Słownik etymologiczny języka polskiego/rąb
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
rąb, ręby (»na ręby, ‘na nice’); rąbek i rąbeczek, ‘chusta, zasłona’, pierwotnie ‘kraj, brzeg płótna’; obrębiać; obroba, dwukrotnie w biblji mylnie zamiast obręba (»listwa«, Leopolita); obrębianie znaczy właściwie ‘ucinanie’, a to pierwotne znaczenie rębu zachowały nasze rąbać, rąbnąć, rąbanina, rębacz, rąbacz, i tak u innych Słowian, chociaż u niektórych rąb w znaczeniu ‘sukno’ przeważa; w dawnej Rusi grody drewniane zawsze zarębywano (wrąb w lesie), a granicę stanowiła ‘przesieka’, t.j. rubież (u nas w 16. wieku tylko o ruskiej rubieży, t.j. ‘granicy’, mowa; w 17. wieku rubież ogólnie o ‘rąbaninie’, ‘mordzie’: »straszną rubieżą byki... rzężą«); ale i Ruś ma rubachę, rubaszkę, ‘koszulę’ (p. rubaszny). Nazwy ‘sukni’, ‘sukna’, ‘płótna’, stale się plątają z nazwami dla ‘darcia, cięcia, rąbania’, ale i ‘łupu, korzyści’; przecież taka franc. robe (‘suknia’, por. niżej robron), poszła z niem. Raub, ‘łup, korzyść’ (tak samo włos. roba, ‘towar’ i ‘suknia’). Cerk. rąb (por. rus. rubiszcze, ‘łachman’), tylko o ‘łacie’, ‘suknie’, słowień. na rôbe (= na ręby), czes. rubász, ‘koszula kobieca’. Nasze przerębla i wyrębla mają przyrostek -la (por. Iwla od iwy, Dęblin od *dębla). Brak pnia w litewszczyźnie, bo co przytaczają, to pożyczki, nie wolne od podejrzenia.
