tach a roczny nakład dochodzi do 11 miljonów egzemplarzy. Z brytyjskiem Towarzystwem Biblijnem rywalizuje Amerykańskie Towarzystwo Biblijne, założone w r. 1816 w Nowym Jorku i posiadające własne drukarnie w Chinach, Japonji, Syjamie, Syrji i w Turcji. Oprócz tych dwóch towarzystw o charakterze międzynarodowym istnieje sześć towarzystw i zakładów biblijnych w Niemczech, oraz towarzystwa biblijne szwajcarskie, dwa francuskie, niderlandzkie, duńskie, szwedzkie i norweskie. Za czasów carskich istniało także towarzystwo biblijne rosyjskie.
Kościół katolicki uważa, że czytanie biblji bez odpowiedniego przygotowania nie tylko nie przynosi żadnej korzyści, lecz jest raczej szkodliwe i zezwala czytać ją tylko w aprobowanych przekładach (ob. Biblja) i z komentarzami uczonych katolickich. Ponieważ zaś biblje, wydawane przez towarzystwa biblijne, są tłumaczone tendencyjnie i objaśnień takich nie mają, przeto czytanie biblji w tych wydaniach jest przez Kościół zakazane.
Towarzystwo Jezusowe, ob. Jezuici.
Tractus. Śpiew liturgiczny urywków z Pisma św., zastępujący przy mszy św. w dni postu i żałoby radosne Alleluja.
Traditores, ob. Lapsi.
Traducjanizm, teorja o powstaniu człowieka, jako indywiduum, złożonego z duszy i z ciała, utrzymująca, że dusza powstaje równocześnie z ciałem przez akt płodzenia fizycznego (traducjanizm cielesny) albo duchowego (traducjanizm duchowy), podczas gdy teorja, zwana kreacjanizmem, uczy, że duszę każdego człowieka stwarza Bóg (ob. Dusza). Teologja katolicka uznaje kreacjanizm, protestancka zaś traducjanizm z tem tłumaczeniem, że przez akt fizycznego płodzenia dusza nie powstaje, lecz się przezeń „przenosi“ (per traducem).
Tradycja kościelna, ogół nauk i urządzeń kościelnych, polegających na zasadzie, podanej ustnie a nieokreślonej wyraźnie w Piśmie św. Pojęcie tradycji jako podania ustnego dotyczy tylko jej powstania i nie wyłącza bynajmniej, aby zasady, przez nią głoszone, nie miały być spisane. I rzeczywiście, obecnie wszystko, co podaje tradycja kościelna, jest już dokładnie spisane. Taką spisaną tradycją są symbole wiary, pisma ojców Kościoła, akta soborów, katechizmy, aprobowane przez Stolicę Apostolską, encykliki, bulle i brewja papieskie, kodeks prawa kanonicznego, dekrety św. Oficjum i in. Do źródeł tradycji należą także autentyczne akta męczenników, rytuały, liturgje, sakramentarze, księgi pokutne, nawet napisy na pomnikach starochrześcijańskich, zabytkowe obrazy i rzeźby (ob. Katakumby). Wedle nauki Kościoła katolickiego, tradycja jest wraz z Pismem św. pod względem powagi równorzędnem źródłem objawienia religijnego, podczas gdy u protestantów za jedyne źródło objawienia uchodzi tylko biblja.
Traktarjanizm, ob. Pusey Edward.
Transjordanja, statystyka wyznań, ob. Azja.
Transmigracja, ob. Metempsychoza.
Transsubstancjacja (przeistoczenie), wyraz w Kościele katolickim zdogmatyzowany, oznaczający istotną przemianę substancji chleba i wina przy mszy św. na substancje Ciała i Krwi Zbawiciela (ob. Eucharystja).
Trapiści, zakon, zachowujący ściślejszą regułę cystersów (ob.), założony w La Trappe, w Normandji, w r. 1664 przez Armanda Jana le Bouthillier de Rancé. W r. 1892 generalna kapituła trapistów w Rzymie postanowiła zupełne odłączenie się od cystersów i utworzenie osobnego zakonu pod nazwą Ordo Cistersiensium reformatorum, z opatem generalnym na czele. Jest to najostrzejszy zakon kontemplacyjny, oddany nabożeństwu i pracy ręcznej, której każdy zakonnik musi oddawać się przynajmniej 4 godziny dziennie. Trapiści położyli wielkie zasługi na polu rolnictwa, przez tworzenie wzorowych gospodarstw i usuwanie nieużytków. Tak np. w Maria Veen w Westfalji zdobyli dla kultury rolnej przeszło 800 morgów nieużytków. W ostatnich czasach rozwinęli gorliwą działalność w Natalu. Posiadają 58 klasztorów, a mianowicie w Belgji, Holandji, Niemczech, Włoszech, Hiszpanji, Anglji, Irlandji, Syrji i Palestynie, Stanach Zjednoczonych i w Kanadzie, oraz liczne mi-
Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/412
Ta strona została przepisana.
TOWARZYSTWO JEZUSOWETRAPIŚCI
407
