Podręcznik kompletny języka międzynarodowego/C

<<< Dane tekstu >>>
Autor Dr Esperanto
Tytuł Podręcznik kompletny języka międzynarodowego
Pochodzenie Język międzynarodowy
Wydawca Ch. Kelter
Data wyd. 1887
Druk Ch. Kelter
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Inne Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Cały tekst
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Indeks stron


C)   Prawidła ogólne.

1) Każdy wyraz tak się czyta, jak się pisze.
2) Akcent pada zawsze na przedostatnią zgłoskę.
3) Wyrazy złożone tworzą się przez proste połączenie wyrazów (główny na końcu), które należy pisać razem, ale oddzielać jeden od drugiego kréską. Końcówki gramatyczne uważane są za samoistne wyrazy. Przykład: vapor͵ŝip͵o, parostatek — z vapor para, ŝip okręt, o — końcówka rzeczownika.
4) Przy innym przeczącym wyrazie opuszcza się przysłówek przeczący ne (np. mi nenian vid͵is nigdy nie widziałem).
5) Na pytanie „dokąd“ wyrazy przybierają końcówkę przypadku czwartego (np. tie tam (w tamtem miejscu) — tie͵n tam (do tamtego miejsca); Varsovi͵o͵n do Warszawy).
6) Każdy przyimek ma określone, stałe znaczenie; jeżeli należy użyć przyimka w wypadkach, gdzie wybór jego nie wypływa z natury rzeczy, używany bywa przyimek je, który nie ma samoistnego znaczenia (np. ĝoj͵i je tio cieszyć się z tego; mal͵san͵a je la okul͵o͵j chory na oczy; enu͵o je la patr͵uj͵o tęsknota za ojczyzną i t. p. Jasność języka wcale wskutek tego nie szwankuje, albowiem w tym razie wszystkie języki używają jakiegokolwiek przyimka, byle go tylko zwyczaj uświęcił; w języku zaś międzynarodowym sankcja we wszystkich podobnych wypadkach nadaną została jednemu tylko przyimkowi je). Zamiast przyimka je używać też można przypadku czwartego bez przyimka tam, gdzie nie zachodzi obawa dwuznaczności.
7) Tak zwane wyrazy „cudzoziemskie“ t. j. takie, które większość języków przyjęła z jednego obcego źródła, nie ulegają w języku międzynarodowym żadnéj zmianie, lecz otrzymują tylko pisownię międzynarodową; przy rozmaitych wszakże wyrazach jednego źródłosłowu, lepiéj używać bez zmiany tylko wyrazu pierwotnego, a inne tworzyć według prawideł języka międzynarodowego (np. teatr͵o — teatr, lecz teatralny — teatr͵a).
8) Końcówkę rzeczownika i przedimka można opuścić i zastąpić apostrofem (np. Ŝiller' zam. Ŝiller͵o; de l’mond͵o zamiast de la mond͵o).




Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Ludwik Zamenhof.