Zielnik lekarski/19
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Zielnik lekarski |
| Podtytuł | Zastosowanie, opis botaniczny i uprawa najważniejszych polskich roślin lekarskich |
| Wydawca | Księgarnia J. Przeworskiego |
| Data wyd. | 1938 |
| Druk | Zakł. Druk. F. Wyszyński i S-ka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
 Galeria grafik w Wikimedia Commons
| |
_z19.png)
B. — Roślina o brunatnych, długich rozłogach, z których wyrastają pojedyncze, czołgające się, czworokanciaste łodygi, bardzo słabo rozgałęzione. Liście całobrzegie, wyrastające okółkowo, lancetowate. Kwiat drobny, biały, pachnący. Owoc kulisty, szczeciniasty. Zapach w świeżym stanie słaby; po zwiędnięciu lub ususzeniu ziele nabiera silnej, aromatycznej woni świeżego siana, co pochodzi ze znacznej zawartości kumaryny.
ROŚNIE dziko w środkowej Europie, w cienistych, wilgotnych borach, zwłaszcza bukowych.
UPRAWA. W uprawie wymaga gleby lekkiej, próchnicowej, z domieszką piasku, lecz nie świeżo nawiezionej; lubi położenie wilgotne, cieniste (w razie suszy wymaga polewania). Siać lub też sadzić kłącze w sierpniu.
KWITNIE w maju i czerwcu.
ZBIERA SIĘ ziele przed kwitnieniem lub w czasie kwitnienia. Celem zachowania aromatu należy suszyć szybko, w cieniu i w przewiewnym miejscu. Przechowywać w suchym miejscu, w zamkniętych naczyniach.
SKŁADNIKI: olejek lotny, gorzknik wyciągowy, żelazisto-zieleniący garbnik i kumaryna (substancja wonna w rodzaju kamfory).
DZIAŁANIE: czyści krew, wypędza kamienie z pęcherza, działa z lekka rozwalniająco.
UŻYTEK z całej rośliny. Herbatę (w niewielkich ilościach, gdyż wskutek zawartości kumaryny, przy większych dawkach wywołuje ból głowy) stosuje się przy melancholii, histerii, obstrukcji, cierpieniach wątroby i żółtaczce. Zwykle miesza się marzankę z następującymi ziołami: liśćmi poziomkowymi i jeżynowymi oraz macierzanką (w równych częściach). Mieszanka ta działa znakomicie na przemianę materii; używa się jej do przyrządzania napojów, chłodników i herbat ziołowych oraz do przyprawiania wina mozelskiego zw. Maiwein’em, Maitrank’iem. Marzanka jest rośliną miododajną; bydło pożera ją chciwie.
Według dra Walsera używa się marzankę przy wodnej puchlinie, wrzodach i puchlinach zapalnych.
CENA: 100 kg suszonego ziela (Herba Asperulae) 50—80 zł.
