Cudowne przytrafienia pewnego nieboszczyka

<<< Dane tekstu >>>
Autor Giovanni Boccaccio
Tytuł Cudowne przytrafienia pewnego nieboszczyka
Pochodzenie Dekameron
Wydawca Bibljoteka Arcydzieł Literatury
Data wyd. 1930
Druk Drukarnia Współczesna
Miejsce wyd. Warszawa
Tłumacz Edward Boyé
Źródło Skany na commons
Inne Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Cały tekst
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Indeks stron


OPOWIEŚĆ X
Cudowne przytrafienia pewnego nieboszczyka
Żona pewnego doktora, mniemając, że kochanek jej umarł, wkłada jego ciało do skrzyni, którą dwóch lichwiarzy do domu swego zabiera. Gdy rzekomy nieboszczyk do zmysłów powraca, o kradzież go oskarżają. Służka damy opowiada sędziemu, że sama do skrzyni młodzieńca włożyła, i w ten sposób od kary go uwalnia

Teraz jeno Dioneo miał jeszcze opowiadać. Nie czekając na rozkaz króla, zaczął w te słowa:
— Smutne dzieje nieszczęśliwych kochanków, które przedmiot poprzednich opowieści stanowiły, dość mnie i was, drogie damy, rozrzewniły, dlatego też postanowiłem koniec im położyć. Chwała Bogu, te płaczliwe historje już swój kres znalazły, ja zasię nie myślę ich liczby jeszcze i moją opowieścią pomnażać. Opowiem wam wesołą i miłą historję, która aby dobrym zwiastunem dla jutrzejszego dnia była.
Wiadomo wam zapewnie, że w Salerno żył niedawno znakomity medyk, Mazzeo della Montagna zwany. Do lat szedziwych przyszedłszy, ożenił się on z piękną i młodą dzieweczką, także z Salerno pochodzącą. Hołubił troskliwie młodą żonę, obdarzał ją drogocennemi szatami, klejnotami i wszystkiem, co niewieściej próżności może być drogie, tak iż pyszniła się bardziej, niż jakakolwiek inna w mieście białogłowa. Jedno tylko nie po myśli jej było: często ziębła w łożu nocą, mąż bowiem nie starał się o jej należyte okrycie. I jak sędzia Ricciardio da Chinzica, który żoną swoją świętami durzył, tak Mazzeo della Montagno wmawiał w swoją żonę, że po każdej nocy rozkoszy, Bóg wie, jak długiego odpoczynku dla nabrania nowych sił potrzeba. Plótł jej przytem siła różnych bzdur, które młodej białogłowie niezbyt do smaku przypadały. Żona pana Mazzea, niewiasta zabiegliwa i rozsądna, postanowiła dla oszczędzenia zapasów domowych, u innych ludzi się pożywić. Jęła się przeto przyglądać pilnie różnym młodzieńcom i wreszcie wybrała jednego, na którym oparła wszystkie swoje nadzieje, tęsknoty i całe szczęście swoje. Młodzieniec, spostrzegłszy to, równe upodobanie w niej znalazł i zwrócił ku niej całą miłość swoją. Zwano go Ruggierem da Jeroli; chociaż z szlachetnego pochodził rodu, wiódł jednak żywot tak występny i plugawy, że wkońcu, nie ostało mu ani jednego krewniaka lub przyjaciela, któryby go znać i widywać pragnął. Po całem Salerno o jego wszeteczeństwach słuchy chodziły. Aliści dama nie wiele dbała o sądy ludzkie, bowiem Ruggieri przypadł jej do serca, dzięki innym swoim przymiotom. Za pośrednictwem służki umówiła się z nim na schadzkę. Gdy się na osobności znaleźli i już pragnieniom swoim folgę dali, dama poczęła strofować Ruggieri za jego dotychczasowy, wielce plugawy sposób życia i błagać go, aby dla jej miłości na przyszłość się odmienił. Dla ułatwienia mu zasię poprawy, wspomagała go raz większą, to znów mniejszą sumą pieniędzy. Gdy kochankowie tak w tajności szczęściem się swojem cieszyli, zdarzyło się, że medyk miał opatrzeć chorego, którego cała noga była w ranach. Zbadawszy go, doktór oświadczył jego krewniakom, że trza z nogi