Zielnik lekarski/115
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Zielnik lekarski |
| Podtytuł | Zastosowanie, opis botaniczny i uprawa najważniejszych polskich roślin lekarskich |
| Wydawca | Księgarnia J. Przeworskiego |
| Data wyd. | 1938 |
| Druk | Zakł. Druk. F. Wyszyński i S-ka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
 Galeria grafik w Wikimedia Commons
| |
_z115.png)
B. — Rozłogi (kłącze) rozprzestrzeniające się daleko, białawe. mające mniej więcej 3 mm w przekroju, z licznymi
_page225_(cropped).png)
Rys. 10.
Perz.
guzowatymi odrostkami. Źdźbła mające od 60 do 200 cm wysokości, podobne do żyta. Liście pod spodem nagie, na wierzchu nieraz lekko owłosione. Spłaszczony nieduży kłos, niekiedy o krótkich wąsikach. Ziarno podobne do pszenicy, ale mniejsze, wydłużone, brązowe, owłosione. Smak korzenia słodkawy, śluzowaty; woń zupełnie słaba, słodkawa.
ROŚNIE przy drogach, na polach jako uciążliwy chwast, nieustannie odrastający co wiosnę, na każdej roli zdatnej do uprawy, prócz bagnistej; znosi suszę i wilgoć lepiej niż rośliny uprawne, ale potrzebuje wiele światła. Może być hodowany z nasion lub pociętych łodyg dla udarnienia i przekształcenia w dobre pastwiska nadbrzeżnych piasków i w ogóle miejsc spadzistych.
KWITNIE w czerwcu i lipcu.
ZBIERA SIĘ rozłogi na wiosnę lub w jesieni.
SKŁADNIKI: Dużo cukru (fruktoza), guma, gorzknik wyciągowy.
DZIAŁA moczopędnie, łagodnie rozwalniająco; wywołuje poty, czyści krew.
UŻYTEK. Odwar korzenia pije się przy kaszlu, obstrukcji, cierpieniach wątroby, pęcherza i nerek, śledziony, kamieniach nerkowych i żółciowych, podagrze.
Zewnętrznie używa się do lewatywy przy obstrukcji.
Obmyte i wysuszone, porżnięte na sieczkę i zaparzone rozłogi są dobrą paszą dla świń i bydła.
W latach głodowych mielono niegdyś rozłogi perzu i wypiekano z nich chleb.
Według miesięcznika „Polskie Zioła“ z r. 1936, Nr. 8, str. 21 — picie odwaru z rozłogów perzu zalecane jest dla osób, które przeszły kurację rtęciową.
W ludowym lecznictwie picie mocnego odwaru perzu po parę szklanek dziennie zalecane jest osobom, cierpiącym na furunkuły, czyli zimne wrzody, ustawicznie wyrzucające się rdzeniowate owrzodzenia, częstokroć występujące jednocześnie po kilkanaście na rozmaitych częściach ciała. Wrzody takie giną i więcej nie powracają po kuracji odwarem perzu.
Piwo z perzu. Perz zebrany na wiosnę, opłukany, wysuszony, porznięty na drobną sieczkę i sucho przechowany, gotuje się z drożdżami i chmielem w taki sposób, jak się dawniej robiło piwo domowe. Jest to zdrowy, smaczny i nie odurzający napój.
Herbata z perzu. Rozłogi perzu gotuje się w wodzie. Odwar przygotowany w ten sposób, słodki i przyjemny, skuteczny jest przy kaszlu i godny zalecenia dla dzieci skrofulicznych i rachitycznych. Można też odwar ten pić zamiast wody.
