Życia Zacnych Mężów z Plutarcha/Porównanie Agiezylausza z Pompejuszem
| <<< Dane tekstu >>> | ||
| Autor | ||
| Tytuł | Porównanie Agiezylausza z Pompejuszem | |
| Pochodzenie | Dzieła Krasickiego dziesięć tomów w jednym | |
| Wydawca | U Barbezata | |
| Data wyd. | 1830 | |
| Miejsce wyd. | Paryż | |
| Źródło | Skany na Commons | |
| Inne | Cały tekst | |
| ||
| Indeks stron | ||
Cnotą i dzielnością wznosił się Pompejusz, Agiezylausz z krzywdą synowca tron posiadł, uznał go albowiem za syna ojciec jego, on zas temu uznaniu zaprzeczył.
Jak Sylla Pompejusza, Lizander Agiezylausza miał w poważeniu : pierwszy wdzięcznością wypłacił się z obowiązków, Agiezylausz raz się zwaśniwszy z Lizandrem, prześladował go do śmierci.
Użyteczniejszym był ojczyznie Pompejusz, wzniósł albowiem jej sławę, rozszerzył granice, przymnożył mocy i bogactw. Agiezylausz przyczynił sławy dziełami swojemi, ale ujął powagi i mocy złą radą, która nakoniec Spartę do upadku przewiodła.
Zwycięztw Agiezylauszowych z Pompejuszowemi równać nie można; ale przemysł, wiadomość kunsztu, przytomność i sprawność tak w opatrzeniu potrzeb, jako i w samym zapale, mogą wnijść w porównanie, i stawią ich bez wątpienia w liczbie najznamienitszych wojowników.
Mściwy umysł zawsze się wydawał w królu Sparty, i ten był przyczyną wojen częstych przeciw Tebom i Messenie, jedynie dla tego, aby nasycił chęć, którą miał zgnębić te znienawidzone sobie narody. Łagodność i skromność Pompejusza okazywała się w całem jego życiu; i jeżeli dał się uwieść niekiedy surowością, albo temu była winna żywość młodego wieku, albo raczej cudza namowa używała na złe powolności jego : naganna wprawdzie wada, mniej jednak szkodliwa, gdy nie z własnego upodobania i ochoty pochodziła.
Za pierwszą wieścią o wkroczeniu w kraj wioski Cezara, Pompejusz mocniejszy w siłę Rzym opuścił; w ostatniem zostającą niebezpieczeństwie, po klęsce pod Leuktrami Spartę, Agiezylausz męztwem swojem od pewnej prawie zguby ratował. Podobne więc okoliczności Pompejusza sławę zatarły, Agiezylausza przywary zniosły.
Po większych nad Agiezylausza zwycięztwach, Pompejusz w Farsalskich polach pokonanym od Cezara został; Agiezylausza tylekroć zwycięzcę zachował los szczęsny od takowej przygody. Można więc poniekąd zdarzeniu fortunnemu przypisać jego niezwyciężoność, ale też należy się w tej mierze oddać sprawiedliwość jego roztropności, której iż Pompejusz nie użył, dał otrzymać nad sobą zwycięztwo, i życiem niebaczność przypłacił.