wyjąć nadpsutą kość, gdyż innej rady niemasz. Gdy się rzecz w odwłokę poda, to trzeba będzie albo odjąć mu całą nogę, albo też chory umrze. Jeśli zaś kość się wyjmie to, ani chybi, chory do zdrowia powróci, chocia i ręczyć za to nie sposób. Niechaj zatem krewniacy dobrze to wszystko zważą! Krewniacy zgodzili się na medyczny zabieg: doktór, wiedząc, że chory zabiegu tego nie wytrzyma bez dania mu usypiającego środka, wstrzymał się do wieczora, a za dnia zabrał się do przygotowania pewnego napoju, tą cnotą obdarzonego, że po wypiciu go chory w tak twardy sen wpadał, iż można go było krajać, bez obawy o jego przebudzenie się. Przyrządziwszy ten napój, doktór postawił go na stole w swojej komnacie, aliści nie uprzedził nikogo, jaka jest jego właściwość. Wieczorem, gdy doktór już do chorego miał się udać, przysłali po niego jego przyjaciele z Malfi, którym nijak odmówić nie mógł. W mieście tem, w czasie bójki, siła ludzi okrutnie poraniono. Dlatego też medyk odłożył zabieg do następnego dnia, sam zasię w barce do Malfi pospieszył. Żona jego, wiedząc, że na noc do domu nie wróci, zaraz uwiadomiła o tem Ruggieri. Gdy kochanek przybył, zamknęła go w swojej komnacie, czekając aż domownicy spać się pokładą. Ruggieri, czekając na damę, poczuł silne pragnienie, być może ze znużenia albo też dlatego, że jadł jakąś płoną potrawę. Spostrzegłszy napój, przygotowany dla chorego, pomyślał, że jest to woda, schwycił przeto butelkę i zawartość jej do ostatniej kropli wypił. Po chwili nieodparty sen go zmorzył, tak iż zwalił się na skrzynię, jak kłoda.
Gdy się w domu uciszyło, dama weszła do komnaty, a znalazłszy uśpionego Ruggieri, po cichu budzić go poczęła. Aliści wysiłki jej próżne były, bowiem Ruggieri nie drgnął nawet i słowa nie wymówił. Wówczas dama, nieco zatrwożona, trąciła go silniej i rzekła: „Wstawaj, śpiochu. Jeśliś chciał się wyspać, trzeba było w domu pozostać“. Ruggieri, silnie potrząśnięty, zwalił się z skrzyni na ziemię bezwładnie, nie dając najmniejszej życia oznaki. Przerażona dama poczęła go trząść, tarmosić, szczypać za nos i ciągnąć za brodę, wszystko napróżno jednak, bowiem Ruggieri spał, jak zabity. Wówczas dama, tknięta myślą, że Ruggieri umarł, chwyciła się ostatecznego środka i zapaloną świecą przypiekać go poczęła; ale gdy i to nie pomogło, nie wątpiła już o śmierci kochanka. Nie trza nawet mówić, jak się tem strapiła; nie śmiąc krzyczeć, jęła płakać pocichutku i gorzko na swoją dolę się żalić. Po chwili, uspokoiwszy się nieco, postanowiła, dla uniknięcia wielkiej hańby, pozbyć się nieboszczyka z domu. Ponieważ sama tego dokonać nie mogła, wezwała służkę i, opowiedziawszy jej o wszystkiem, o radę ją poprosiła. Służka wielce zadziwiona, poczęła szarpać i szczypać młodzieńca, aliści widząc, że jej wysiłki żadnego nie odnoszą skutku, oświadczyła, że, ani chybi, umarł i że należy ciało z domu usunąć.
— Gdzież jednak zwłoki położymy? — zapytała dama. Gdy je jutro ludzie obaczą, zaczną podejrzewać, że z naszego domu wyniesione zostały.
— Madonno — rzekła służka — dzisiaj wieczorem widziałam przed warsztatem stolarza, znajdującym się naprzeciw naszego domu, skrzynię. Jeśli jej jeszcze dotąd nie zabrano, przyda nam się ona wielce. Chocia skrzynia jest dość mała, przecie wepchniemy w nią ciało, któremu uprzednio kilka ciosów nożem zadać trzeba. Któż będzie mógł przypuścić, że je właśnie od nas wyniesiono, a nie skądinąd? Wszyscy wiedzą, że Ruggieri był zawołanym był hultajem, pomyślą, że jakiś wróg go zabił, a potem w tej skrzyni ukrył.
