Słownik etymologiczny języka polskiego/grąd

grąd, grępa i grzęda. Wszystko wyszło od pnia dla ‘wyniosłości’; postać chwiejna, z rz i r, z nosówką i bez niej. Słowo grędzi, ‘piersi’, ocalało w narzeczowem gręzy i grzęzy, ‘wymiona’. Por. »na grządziech«, r. 1549, »ligna silvestria alias grąndi«, r. 1489. Dla grzęby por. »in insula alias grzamba«, r. 1447, "in monticulo alias na grzębie«, r. 1540. Pod grzęda wymieniłem niepotrzebnie rus. hrydnia, co powtórzyłem (acz króciej nieco) pod hreczka. Z odmianą grzęba: grzęda por. odmianę chrib: chrid (pień skrei-, ‘krajać’) pod grzbiet. [1]

<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Artykuł w Wikipedii Artykuł w Wikipedii

grąd (pisany: grond, grund i najmylniej z gruntem mieszany); prapolskie; oznacza ‘wyniosłość na mokradlniach’, od 16. wieku we wszelkich aktach granicznych co raz wymieniane; w literaturze u Krescentyna i innych; »siano grądowe« (‘nie z mokradlni, lecz z suchego wzgórza’), grądowina; grądzik; tłumaczy i ‘wyspę’, np.: »na ostrowiech albo na grządziech(!!) między wodami«, u tegoż Krescentyna (1549 r.). Od ‘wzniesienia’ nazwano i ‘piersi’ grędziami (pospolite na Rusi i Bałkanie: grud’, grudnoj), u nas zapomniane, ale biblja je zna dobrze, o grędzi, ‘mostku cielęcym’, nieraz prawi.




  1. Przypis własny Wikiźródeł Fragment ten pochodzi z Dodatku dołączonego do Słownika.