Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/243

Nie był ekumenicznym sobór, który się odbył w Konstantynopolu w r. 692, zwany trullańskim (in Trullo) od sali pałacu cesarskiego, w którym się odbywał. Uchwalił 102 postanowienia dyscyplinarne, których celem było zmuszenie łacinników do przyjęcia zwyczajów greckich (co do małżeństwa diakonów i kapłanów, co do niezachowywania postu w soboty Wielkiego Postu, co do niespożywania krwi zwierząt i t. p.). Papież Sergjusz I odmówił zatwierdzenia tych postanowień.

 Konstytucja cywilna kleru (constitution civile du clergé), ustawa rewolucyjna, uchwalona przez konstytuantę francuską 12 lipca 1790 r., miała na celu zeświecczenie duchowieństwa, upaństwowienie go i oderwanie od Stolicy Apostolskiej. Zniosła 8 arcybiskupstw i 35 biskupstw we Francji, wszystkie godności kościelne, kanonikaty i kościoły nieparafjalne. Proboszczów miały wybierać gminy a biskupów zgromadzenia ludowe departamentu, wybranych biskupów miał zatwierdzać metropolita i udzielać im święceń. Konstytuanta wezwała duchowieństwo francuskie do zaprzysiężenia tej ustawy. Uległa temu wezwaniu tylko szósta część duchowieństwa, podczas gdy 127 biskupów i około 50.000 księży odmówiło przysięgi. Tych „opornych“ (réfractaires insermantés) usunięto natychmiast z posad a na ich miejsce osadzono księży, którzy zaprzysięgli cywilną konstytucję, zwanych „assermantés“. Dało to powód do licznych zaburzeń, zwłaszcza w Wandei, gdzie lud usuwał przemocą narzuconych mu księży rządowych. Pius VI potępił cywilną konstytucję i zasuspendował wszystkich księży, którzy ją zaprzysięgli. Zamieszanie przez nią wywołane trwało aż do zawarcia konkordatu przez Napoleona w r. 1801.

 Konstytucje apostolskie, ob. Apostolskie kanony i konstytucje.

 Konsultorowie, doradcy, 1) teologowie, mający głos doradczy w kongregacjach kardynalskich, wyznaczani przez papieża; 2) w niektórych zakonach doradcy generała zakonu; 3) w diecezjach, w których niema kapituły katedralnej, ma biskup zamianować przynajmniej czterech konsultorów diecezjalnych, których grono zastępuje miejsce kapituły i ma te same prawa.

 Konsystorz biskupi, ob. Kurja biskupia.

 Konsystorz papieski, ob. Kardynałowie.

 Konsystorz protestancki, władza duchowna, złożona z członków duchownych i świeckich, której panujący porucza administrację i kierowanie sprawami kościelnemi. Pierwszy taki konsystorz ustanowił elektor saski w Witembergu w r. 1539, przekazując mu sprawy małżeńskie i dyscyplinarne. Zczasem książęta panujący ustanowili konsystorze we wszystkich krajach niemiecko-protestanckich. Konsystorze te otrzymały prawo nadzoru nad nauką wiary i udzielaniem sakramentów, nad urzędowaniem i zachowaniem się pastorów, prawo administracji kościelnej i prawo wykonywania sądownictwa karnego nad duchownymi. W połowie XVIII wieku państwa protestanckie odjęły im nie tylko sądownictwo karne ale i władzę dyscyplinarną nad duchowieństwem.

 Kontemplacja, rozmyślanie pobożne, rozpamiętywanie prawd wiary i zagłębianie się w nich z upodobaniem. Kontemplacja jest przedmiotem teologji mistycznej.

 Kontemplacyjne zakony, ob. Zakony.

 Kontrremonstranci, ob. Arminjanizm.

 Konwalidacja małżeństwa, ob. Małżeństwo.

 Konwent, w klasztorach zgromadzenie członków zakonu, uprawnionych do głosu, pod przewodnictwem przełożonego (opata, przeora, prepozyta, rektora lub gwardjana), który stosownie do reguły zakonu winien zasięgać zdania konwentu w niektórych sprawach.

 Konwentualni, 1) zakonnicy, mający głos w konwencie; 2) te odłamy zakonów franciszkańskich i karmelitów, które trzymają się reguły łagodniejszej, w odróżnieniu od obserwantów, którzy przyjęli regułę surowszą.

 Konwersi i konwerski, 1) osoby, które zamieszkują stale w klasztorze, nie składając uroczystych ślubów zakonnych, używane do posług, zwłaszcza tych, które wymagają wycho-