Dama pochwaliła radę służki, nie zgodziła się jeno na zadanie trupowi ciosów nożem. Za żadne skarby świata przystać na to nie chciała. Później poleciła służce zobaczyć, czy skrzynia jeszcze na swojem miejscu stoi. Służka przyniosła odpowiedź twierdzącą, a potem, jako rosła i silna dziewczyna, wzięła zwłoki Ruggieri na plecy. Dama wyszła przed dom, aby obaczyć, czy nikogo w pobliżu niema; później obie zbliżyły się do skrzyni, wepchnęły w nią ciało i wieko zawarły. Niedaleko od domu medyka mieszkało dwóch młodzieńców, zajmujących się lichwą. Zauważywszy skrzynię, umyślili ją ukraść, jeśli tylko stolarz przed nocą jej nie zabierze, chcieli bowiem zaradzić brakowi sprzętów w swojej komnacie. Skoro tedy północ minęła, wyszli pocichu z domu i, znalazłszy skrzynię, nie mieszkając ją porwali, chociaż dziwnie ciężką im się być wydała. Zanieśli ją do domu i postawili obok komnaty żon swoich, nie bawiąc się zbytnio jej oglądaniem. Potem na spoczynek się udali. W tym czasie Ruggieri spał krzepkim snem. Jednakoż ziele powoli siłę swoją traciło, tak iż młodzieniec obudził się przed świtem. Chociaż jednak sen go już opuścił, pozostało mu niejakie odurzenie, którego nie tylko przez noc, ale i przez wiele dni następnych pozbyć się nie mógł. Rozwarł szeroko oczy, aliści nic nie widząc dokoła, począł rękoma macać. Dorozumiawszy się, że w jakiejś skrzyni się znajduje, rzekł do siebie: „Co to ma znaczyć? Gdzież ja jestem? Czy śpię, czy też obudzony jestem? Przypominam sobie, że wieczorem bawiłem w komnacie mojej kochanki, a teraz zdaje mi się, że jestem w jakiejś skrzyni zamkniony. Cóż to ma znaczyć? Może doktór powrócił albo może coś niespodziewanego zaszło tak, iż jego żona musiała mnie tu śpiącego ukryć. Ani chybi tak być musi“. Do tej myśli przyszedłszy, dech w sobie zaparł i jął nadsłuchiwać, czy czegoś nie usłyszy. Gdy jednak przez czas dłuższy najgłębsze milczenie trwało, a jemu od leżenia w ciasnej skrzyni bok, na którym się opierał, wielce doskwierać począł, chciał się Ruggieri na drugą stronę przewrócić; tak się jednak niezręcznie i gwałtownie poruszył, że, uderzywszy z całej siły o ścianę skrzyni, zachwiał nią, a później ją z strasznym hukiem przewrócił. Rumor ten obudził śpiące w pobliżu kobiety, które z wielkiej trwogi oniemiały i leżały, milcząc, jak martwe. Ruggieri sam także upadkiem skrzyni niepomału się przeraził, ujrzawszy jednak, że wieko się otworzyło, nie mieszkając, wylazł z swojej klatki, nie chciał bowiem, aby go we wnętrzu zdybali. Na niewiele jednak mu się to przydało, nie wiedział bowiem, gdzie się znajduje; idąc po omacku, szukał jakichś schodów lub drzwi, przez które mógłby umknąć i co chwila potrącał o sprzęty, stojące w komnacie.
Białogłowy, usłyszawszy, że ktoś po komnacie chodzi, spytały wreszcie:
— Kto tam?
Ruggieri, słysząc nieznajome mu głosy, nie odpowiedział. Wówczas białogłowy poczęły wołać na swoich mężów, aliści ci, po długiem czuwaniu tej nocy, spali krzepkim snem i niczego nie słyszeli. Przerażone niewiasty wyskoczyły z łóżek i podbiegły do okna, wołając:
— Złodzieje, złodzieje!
