Życia Zacnych Mężów z Plutarcha/Porównanie Cymona z Lukullem
| <<< Dane tekstu >>> | ||
| Autor | ||
| Tytuł | Porównanie Cymona z Lukullem | |
| Pochodzenie | Dzieła Krasickiego dziesięć tomów w jednym | |
| Wydawca | U Barbezata | |
| Data wyd. | 1830 | |
| Miejsce wyd. | Paryż | |
| Źródło | Skany na Commons | |
| Inne | Cały tekst | |
| ||
| Indeks stron | ||
Lukullus przed zgubą właśnie wolności rzymskiej życia dokonał; Cymon umarł służąc ojczyźnie od upadku jeszcze dalekiej, już jednak skażonej i nachylonej ku zgubie. Przyzwoitszy był i obywatetelstwu i sławie zgon Cymona; ale jeżeli trwałość do końca w służeniu ojczyznie chwalebna; i oddalenie się usprawiedliwić można, zwłaszcza naówczas gdy okoliczności niezdatnemi, a czasem i szkodliwemi te, któreby się czyniły usługi, zdziałać mogą.
Dobrze jest po pracy odpocząć, i korzystać z tego, co w zysku przyniosła : ale iż zbytek w każdej porze zdrożny, nie z spoczynku, lecz z nieutrzymanej miary Lukulla winować można. Wzniósł prawda nauki i kunszta, i w tem chwalebny, ale nie w gmachach i biesiadach zbyt kosztownych, któremi przyłożył się do skażenia obyczajów, co pospolicie zgubę państwa poprzedza.
Żył i Cymon wspaniale, dóm jego był otwarty, ogrody nawet miał bez obmurowania : ale ta szczodrobliwość, lubo wydatna i kosztowna, zmierzała nie tylko ku uciesze i wygodzie, ale ku dobru pospolitemu. Kosztem albowiem własnym mury miejskie poprawił, przysionki dostatnie w miejscu zgromadzenia, jego nakładem stanęły; stół miał dostatni nie wykwintnością strawy, ale mnogością stołowników. Dogadzał więc Cymon potrzebie, Lukullus zbytkom.
Pierwiastki życia Cymona strawione były na zbytkach i próżnowaniu : wiek męzki do sędziwości poświęcił pracom i publicznej usłudze. Lukullus pracowity i czuły w młodości i męzkim wieku, starość rozkoszom oddał.
W rzemiośle wojennem równie znakomici : tak zaś im los szczęsny sprzyjał, iż bardzo byłoby trudno jednemu nad drugim pierwszeństwo przyznać. Cymon ojczyznę podlegającą wzniósł : Lukullus przyczynił się do rozpostarcia przemocy Rzymu. Można więc mówić, iż sława niezwyciężoności rzymskiej poprzedziła, a zatem dopomogła dziełom jego, na czem Cymonowi brakło.
Zwycięztwa tych zacnych mężów były wielkie : nie zdarzyło się Lukullowi w jednym dniu dwa morskie i jedno na lądzie otrzymać; ale to dzieło było skutkiem odwagi i zręczności w zdarzeniu przypadkiem, i szczęsnem losu nadzwyczajnego igrzyskiem.
Więcej krajów zdobył zwycięzca Mitrydata i Tygrana, niż zwycięzca Persów, i to zdarzeniu przypisać można; ale Cymon miał rzecz z gnuśnym narodem, Lukullus Mitrydata możnego, biegłego i już zwycięzcę pokonał.
Żałowany był wielce po śmierci Cymon od żołnierzy, któremi zawiadował : nie umiał czyli raczej nie chciał swoich serca pozyskać Lukullus, i to mu korzyść zwycięztwa największą odjęło. Przewyższa go więc wódz grecki w dobroci i roztropności; których cnot gdy używał Lukullus względem nieprzyjaciół, tym winniejszy, iż względem swoich nie zażył.
Doznali niewdzięczności współziomków; Cymon wzkazany na wygnanie ostracyzmu, Lukullus gdy się ledwo przy zaszczycie tryumfu utrzymał. Zgoła, obadwa ze wszech miar znamienici, zostawili po sobie szacowną pamięć, a jeżeli mieli zdrożności, co rzecz powszechna; umieli je sowicie nagrodzić, co rzadka.
