Zielnik lekarski/61
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Zielnik lekarski |
| Podtytuł | Zastosowanie, opis botaniczny i uprawa najważniejszych polskich roślin lekarskich |
| Wydawca | Księgarnia J. Przeworskiego |
| Data wyd. | 1938 |
| Druk | Zakł. Druk. F. Wyszyński i S-ka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
 Galeria grafik w Wikimedia Commons
| |
_z61.png)
B. — Ziele dorastające do 1—2 m wysokości. Korzeń gruby, zewnątrz brunatny, wewnątrz biały rozgałęziony, poprzecznie prążkowany, mięsisty, miękki, pachnący. Łodyga prosta, gładka, walcowata, rozgałęziona, naga, wewnątrz pusta. Liście bardzo duże, podobne do selera, zielone, lśniące, mięsiste, pierzaste, o listkach jajowatych lub wydłużonych. Kwiaty żółtawe, w baldachach, pokrywa wielolistkowa. Nasiona lekkie, płaskie, żeberkowane i nieco oskrzydlone. Smak korzenia lepki, słodkawo-ostry, korzenny; zapach całej rośliny przyjemny, korzenny. Nasiona posiadają smak paląco-korzenny i przyjemny zapach.
ROŚNIE dziko w południowej Europie, u nas uprawia się w ogrodach. W wielu krajach uprawiany jest na specjalnych plantacjach.
UPRAWA: sieje się do rozsadnika na wiosnę, skąd wysadza się nie gęsto (w odległości półmetrowej) na ziemię tłustą, żyzną, głęboko spulchnioną, rzędami.
Z nawozów lubi kompost. Poza oplewieniem nie potrzebuje większej opieki; na glebie zwięzłej wymaga okopania.
KWITNIE w czerwcu i lipcu.
ZBIERA SIĘ korzenie dla celów przemysłowych po 3 lub 4 latach, wykopując, gdy dojdą 3—4 cm grubości, dla celów leczniczych po roku. Po zebraniu wymyć, oczyścić z korzonków.
SUSZY SIĘ cieńsze korzonki w całości, grubsze — połupane, najlepiej zawieszając na sznurach. Przechowywać sucho w szczelnym zamknięciu.
SKŁADNIKI: Olejek lotny (do 0,6%) rozmaite żywice, guma, drapiąca substancja wyciągowa, kwas jabłeczny i angelikowy.
DZIAŁA napotnie, moczopędnie i wykrztuśnie. W skutkach swych lubczyk jest bardzo podobny do seleru.
UŻYTEK wewnętrzny z odwaru korzenia przy wodnej puchlinie, przewlekłych chorobach serca, zbyt małych odpływach miesięcznych, wzdęciach, zaflegmieniu dróg oddechowych i nieżycie żołądka. Proszek z korzenia (½ łyżeczki na raz) działa podobnie.
Z korzenia zmieszanego z selerem robi się dobrą sałatę.
Świeże liście używane są również na sałatę.
Zewnętrznie używa się lubczyk jako dodatek do kąpieli.
Bydło pożera lubczyk łakomie, lecz mleko a nawet i mięso krów nabiera przy tym przykrej woni.
CENA: 100 kg korzenia (Radix Levistici) 250—350 zł.