Na ten krzyk obudzili się sąsiedzi, którzy wprost z ulicy a takoż przez dach do domu lichwiarzy się dostali. Wreszcie i gospodarze oczy otwarli. Ruggieri, spostrzegłszy, że znajduje się w całkiem nieznanem mu miejscu, z zadziwienia przytomność utracił i uciekać nawet nie próbował. Schwytano go też zaraz i oddano zbirom wielkorządcy, którzy także na ów wrzask przybiegli. Zbiry przywiedli Ruggieri do sędziego, który, znając go, jako wielkiego wszetecznika, natychmiast na pytki wziąć go rozkazał. Młodzieniec, bólem okrutnym przymuszony, wyznał, że wszedł do domu lichwiarzy w zamiarze okradzenia ich. Wówczas sędzia na powieszenie go skazał.
Na drugi dzień po całem Salerno gruchnęła wieść, że Ruggieri w domu lichwiarzy na gorącym uczynku kradzieży przychwycony został. Żona doktora i służka, usłyszawszy o tem, w takie osłupienie popadły, iż prawie uwierzyć były skłonne, że wszystko, co zeszłej nocy zaszło, nie prawdą ale snem było. Krom tego damę prawie do szaleństwa przywodziła myśl o grożącej jej miłośnikowi śmierci. W tym czasie powrócił z Malfi medyk, który natychmiast po powrocie, kazał sobie podać przygotowany napój, chciał się bowiem do chorego udać. Ujrzawszy pustą flaszę, jął krzyczeć w gniewie, że w domu nijakiego ładu niemasz. Żona jego, inne troski mająca na głowie, odparła:
— Przeczże to dla rzeczy tak błahej podobny gwałt podnosisz? Wielce mi ważna sprawa, że woda rozlana została! Zaliż nie wystarczy tej wody, co jest na świecie!
— O głupia białogłowo! — zawołał doktór — mniemasz więc, że to zwykła woda była? Muszę ci rzec, że w wielkim błędzie jesteś, był to bowiem napój, który choremu na sen zadać chciałem.
Dama, słowa te usłyszawszy, pojęła odrazu, że Ruggieri tej wody napić się musiał, dzięki czemu do nieboszczyka stał się podobien. Odrzekła tedy swemu mężowi:
— Nie wiedziałam o tem wcale, ale możecie przecie nowy napój przygotować!
Po chwili powróciła służka, którą dama wysłała, aby o Ruggierim języka zasiągnęła i rzekła:
— Madonno, wszyscy już Ruggieri opuścili! Jak się dowiedziałam, dotąd żaden krewniak ani przyjaciel oń się nie upomniał, tak iż wasz kochanek znikąd pomocy oczekiwać nie może. Pospolicie sądzą, że kat go jutro obwiesi. Posłuchajcie mnie teraz uważnie, zdaje mi się bowiem, że odgadłam, jakim sposobem Ruggieri u lichwiarzy mógł się znaleść. Rzecz się tak miała: — Znacie zapewnie stolarza, przed którego drzwiami stała skrzynia? Owóż przed chwilą widziałam stolarza, sprzeczającego się zawzięcie z jakimś człekiem, który był, ani chybi, właścicielem skrzyni. Człek ten domagał się zapłaty za skrzynię, stolarz zasię twierdził, że jej nie sprzedał, bowiem mu ją tej nocy ukradziono.
— Łżesz niegodnie — zawołał wówczas właściciel skrzyni — widziałem ją bowiem w domu dwóch lichwiarzy tej nocy, gdy Ruggieri pochwycono. Mówili mi sami, żeś im ją sprzedał.
— Tedy oni kłamią, a nie ja — odparł stolarz — nigdy im jej bowiem nie sprzedawałem; musieli mi ją ukraść tej nocy.
To rzekłszy, stolarz pospołu z właścicielem skrzyni udali się do domu lichwiarzy, ja zasię przybiegłam tutaj. Dowodnie z tej rozmowy widać, jakim sposobem Ruggieri mógł się do ich domu dostać. Pojąć jeno nie mogę, jak mu się zmartwychwstać udało.
Dama wiedziała już dobrze, co ma myśleć o całem zdarzeniu, dlatego też powtórzyła służce zaraz słowa doktora. Potem poczęła ją zaklinać, by ratowała Ruggieri od niechybnej śmierci, aliści w ten sposób, by jej cześć szwanku nie doznała. Wówczas służka obiecała, że uczyni wszystko, co w jej mocy się okaże, niechaj tylko dama nauczy ją pierwej, jak ma postąpić. Dama, czując nóż na gardle, ułożyła naprędce stosowny plan i służkę szczegółowie weń wtajemniczyła.
Dziewczyna udała się, nie mieszkając, do doktora i rzekła doń z płaczem:
— Ach, panie, błagam was o przebaczenie, bowiem srodze wobec was zawiniłam.
