Antygona (tłum. Kaszewski)/Stasimon IV

	<<< Dane tekstu >>>
Autor	Sofokles
Tytuł	Antygona
Wydawca	Feliks West
Data wyd.	1902
Miejsce wyd.	Brody
Tłumacz	Kazimierz Kaszewski
Tytuł orygin.	Ἀντιγόνη
Źródło	Skany na Commons
Inne	Cały tekst; Pobierz jako: EPUB • PDF • MOBI
	Indeks stron

›››

STASIMON IV.
Chór.^[1]
(Strofa 1)^[2]

Danae świetna też była z rodu;
W miedzianej wieży zaparta, schła,
A pozbawiona światłości dnia,
W ciemnym swym grobie zmarła zamłodu;
Chociaż Zeus, córko, w głębie jej łona, 5
Skrył złocistego deszczu nasiona.
Lecz moc Wyroku jest nieugięta!
Jej słuchać muszą czarne okręta
Pluszozące w falach; pod jej rozkazem,
Wieże i wojny grzmiące żelazem. 10

(Antystrofa 1)^[3]

I król Edonów, Dryasa dziecię,
Okrutnej doli doznał na świecie:
Śmiał się Bachowi stawić zuchwale,
Więc on też żywcem zakuł go w skale.
Dopiero poznał półgłówek ów 15
Jak bogi karzą bezbożność słów.
Bo też doprawdy szalał zawiele:
Wstrzymał Bachantek huczne wesele.
Pochodnie Bacha zgasił, niestety,
Rozgniewał Muzy, głusząc ich flety. 20

(Strofa 2).^[4]

Między Bosforem i Salmidessem,
Tam, gdzie Cyanu wąskie przestworze
Na dwie rozłogi rozkłada morze,
Gdzie ludy żyją z bogiem Aresem;
Syny Fineja tam, wobec boga, 25
Przez niesłychaną macochy zbrodnię
Stracili jasne wzroku pochodnie.

Oj, biedneż dzieci! macocha sroga
Zbroi dłoń krwawą w ostrą iglicę
I ostrz w pasierbów topi źrenice. 30

(Antystrofa 2).

A choć okropnie cierpieli sami,
Jednak jęczeli nad cierpieniami
Nieszczęsnej matki, z której zamęścia
BiągłeCiągłe spadały na nich nieszczęścia.
Szła ona przecie z Erechtów rodu, 35
Córka Boreja, żyła za młodu
Sród burz ojcowskich, między granity,
Z końmi w zawody biegła w gór szczyty;
A choć krew bogów — musiała przecie
Wyroków woli uledz na świecie. 40

Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronach autora: Sofokles i tłumacza: Kazimierz Kaszewski.

↑ Chór w tym ustępie przedatawia trzy przykłady potęgi losu skazującego na śmierć ludzi w ciemnicy, jeden z podań argiwskich, drugi z trackich, a trzeci z attyckich.
↑ Danae była córką Akryzyosa, panującego w Argos. Gdy wyrocznia orzekła, że narodzi się z niej syn, który stanie się powodem zgon króla, on kazał ją zamknąć w wieży miedzianej, umyślnie na ten cel wystawionej, do której jednak dostał się Zeus w postaci „złotego deszczu“; synem Danay był słynny w mitologii Perseusz.
↑ Likurg (Lykurgos), syn Dryasa, króla Edenów w Tracyi, opierał się wprowadzeniu kultu Dyonizosa (Bachusa) do swego kraju i przepędził jego kapłanki („mamki“). Zeus ukarał go ślepotą, po której niebawem i śmierć nastąpiła. W Iliadzie tak to podanie przedstawiono (ks. VI, w. 130-140, przekład A. Szmurły}:

Wszak i Dryasa potomek, waleczny bohater Likurgos.
Długo nie pożył, jak tylko się oparł niebieskim potęgom:
On Dyoniza szaleńca piastunki przed laty w pogoni
Spłoszył na świętym1 Nizeju; a te umajone swe laski
Wszystkie zarazem na ziemię rzuciły, gdyż Likurg morderca
Srogim ościeniem je raził; wylękły zaś bóg Dyonizos
W morza bałwany się rzucił, gdzie Tetys na łonie go skryła
Z trwogi drżącego gwałtownie przed groźnem wołaniem mocarza.
To też na niego zawzięły się bogi, bez troski żyjące.
Ślepcem go syn wiec Kronosa uczynił, a potem niedługo
Pożył, gdyż ściągnął na siebie nienawiść wszystkich nieśmiertelnych.

