Gonfalon (gonfalone, sztandar). We Florencji za czasów Machjawela (1469 — 1527) gonfalonierem zwano urzędnika, czuwającego nad porządkiem publicznym, stąd gonfalonier znaczyło tyle, co opiekun i obrońca. W Rzymie gonfalonier nosił sztandar z wizerunkiem św. Piotra i miał obowiązek bronienia papieża. Był to urząd honorowy, powierzany panującym. Bractwo Gonfalonów (Compagnia del Gonfalone), założone w Rzymie w r. 1264, zajmowało się wykupem jeńców z rąk Saracenów i dawało w Colosseum przedstawienia Męki Pańskiej w czasie Wielkiego Tygodnia. Przedstawień tych zakazał papież Paweł III w r. 1549. Obecnie istnieje to bractwo przy kościele św. Łucji del Gonfalone w Rzymie i zajmuje się pielęgnowaniem chorych i grzebaniem ubogich zmarłych.
