Sekularyzacja (zeświecczenie): 1) w znaczeniu prawa kościelnego: udzielone przez papieża zwolnienie stałe lub czasowe osoby zakonnej od reguły zakonu lub zgromadzenia. 2) W znaczeniu historycznem jest to przeprowadzone jednostronnie przez władze państwowe, ze stanowiska kościelnego bezprawne, wywłaszczenie posiadłości kościelnej i obrócenie jej na cele świeckie. W średniowieczu dokonywano sekularyzacji w ten sposób, że panujący nadawał swoim wiernym stronnikom pomiędzy rycerstwem biskupstwa i opactwa a raczej dobra do nich należące. Sekularyzację na wielką skalę spowodowała w krajach protestanckich reformacja. Wprawdzie Luter, Melanchton i inni reformatorzy chcieli użyć zagarniętych dóbr Kościoła katolickiego w pierwszym rzędzie na organizację swojego wyznania, a tylko ewentualny nadmiar pozostawić książętom świeckim na cele państwowe, ale panujący, którzy w swych krajach wprowadzili protestantyzm, popierali go właśnie w celu zagarnięcia dóbr kościelnych i przyjęli odwrotną zasadę, a mianowicie większość tych dóbr, w szczególności wszystkie dobra kapitulne i klasztorne, zagarnęli dla siebie lub rozdali między swoich popleczników a tylko okruchy dostały się w ręce protestanckiego duchowieństwa. Sekularyzacja, dokonana z końcem XVIII i z początkiem XIX w. także w krajach katolickich, posługiwała się teorją, że chociaż majątek kościelny zostaje pod bezpośrednim zarządem Kościoła i służy na jego użytek, to jednak panującemu należy się zwierzchnia władza nad tym majątkiem (t. zw. jus supremi dominii, dominium emminens), będąca częścią t. zw.
jus circa sacra (ob.). Teorja ta nie ma ze stanowiska prawnego żadnej podstawy, gdyż nie da się prawnie uzasadnić teza, jakoby państwu przysługiwały wobec majątku kościelnego inne i większe prawa, niż wobec jakiegokolwiek majątku prywatnego. Na podstawie tej teorji jednak „inkamerował“ Józef II w Austrji przeważną część dóbr kościelnych i utworzył z nich w r. 1782 t. zw.
fundusz religijny (ob.), w r. 1789 we Francji zadekretowano zabór dóbr kościelnych na rzecz państwa, a w r. 1803 uczyniono to w Niemczech. Rosja w r. 1865 sekularyzowała dobra kościelne w Polsce drogą represji politycznej z powodu powstania styczniowego.
