Góra Przemysława (ulica i druga Za Groblą), Górczyn (dzielnica, rynek, ulica), Grochowe Łąki (ulica), Grudzieniec (ulica), Jeżyce (dzielnica, rynek, ulica), Św. Łazarz (dzielnica, rynek, ulica, przystanek kolejowy), Św. Marcin (ulica), Bogdanka (część rzeczki, ulica), Niestachowo (ulica), Nowe Miasto (plac Nowomiejski), Nowe Ogrody (ulica Ogrodowa), Ostrówek (ulica), Ostrów Tumski (dzielnica, ulica), Piekary (ulica), Piotrowo (ulica), Półwieś (ulica Półwiejska), Przepadek (bagna, ulica), Podgórnik (punkt, ulica), Rybaki (ulica), Św. Roch (dzielnica, most, ulica; Miasteczko), Śródka (dzielnica, rynek, ulica), Urbanowo (droga), Warta (rzeka, ul. Warciana, Nad Starą Wartą), Wierzbak (ulica Nad Wierzbakiem), Wilda (dzielnica, rynek, błonia, Górna Wilda, Dolna Wilda), Wierzbięcice (ulica), Garbary (Wielkie, Małe), Św. Wojciech (ulica, wzgórze, zaułek), Zagórze (ulica), Zawady (ulica).

W dzielnicach wcielonych w r. 1925 odróżniać należy następujące osiedla: w dzielnicy Dębcu: Dębiec wieś i Dębiec osada; w dzielnicy Głównej: Nadolnik, Czekalskie, Karolin, Odbudowanie, Główna — pustkowie; w dzielnicy Komandorji: Białagóra, Jankowo-młyn, Łączny Młyn, Olszak, Dolina Świętojańska, Topole; w dzielnicy Naramowicach: cegielnia, Wilczy Młyn; w dzielnicy Ratajach: Odbudowanie, cegielnia (zaginęło osiedle Obrzyca); w dzielnicy Starołęce: osada młyńska, stacja kolejowa; w dzielnicy Winiarach: Szeląg, Cytadela, Urbanowo.