<<< Dane tekstu >>>
Autor Augustyn Czarnowski
Tytuł Zielnik lekarski
Podtytuł Zastosowanie, opis botaniczny i uprawa najważniejszych polskich roślin lekarskich
Wydawca Księgarnia J. Przeworskiego
Data wyd. 1938
Druk Zakł. Druk. F. Wyszyński i S-ka
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Inne Cały tekst
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Indeks stron
Galeria grafik w Wikimedia Commons Galeria grafik w Wikimedia Commons

75. ORCHIS MILITARIS L.
Storczyk wielkokwiatowy.
(Kukawka, kukaweczka).
(OrchidaceaeStorczykowate).

B. — Dorasta do ½ metra wysokości; liście owalne albo szeroko lancetowate, z góry ciemnozielone, pod spodem jasnozielone, lśniące. Korzeń zgrubiały w postaci jajowatych bulw. Kwiaty blado-różowe, liczne, skupione na wierzchołku łodygi; warzka purpurowa lub fiołkowoczerwona. Smak mdły, śluzowaty, nieco słonawy; zapach słaby, lecz osobliwy, zwłaszcza suchego ziela.
ROŚNIE na wzgórzach trawiastych i łąkach.
KWITNIE w czerwcu.
UPRAWA: Łąkę, na której storczyk rośnie dziko, zbronować i posadzić bulwy storczyków. Lubi suche lub wapienne zbocza (Motyka i Panycz).
ZBIERA SIĘ w jesieni do lekarskiego użytku tylko bulwy jednoroczne, które nie wydały jeszcze łodygi i liści; stare, zwiędłe i pomarszczone odrzucić. Wykopane bulwki po oczyszczeniu z ziemi, korzeni i starszych bulw, trzeba obmyć, ponawlekać na sznurki jak paciorki i zanurzyć na kilka minut we wrzącej wodzie; dopiero potem wysuszyć. Zanurzenie we wrzątku zabija bulwy, skrobia zawarta w nich przechodzi w klej, a ten po wysuszeniu nadaje im rogowatą giętką twardość i czyni je prawie przezroczystymi i szklistymi w przekroju. Suszyć w suszarni lub w piecu po chlebie.
SKŁADNIKI: Śluzowata guma zw. basoryną (40 do 50%), skrobia, cukier, sól kuchenna, sód, nieco siarki, niedokwas żelaza, fosforan i węglan wapnia, fosforan magnezji.
DZIAŁANIE oczyszczające krew, powlekające.
UŻYTEK. Sproszkowane bulwy (znane pod nazwą salepu) gotowane w wodzie, używane są przy biegunce (zwłaszcza u dzieci), chorobach dróg oddechowych, wyniszczeniu organizmu, chorobach kiszek, nieżytach moczowodów.
Zewnętrznie stosuje się odwar z salepu do łagodzących lewatyw.
Dr Walser radzi przygotowywać odwar w ten sposób, że się rozpuszcza salep w zimnej wodzie, a potem dodaje gorącej.
Najlepszy salep pochodzi ze Wschodu.
CENA: 100 kg bulw (Radix Salep) 500—800 zł.


Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Augustyn Czarnowski.