Zielnik lekarski/31
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Zielnik lekarski |
| Podtytuł | Zastosowanie, opis botaniczny i uprawa najważniejszych polskich roślin lekarskich |
| Wydawca | Księgarnia J. Przeworskiego |
| Data wyd. | 1938 |
| Druk | Zakł. Druk. F. Wyszyński i S-ka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
 Galeria grafik w Wikimedia Commons
| |
_z31.png)
J, — rzadziej D. — Ogólnie znana roślina. Korzeń cienki, bladobrunatny. Łodyga prosta, naga, rozgałęziona, dochodzi do 30 cm wysokości, niekiedy bywa wyższa. Liście bezszypułkowe, podwójnie pierzasto-dzielne. Kwiaty tworzą małe koszyczki, złożone z żółtego, stożkowatego ośrodka, pustego wewnątrz i 12 do 18 białych promienistych płatków. Nasiona (owoce) drobne, podłużne, gładkie, żeberkowate. Smak korzenny, gorzkawy. Zapach aromatyczny, przyjemny, przypominający jabłka; zapachem różni się głównie od śmierdzącego rumianku psiego (Anthemis cotula) i innych bezwonnych.
ROŚNIE dziko na polach, roli i w ogrodach (jako chwast), po wygonach, pastwiskach, pustkowiach.
UPRAWA. Udaje się najlepiej na urodzajnej ziemi, na lekkiej glince (glebie piaszczysto-gliniastej), w położeniu słonecznym. Można nim podsiewać niegęste rośliny trwałe. Nawozić saletrą, saletrzakiem lub azotniakiem, z dodatkiem kainitu. Siać w rządki, oddalone co 25 cm, rzadko (na 1 ha bierze się około 30 dkg nasion), mieszając nasiona pół na pół z piaskiem, jesienią w październiku. Jeśli sieje się wiosną wymaga opielenia.
ZBIÓR od końca maja do okwitu; w pogodne dnie, po obeschnięciu rosy, zrywać palcami same świeżo rozkwitnięte kwiatogłówki, bez szypułek. Po zwiędnięciu suszyć w przewiewie, unikając wszelkiego ruszania, w temperaturze nie wyższej, niż 25—30° i nie w słońcu.
SKŁADNIKI: olejek lotny (wonny, błękitny), gorzknik wyciągowy, siarka, guma, żywica, wapń, potas, niedokwas żelaza (patrz nr 1 Achillea Millefolium).
DZIAŁANIE moczopędne, wiatropędne, napotne; uśmierza kurcze, uspakaja nerwy. Olejek rumiankowy jest dość silną trucizną.
UŻYTEK z kwiatów i ziela. Stosuje się w postaci herbaty przy zaziębieniach, zwłaszcza gdy towarzyszą im objawy gorączkowe, przy gwałtownych bólach brzucha, kurczach żołądkowych, silnych napływach krwi do głowy, kolkach, zatrzymaniu odpływów miesięcznych, kurczach kobiecych narządów płciowych, zwłaszcza macicy (stąd nazwa: matricaria). Jako napar używa się do kąpieli, poduszeczek i okładów na rany, obrzmienia, wrzody i guzy, do płukania gardła, przemywania oczu i lewatyw przy nawykowych zaparciach. Kąpiel z rumianku, z dodatkiem soli, leczy obrzmienia nóg.
M. de Laveaux (Polskie Zioła z r. 1936, nr 10, str. 18) zaleca mycie twarzy cztery razy tygodniowo w rumianku. Maseczka, nałożona na twarz, spreparowana z żółtka, miodu, oliwy i rumianku, nadaje cerze olśniewający blask, gładkość i zamyka pory.
Wywar rumianku w mleku jest skutecznym środkiem przy czyszczeniu chropowatej i popękanej skóry.
Poza wspomnianą kąpielą na obrzmienie nóg używany jest rumianek do kąpieli aromatycznych dla dzieci rachitycznych, skrofulicznych i dorosłych osłabionych i wycieńczonych.
CENA: 100 kg kwiatu (Flores Chamomillae) 250—300 zł.