— Jakaż to wina? — spytał doktór.
— Znacie wszak młodzieńca Ruggieri de Jaroli? Upodobał mnie sobie i wszystkiemi siłami, łask i gróźb nie szczędząc, starał się mnie nakłonić k‘temu, abym jego kochanką została. Dowiedziawszy się wczoraj, że was nie będzie w domu, to na mnie wymógł, żem go do swej komnaty wpuściła. Nagle pić mu się zachciało; nie wiedziałam, skąd wody lub wina dostać, nie chciałam przytem, aby mnie obaczyła żona wasza, która właśnie w przyległej komnacie się znajdowała. Przypomniawszy sobie, że w komnacie waszej widziałam flaszkę z wodą, pobiegłam po nią co tchu; gdy Ruggieri wodę wypił, odniosłam flaszkę z powrotem na dawne miejsce. Wiem, że zawiniłam, któż jednak nie grzeszy czasami? Srogo już za to zapłaciłam, gniew wasz teraz znosząc, a krom tego wiedząc, że Ruggieri głowę położyć może. Błagam was przeto, przebaczcie mi i pozwólcie mi Ruggieri ratować.
Doktór, chocia rozgniewany, nie mógł się wstrzymać od śmiechu i rzekł żartobliwie:
— Jeśliś komu na złość uczyniła, to chyba samej sobie, bowiem miast dzielnego towarzysza, miałaś w łożu jednego z braci śpiących. Idź teraz i ratuj swego miłośnika od postronka, a na przyszłość nie waż się go do domu sprowadzać, bowiem rozprawię się wówczas z tobą za wszystkie twoje sprawki. Służka rada, że pierwszy wybieg tak jej się udał, pobiegła, nie mieszkając, do więzienia i tyle na strażniku wymogła, że pozwolił się jej z Ruggieri obaczyć. Wyjaśniwszy pokrótce Ruggieri, co sędziemu powiedzieć winien, sama co rychlej do sędziego pospieszyła. Ów, obaczywszy świeżą i piękną dziewczynę, dał poznakę, że chciałby bliżej jej przymioty poznać, czemu młódka nie sprzeciwiła się wcale dla dobra sprawy. Gdy się to przedwstępne badanie skończyło, rzekła:,br> — Uwięziliśmy, panie, Ruggieri da Jeroli za kradzież, popełniając przez to wielką niesprawiedliwość. Później opowiedziała mu całą historję od początku do końca, a więc, jak swego miłośnika do domu doktora wwiodła, jak przez niewiadomosć dała mu napoju na sen i jak, za umarłego go poczytując, w skrzyni go ukryła. Powtórzyła także rozmowę stolarza z właścicielem skrzyni, z której dowiedziała się, jakim sposobem Ruggieri do domu lichwiarzy się dostał.
Sędzia pojął odrazu, że nie trudno będzie dojść, azali jej słowa są prawdą rzetelną. Naprzód wybadał doktora, czy sprawa z napojem w samej rzeczy tak się miała, później, przyzwawszy stolarza, właściciela skrzyni i lichwiarzy uznał, że skrzynia ukradziona i w nocy do domu przeniesiona została. Wreszcie posłał po Ruggieri i zapytał go, gdzie ostatni wieczór spędził? Ruggieri odparł, że nie wie o tem i że to tylko sobie przypomina, iż przybył do służki doktora Mazzeo, w zamiarze spędzenia z nią nocy; potem, gdy mu się pić zachciało, napił się wody; co się dalej stało, nie wie, krom tego, że ocknął się w skrzyni w domu lichwiarzy.
Sędzia, słów Ruggieri wysłuchawszy, mało się nie rozpukł ze śmiechu i kazał sobie kilkakrotnie te zeznania powtórzyć. Poczerni wypuścił Ruggieri z więzienia, uznawszy go za niewinnego, a lichwiarzy za kradzież skrzyni skazał na zapłacenie dziecięciu uncyj złota. Nie trza mówić, jak Ruggieri i jego dama cieszyli się z takiego obrotu sprawy, śmiejąc się ze służki, która radziła pchnąć nożem ciało młodzieńca. Kochankowie żyli jeszcze wiele lat, ciesząc się szczęściem swojej miłości. Pragnąłbym dla siebie podobnego szczęścia, pod tą jednak kondycją, że w skrzyniby mnie nie zamkniono.

