[36]B) Części mowy.
1) Przedimka nieokreślnego nie ma; jest tylko określny la, wspólny dla wszystkich rodzajów, przypadków i liczb.
2) Rzeczownik kończy się zawsze na o. Dla utworzenia liczby mnogiéj dodaje się końcówka j. Przypadków jest dwa: mianownik (nominativus) i biernik (accusativus); ten ostatni powstaje z mianownika przez dodanie zakończenia n. Resztę przypadków oddaje się za pomocą przyimków (dla dopełniacza (genitivus) — de (od), dla celownika (dativus) — al (do), dla narzędnika (instrumentalis) — kun (z), lub inne przyimki odpowiednio do znaczenia. Przykłady: patr͵o ojciec, al patr͵o ojcu, patr͵o͵n ojca (przypadek czwarty), por patr͵o͵j dla ojców, patr͵o͵j͵n ojców (przyp. czwarty).
3) Przymiotnik zawsze kończy się na a. Przypadki i liczby też same co dla rzeczownika. Stopień wyższy tworzy się przez dodanie wyrazu pli (więcéj), a najwyższy przez dodanie plej (najwięcéj); wyraz „niż“ tłómaczy się przez ol. Przykład: Pli blank͵a ol neĝ͵o bielszy od śniegu.
4) Liczebniki główne nie odmieniają się: unu (1), du (2), tri (3), kvar (4), kvin (5), ses (6), sep (7), ok (8), naŭ (9), dek (10), cent (100), mil (1000). [37]Dziesiątki i setki tworzą się przez proste połączenie liczebników. Dla utworzenia liczebników porządkowych dodaje się końcówka przymiotnika, dla wielorakich — przyrostek obl, dla ułamkowych — on, dla zbiorowych — op, dla podziałowych — wyraz po. Prócz tego mogą być liczebniki rzeczowne i przysłówkowe. Przykłady: Kvin͵cent tri͵dek tri = 533; kvar͵a czwarty; unu͵o jednostka; du͵e powtóre; tri͵obl͵a potrójny, trojaki; kvar͵on͵o czwarta część; du͵op͵e we dwoje; po kvin po pięć.
5) Zaimki osobiste: mi (ja), vi (wy, ty), li (on), ŝi (ona), ĝi (ono; o rzeczy lub zwierzęciu), si (siebie), ni (my), ili (oni, one), oni (zaimek nieosobisty liczby mnogiéj); dzierżawcze tworzą się przez dodanie końcówki przymiotnika. Zaimki odmieniają się jak rzeczowniki. Przykłady: mi͵n mnie (przyp. czwarty); mi͵a mój.
6) Słowo nie odmienia się przez osoby i liczby. (Np.: mi far͵as ja czynię, la patr͵o far͵as ojciec czyni, ili far͵as oni czynią). Formy słowa:
a) Czas teraźniejszy ma zakończenie as. (Przykład: mi far͵as ja czynię).
b) Czas przeszły — is (li far͵is on czynił).
c) Czas przyszły — os (ili far͵os oni będą czynili).
ĉ) Tryb warunkowy — us (ŝi far͵us ona by czyniła).
[38] d) Tryb rozkazujący — u (far͵u czyń, czyńcie).
e) Tryb bezokoliczny — i (far͵i czynić).
Imiesłowy (odmienne i nieodmienne):
f) Imiesłów czynny czasu teraźniejszego — ant (far͵ant͵a czyniący, far͵ant͵e czyniąc).
g) Imiesłów czynny czasu przeszłego — int (far͵int͵a który uczynił).
ĝ) Imiesłów czynny czasu przyszłego — ont (far͵ont͵a który uczyni).
h) Im. bierny czasu teraźn. — at (far͵at͵a czyniony).
ĥ) Im. bierny czasu przeszłego — it (far͵it͵a uczyniony).
i) Im. bierny czasu przyszłego — ot (far͵ot͵a mający być uczynionym).
Wszystkie formy strony biernéj tworzą się zapomocą odpowiedniéj formy słowa est być i imiesłowu biernego czasu teraźniejszego danego słowa; używa się przytem przyimka de (np. ŝi est͵as am͵at͵a de ĉiu͵j — ona kochana jest przez wszystkich).
7) Przysłówki mają zakończenie e. Stopniowanie podobnem jest do stopniowania przymiotników (np. mi͵a frat͵o pli bon͵e kant͵as ol mi — brat mój lepiej śpiewa odemnie).
8) Przyimki rządzą wszystkie przypadkiem pierwszym.
• PDF 
• MOBI 
