Litwa za Witolda/1417
<<< Dane tekstu >>> | |
Autor | |
Tytuł | Litwa za Witolda |
Podtytuł | Opowiadanie historyczne |
Wydawca | Towarzystwo Wydawnicze |
Data wyd. | 1850 |
Druk | Józef Zawadzki |
Miejsce wyd. | Wilno |
Źródło | Skany na Commons |
Inne | Cały tekst |
Indeks stron |
Witold pozostał z Krzyżakami w stosunkach jeśli nieprzyjaźnych, to przynajmniéj pozornie życzliwych i powierzchownie spokojnych: obsyłano się podarkami, obsypywano obietnicami, a korzystając z czasu, krzątano około nawrócenia Żmudzi.
Po weselu swém z Elżbiétą córką Ottona Pileckiego wojewody sandomiérskiego, wdową po Gronowskim i kilku już mężach, starą i suchotnicą; — jechał król do Litwy widzieć się z Witoldem, ze Lwowa do Kamionki, potém do Dobrotworu nad Bug; gdzie przybył d. 24 Czerwca zostawując Elżbietę we Lwowie, a chcąc Witolda wybadać, coby myślał o powszechnie ganioném małżeństwie i usiłując wymódz, by je pochwalił. Nie wiadomo, z czém odjechał ztąd do Glinian. Może w skutek umowy w czasie tego widzenia się zawartéj, wysłał Witold Jagielle przez Mikołaja Cebulkę sekretarza swego, pożyczonych tysiąc grzywien groszy pragskich. (Datt 1417, w dzień Ś. Katarzyny. Czacki).
Arcybiskup Jan Rzeszowski i Piotr biskup wileński z polecenia soboru, w czasie pobytu króla w Litwie zjechali do Miednik, dla poświęcenia katedralnego kościoła pod nazwaniem ŚŚ. Alexandra, Ewencjusza i Teodoryka. Król Władysław miał kościół ten uposażyć, tymczasem zaś Witold zobowiązał się go opatrywać. Uposażono także i nadano dwanaście parafjalnych kościołów na Żmudzi, staraniem króla i W. xięcia; proboszczowie ich kanonikami katedry Miednickiéj mianowani. Biskupem wyświęcony został Maciéj kapłan z Wilna, rodem niemiec, ale języka krajowego świadomy; w parafjach osadzeni po większéj części xięża polacy dla niedostatku, trwającego dotąd, duchowieństwa litewskiego. Opatrzyli ich w xięgi, sprzęt kościelny, fundusze, król Władysław i polscy panowie. Jagiełło do Bożego Narodzenia w Litwie zabawił. Ochrzciwszy resztę pogan, i nadawszy kościoły, król i Witold posłali z oznajmieniem o tém papieżowi.
Na cztérdziestéj drugiéj sesij soboru Konstancjeńskiego, papież z powodu nawrócenia Żmudzi, potwierdził nadania swych poprzedników uczynione królowi Polskiemu i W. xięciu Litewskiemu. Dwie bulle dane z Konstancij d. 4 i 13 Maja 1418 r. czyniły króla Polskiego w Polsce i Rusi wikarjuszem generalnym kościoła; a Witolda podobnież w państwie jego. Lecz Żmudź dopiéro w r. 1421 przyjęta uroczyście na łono kościoła powszechnego. (Bulla d. Romae. III. Ibid. Sept. Pent. an. IV. 11 Września 1421).