Gonezius czyli Piotr z Goniądza, ur. w Goniądzu w r. 1525, odegrał wybitną rolę w dziejach reformacji w Polsce. W r. 1555 wróciwszy do kraju z Wittembergi, gdzie przejął się naukami Lutra i Melanchtona, wystąpił na zjeździe ewangelików reformowanych w Secyminie (w pow. sochaczewskim) z doktryną antytrynitarską. Potępiony przez zebranych, odwołał się do Melanchtona, który jednak uznał jego doktrynę za bluźnierczą. Potępił go również zjazd ewangelicki w Pinczowie w r. 1556. Mimo tego został kaznodzieją w Wągrowie, powołany na to stanowisko przez Jana Kiszkę, w. krajczego litewskiego. Zyskał wielu zwolenników na Litwie i Podlasiu i wywołał liczne spory i rozdwojenie pośród polskich kalwinistów. Zjazd w Brześciu Litewskim (1558) potępił jego naukę, a zwolennicy jego poczęli go opuszczać. Opuścił go także jego protektor Kiszka, kazał zniszczyć jego dzieła i zamknąć jego drukarnię w Wągrowie.
