Zielnik lekarski/65
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Zielnik lekarski |
| Podtytuł | Zastosowanie, opis botaniczny i uprawa najważniejszych polskich roślin lekarskich |
| Wydawca | Księgarnia J. Przeworskiego |
| Data wyd. | 1938 |
| Druk | Zakł. Druk. F. Wyszyński i S-ka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
 Galeria grafik w Wikimedia Commons
| |
_z65.png)
B. — Roślina dorastająca do 40 cm wysokości. Korzeń silnie rozgałęziony, biały, gruby. Łodyga czworokątna, gęsto pokryta blado-szarą wełną, wewnątrz pusta, silnie rozgałęziona. Liście jajowate lub rombowe, pomarszczone, omszone, nierówno karbowane, z rzadka gruczołowate. Kwiaty 10-ząbkowe, owłosione, kłujące. Rozłupki odwrotnie jajowate, szare z czarnymi kropkami. Smak ostro-gorzki, nieco słonawy, woń balsamiczna.
ROŚNIE dziko koło domów, po dziedzińcach, ogrodach, przy płotach, wśród gruzów.
UPRAWA: Rozmnaża się z nasion, albo z podziału korzeni. Szanta wymaga ziemi więcej niż mokrej, przepuszczalnej, wapiennej i jest rośliną mało wymagającą. Z 12 metrów kwadratowych można zebrać przeciętnie 1 kg suchego ziela. Siać na wiosnę na grządkę; potem przesadzać w odstępie 25 cm.
KWITNIE i ZBIERA SIĘ od czerwca do sierpnia. W pogodny dzień ścina się kwitnące wierzchołki łodyg, co mniej więcej wynosi około połowy ich długości; suszyć w miejscu przewiewnym, przechowywać w zamkniętych naczyniach.
SKŁADNIKI: Olejek lotny, żelazisto-zieleniący garbnik, żywica, sole alkaliczne, saletrzan potasu, substancja gorzka (marrubina).
DZIAŁANIE: wykrztuśne, czyszczące krew, lekko podniecające układ nerwowy.
UŻYTEK WEWNĘTRZNY z całego ziela (2 do 3 razy dziennie filiżanka naparu lub 1 łyżeczka soku), przy nieżytach dróg oddechowych, kaszlu, dychawicy, krztuścu, żółtaczce, chorobach wątroby, niedostatecznych odpływach miesięcznych (zmieszać na pół z brodawnikiem), blednicy, zaparciu stolca i szkorbucie. Zewnętrznie używa się wywaru szanty do lekko podniecających klizm, oraz do mycia głowy przy strupach lub wyrzutach. Sok z szanty zmieszany z olejkiem migdałowym i wlany w ucho działa uśmierzająco przy bólach uszu. Napar z krzeciny przygotowuje się w sposób następujący: bierze się 10 gr na litr wody, naparza i przecedza. Z krzeciny przygotowuje się również wino: nastawia się 30 gr ziela przez tydzień w litrze białego wina; przyjmować po kieliszku po każdym jedzeniu.
CENA: 100 kg ziela (Herba Marrubii) 80—110 zł.