Sofokles wbrew temu utrzymuje, że nie Zeus ukarał Likurga, lecz sam Dyonizos, kazawszy go zamurować w skale.
↑ "między Bosforem i Salmidessem“ Salmidessos, miasto leżące w Tracyi naprzeciw wybrzeża azyatyckiego (dziś Midjeh); w temto mieście panował, Finej, o którym powiada Apollodor w Bibliotece, że ożenił się z Kleopatrą, córką Boreasza (wiatr północny) i Orytyi — córki Erechteja, Z tejto Kleopatry miał dwóch synów; po jej wypędzeniu ożenił się z córką Dardana, Idają, która z nienawiści ku Kleopatrze namówiła Fineja, by obu jej synów (Pleksyppa i Pandyona) oślepił i w grobowcu zamknął. Sofokles przypisuje oślepienie samej Idai. Cyany (Kyaneaj) według podania były to pierwotnie dwie wysokie skały, ustawicznie stykające się i odskakujące, przezco wpłynięcie na Morze Czarne (Pontos Euksejnos) było niemoźliwe. Dopiero Argonauei przy pomocy czarodaiejki drogę utorowali i synów Fineja oswobodzili; odtąd skały owe stały już nieruchomo. Nazywano je także: Symplegades albo Planktai.

[1] Chór w tym ustępie przedatawia trzy przykłady potęgi losu skazującego na śmierć ludzi w ciemnicy, jeden z podań argiwskich, drugi z trackich, a trzeci z attyckich.

[2] Danae była córką Akryzyosa, panującego w Argos. Gdy wyrocznia orzekła, że narodzi się z niej syn, który stanie się powodem zgon króla, on kazał ją zamknąć w wieży miedzianej, umyślnie na ten cel wystawionej, do której jednak dostał się Zeus w postaci „złotego deszczu“; synem Danay był słynny w mitologii Perseusz.

[3] Likurg (Lykurgos), syn Dryasa, króla Edenów w Tracyi, opierał się wprowadzeniu kultu Dyonizosa (Bachusa) do swego kraju i przepędził jego kapłanki („mamki“). Zeus ukarał go ślepotą, po której niebawem i śmierć nastąpiła. W Iliadzie tak to podanie przedstawiono (ks. VI, w. 130-140, przekład A. Szmurły}:

Wszak i Dryasa potomek, waleczny bohater Likurgos.
Długo nie pożył, jak tylko się oparł niebieskim potęgom:
On Dyoniza szaleńca piastunki przed laty w pogoni
Spłoszył na świętym1 Nizeju; a te umajone swe laski
Wszystkie zarazem na ziemię rzuciły, gdyż Likurg morderca
Srogim ościeniem je raził; wylękły zaś bóg Dyonizos
W morza bałwany się rzucił, gdzie Tetys na łonie go skryła
Z trwogi drżącego gwałtownie przed groźnem wołaniem mocarza.
To też na niego zawzięły się bogi, bez troski żyjące.
Ślepcem go syn wiec Kronosa uczynił, a potem niedługo
Pożył, gdyż ściągnął na siebie nienawiść wszystkich nieśmiertelnych.

Sofokles wbrew temu utrzymuje, że nie Zeus ukarał Likurga, lecz sam Dyonizos, kazawszy go zamurować w skale.

[4] "między Bosforem i Salmidessem“ Salmidessos, miasto leżące w Tracyi naprzeciw wybrzeża azyatyckiego (dziś Midjeh); w temto mieście panował, Finej, o którym powiada Apollodor w Bibliotece, że ożenił się z Kleopatrą, córką Boreasza (wiatr północny) i Orytyi — córki Erechteja, Z tejto Kleopatry miał dwóch synów; po jej wypędzeniu ożenił się z córką Dardana, Idają, która z nienawiści ku Kleopatrze namówiła Fineja, by obu jej synów (Pleksyppa i Pandyona) oślepił i w grobowcu zamknął. Sofokles przypisuje oślepienie samej Idai. Cyany (Kyaneaj) według podania były to pierwotnie dwie wysokie skały, ustawicznie stykające się i odskakujące, przezco wpłynięcie na Morze Czarne (Pontos Euksejnos) było niemoźliwe. Dopiero Argonauei przy pomocy czarodaiejki drogę utorowali i synów Fineja oswobodzili; odtąd skały owe stały już nieruchomo. Nazywano je także: Symplegades albo Planktai.

[1]

[2]

[3]

[4]