Jeżeli poprzednie opowieści tego dnia serca dam smutkiem napełniły, to opowieść Dionea taki śmiech w nich wzbudziła, że o wszystkich smutkach zapomniały.
Król, widząc, że słońce ku zachodowi kłonić się poczyna, zapowiadając kres jego rządów, jął krotochwilnemi słowy przepraszać damy za wybranie tak smutnej do opowieści materji, nieszczęść kochanków dotyczącej. Później podniósł się, zdjął z głowy warzynowy wieniec i wśród powszechnego oczekiwania dam, starających się odgadnąć, kogo królową uczyni, włożył go na złotowłosą głowę Fiammetty z temi słowami:
— Tobie ten wieniec oddaję, wiem bowiem, że żadna z naszych towarzyszek nie potrafi lepiej od ciebie jutro nas rozweselić i rozproszyć smutku, który dzisiaj w sercach naszych zapanował.
Długi, falisty włos Fiammetty spływał wdzięcznie na jej białą, aksamitną szyję, a lica jej jaśniały krasą białych i purpurowych róż. Oczy jej błyszczały, jak źrenice sokoła, a wargi podobne były do rubinów. Wziąwszy wieniec z rąk Filostrata, rzekła z uśmiechem:
— Zgoda, Filostracie! Z chęcią z rąk twoich koronę tę przyjmuję; abyś zasię lepiej zdał sobie sprawę z popełnionej dziś przez siebie winy, rozkazuję, aby każdy przygotował na jutro opowieść o szczęśliwym końcu różnych przeciwieństw, którym zakochani podlegali.
Materja ta wszystkim do gustu przypadła. Poczem nowa królowa, przywoławszy marszałka i obmówiwszy z nim sprawy niecierpiące zwłoki, dała całemu towarzystwu swobodę aż do czasu wieczerzy. Rozeszli się więc wszyscy: jedni udali się do sadu, którego pięknościami nie można się było łatwo przesycić, drudzy poszli drogą ku młynom, inni wreszcie tu i owdzie się przechadzali. Gdy czas wieczerzy nadszedł, zebrali się koło fontanny. Po wieczerzy, zgodnie z obyczajem, pod przewodnictwem Filomeny rozpoczęli śpiewy i tańce. W czasie, gdy Filomena wdzięcznie pląsała, królowa rzekła do Filostrata:
— Nie chcąc odróżniać się czemkolwiek od moich poprzedników, za ich przykładem rozkazuję, aby jakaś pieśń odśpiewana została. Ponieważ zaś przekonana jestem, że twoje pieśni do opowieści twych podobne być muszą, wzywam cię tedy do odśpiewania czegoś, coby ten smutny dzień zakończyło. Filostrato, nie wzdragając się wcale, taką pieśń zaśpiewał:

