Encyklopedyja powszechna (1859)/Ałtyn-nor
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedyja powszechna |
| Tom | Tom I |
| Rozdział | Ałtyn-nor |
| Wydawca | S. Orgelbrand |
| Data wyd. | 1859 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Ałtyn-nor, jezioro nazywane przez Zungarów i inne koczujące narody Ałtyn lub Ałtan-nor i Ałtan-kul (słowa nor i kul znaczą jezioro, Ałtyn czyli Ałtan znaczy złoto). Rossyjanie nazywają je Teleckiém, a niekiedy Ałtajskiem. Jezioro to na pewnej przestrzeni stanowi granicę pomiędzy guberniją tomską i jenissejską i dotyka okręgów bijskiego, minusinskiego i kuznieckiego, otoczone górami pokrytemi gęstym lasem, które noszą nazwisko Teleckich i Abakańskich i należą do systematu gór Ałtajskich. Długość jeziora nie jest dokładnie znajoma: podają ją na 80, 100, a nawet 126 werst, szerokość na 20: sądząc z dokładniejszych kart geograficznych, pierwsza nie przenosi 60 werst, druga 4 do 7 werst. Głębokość także niezmierzona, ale musi być znaczna, jak u wszystkich jezior Alpejskich natury, stanowiącycli głęboką miedzy górami rozpadlinę. Dno ma piasczyste i kamieniste. Obfitość ryb wielka. Główne wezbranie wody nie następuje na wiosnę, po rozpuszczeniu lodów, ale latem, kiedy tający śnieg w górach spada ze wszystkich stron potokami. W jezioro to, którego strona północna rzadko, a południowa nigdy nie zamarza, wpada wieloramienna rzeka Czułyszman, długości około 100 werst mająca. Z jeziora tego wypływa rzeka Bija, która połączywszy się później z Katunią, formuje rzekę Oby. Położenie jeziora geograficzne 52° szer. półn. 105° dług wschód. Kierunek jeziora z południa na północ. G. Z.
