Słownik etymologiczny języka polskiego/trzos
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
 Strona w Wikisłowniku
| |
trzos, ‘skórzany pas podróżny’ (dla miedzi): »opasany sporym trzosem«; powtarza się w tem samem znaczeniu tylko na Rusi: czerez i czeres. Z tym trzosem pozostaje we związku trzosło, ‘krój pługowy’: »oracz gada o pługu z trzosłem, o lemieszu«, Rej; wyraz to prasłowiański: rus. czeresło, ‘lemiesz’; u Serbów i i. oznacza czrěsło ‘odciętą korę’ (serb. czrijeslo, ‘kora do »dębienia« skóry’, czes. trzislo u garbarza, słowień. czrēslati, ‘łupić drzewo’, nasze dawne czyrzchlić) i należy do pnia skert-, p. kroć. Dalej trzosła, ‘lędźwie’, dziś zapomniane, w 15. i 16. wieku ogólne: »w strzosłach« (15. wiek), »z trzósł«, »przez ich trzosła«, biblja; cerk. czrěsła, ‘lędźwie’; rus. cz(e)resła, ale czeresieł ‘trzos’; czes. (s)trzislo. Pień *skers-, od którego i przyimek czrěs lub czrěz (p. skróś) pochodzi; czrěs jest to, ‘co skróś opinam’ (‘pas’), lub ‘co przechodzi skróś ciała’ (słowień. czreslo znaczy ‘opony w orzechu włoskim’), lub ‘co kraje‘ (‘lemiesz’), i należy wkońcu do skert-, ‘krajać’, p. kroć. Tu zaliczę i trzustkę naszych anatomów, z trzósłka.