Dla jakich przyczyn biedne serce moje
Wieczystą skargą na miłość wybucha,
Chcę opowiedzieć. Niech mnie każdy słucha!

Gdy poraz pierwszy spłynęła w mą duszę
Miłość, dla której dziś znoszę katusze
I łzy goryczy wylewam bez końca,
Jaśniejszą była mi od gwiazd i słońca,
I tak radosną, że jej chęciom gwoli
Do najstraszniejszych byłbym gotów kaźni!
Lecz wnet poznałem błąd mej wyobraźni:
To była złuda, która wabi, drażni,
Na to, by strącić w odmęty niedoli.

Tak... Opuściła mnie okrutnie ona,
Choć rajem dla mnie były jej ramiona.
Na głuchą pustkę otwarła mi oczy,
Gdym już cel pragnień miał posiąść uroczy.
Gdym obraz marzeń widział niedaleki,
Nagle odeszła ode mnie na wieki!
Na próżno serce moje krwią dziś broczy.
Inne już w piersiach jej tleje kochanie,
A mnie zostały: rozpacz i wygnanie!

Więc zrozpaczony, smutny i sierocy,
Rzewnemi skargi żalę się wśród nocy.
Wieczną męczarnią trawię się i ginę,
I klnę, niestety, ten dzień i godzinę,
W której ujrzałem jej wdzięki zwodnicze,
I blask dokoła siejące oblicze,
Najpowabniejszą zguby mej przyczynę!
Zbywszy się wiary i nadziei słońca,
Klnie ją ma dusza, od boleści mrąca!

Że już na ziemi jestem, jak przechodzień,
Wie Bóg, co modłów moich słucha codzień;
Niechaj śmierć przyjdzie i litośnym razem
Życie i boleść uciszy zarazem!
Z uśmiechem szczęścia będzie świat żegnała!
Konając, składać będę za to dzięki,
Gdziekolwiek bowiem dusza pójdzie z ciała,
Z uśmiechem szczęścia będzie świat żegnała.

Więc kiedy tylko śmierć mi jedna płuży,
I kiedy wytrwać już nie mogę dłużej,
O ześlij mi ją, Amorze okrutny!
Niechaj wśród nocy jęk i głos mój smutny
Kochankom szczęsnej chwili nie zamąca,
Niech się mą śmiercią cieszy triumfująca,
Ona, dla której tak byłeś rozrzutny,
Że aż dwa serca zapaliłeś dla niej,
Z których tu jedno krwawi się i rani!

O pieśni moja, pieśni w łzach skąpana,
Już niepowtórna, nienaśladowana,
Której żałości nikt udać nie zdoła.
Leć wołać śmierci cichego Anioła!
Powiedz mu, jak mi ciężkie życia brzemię,
Niech miłosiernie spłynie na tę ziemię,
Wysłucha głosu, co błagalnie woła.
I na twe prośby tkliwszy, niż na moje,
W krainę ciszy weźmie nas oboje.

Dla jakich przyczyn biedne serce moje
Wieczystą skargą na miłość wybucha,
Zrozumie każdy, kto mnie dziś wysłucha!

Słowa tej pieśni ukazały, jaki jest stan duszy Filostrata, a takoż wyjaśniły stanu tego przyczyny. Może być, że dama, o której śpiewał, zdradziłaby się rumieńcem na swem licu, gdyby nie cienie nocy, wszystko przysłaniające. Po tej pieśni jeszcze wiele innych odśpiewano, a później, gdy stosowna pora na spoczynek nastała, wszyscy po swoich komnatach się rozeszli.



Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronach autora: Giovanni Boccaccio i tłumacza: Edward Boyé.