Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów/Ł (całość)
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów |
| Wydawca | Wydawnictwo M. Arcta |
| Data wyd. | 1930 |
| Druk | Drukarnia Zakładów Wydawniczych M. Arct, Sp. Akc. |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Ł – wykaz haseł Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI  Cała encyklopedia |
| Indeks stron | |
Łaska, w znaczeniu teologji chrześcijańskiej łaska boża, podnosząca przyrodzone władze człowieka do możności zdążania ku celom nadprzyrodzonym, t. j. uświątobliwienia i zbawienia. Jest to zatem podstawowe pojęcie stosunku między Bogiem a człowiekiem, tłumaczone w ciągu dziejów Kościoła rozmaicie. Krańcowo przeciwne sobie kierunki w tłumaczeniu istoty i potrzeby łaski przedstawia z jednej strony protestantyzm a z drugiej pelagjanizm. Luteranizm i kalwinizm głosi, że grzech pierworodny tak skaził i znieprawił naturę ludzką, iż człowiek, nie będący w stanie łaski, nic etycznie dobrego zdziałać, ani zbawionym być nie może. Stąd Kalwin wysunął teorję o predestynacji, jakoby niektórzy ludzie byli przeznaczeni na zbawienie a innin a potępienie (ob. Kalwin). W drugą ostateczność wpadał pelagjanizm, głoszący, że człowiek nawet bez łaski bożej może o własnych siłach, mocą własnej woli być doskonałym. Pierwszy kierunek zaprzecza istnieniu wolnej woli, drugi przecenia jej możności. Według nauki katolickiej łaska boża nie gwałci natury ludzkiej, lecz ją udoskonala, nie odejmuje jej przyrodzonej własności, którą jest wolna wola, lecz pobudza ją do działania w kierunku dobra i dopomaga jej, oświecając rozum.
Łaski Jan, ob. Wallońsko-reformowane gminy.
Łaski papieskie, w terminologji Kurji rzymskiej dyspensy, rehabilitacje, nadania beneficjów, przywileje, wogóle wszelkie akty, któremi papież udziela poszczególnym osobom łask, nie należących się im z prawa ogólnego. Rozdawcą tych łask jest papież a organam i wykonawczemi jego woli są władze, objęte nazwą Kurji rzymskiej.
Ławra, ob. Laura.
Łazarz (Eleazar). 1) W przypowieści ewangelicznej (Łuk. XVI.19—31) nędzarz, który dostaje się do nieba, podczas gdy niemiłosierny bogacz cierpi męki piekielne. Uważany za osobę rzeczywistą jest Łazarz w wiekach średnich patronem chorych i nędzarzy. Z tego powstały nazwy szpitala św. Łazarza i lazaretów.
2) Łazarz z Betanji, według ewangelji brat Marji i Marty, którego Chrystus wskrzesił (Jan XI.1—44). Według tradycji miał on po śmierci krzyżowej Chrystusa udać się na Zachód i był pierwszym biskupem Marsylji; wedle innego podania umarł na wyspie Cypr.
Łazarzyści, ob. Lazaryści.
Łotwa, statystyka wyznań, ob. Europa.
Łukasz św., ewangelista, autor trzeciej ewangelji oraz Dziejów Apostolskich. Nie należał do bezpośrednich uczniów Chrystusa, lecz wedle tradycji patrystycznej był uczniem apostolskim. Istnieją przypuszczenia, że był z pochodzenia Grekiem, nawróconym przez św. Pawła, któremu towarzyszył w podróżach i opisał je w Dziejach Apostolskich. Był z zawodu lekarzem i pochodził z Antjochji. Legendy późniejsze, od VI w. począwszy, przypisują mu umiejętność malarską, niema jednak żadnego dowodu, by nam alował przypisywane mu obrazy, a mianowicie portrety Matki Bożej, z których jeden został przywieziony przez cesarzową Eudoksję z Jerozolimy do Konstantynopola. Ewangelję napisał św. Łukasz przy końcu I i na początku II wieku, Dzieje Apostolskie zaś wkrótce potem. Autentyczność ewangelji św. Łukasza nie jest kwestjonowana nawet przez krytykę radykalną.
