Pomoc:Części tekstu

☚✽☛

Wstęp

Tworzenie funkcjonujących e-booków na wikisource nie jest niestety w przypadku bardziej skomplikowanych tekstów trywialne.

Wynika to z kilku faktów:
1. mamy cztery rodzaje połączeń między częściami

a. strzałki linkujące w górnej części danych tekstu

b. podstrony: np. Ciekawa ksiązka/Część druga/Rozdział 7 czy Nudna książka/Bajka druga
c. rozdziały w e-booku
 • w wynikowym e-booku części widoczne jako rozdziały
 • w wynikowym e-booku części widoczne jako rozdziały i podrozdziały
d. linki wewnętrzne w e-booku (ale i na stronie nawigowalnej) umożliwiają przechodzenie do rozdziałów/podrozdziałów ale i do specjalnie utworzonych kotwic wewnątrz rozdziałów/podrozdziałów – i nie ma tu jakichś różnic, rozdział jest po prostu linkiem/kotwicą jak inne

e. mamy wreszcie graficzne wyróżnienie części tekstu (jak w drukowanej książce – pogrubienie, inicjały, krój czcionki...)

Dla zachowania jasności:

na poziomie a. używam nazwy nawigowalne strony
na poziomie b. używam nazwy podstrony, podpodstrony...
na poziomie c. używam nazwy rozdziały, podrozdziały (w rzeczywistości mogą to być tomy, części, rozdziały, pieśni...)
na poziomie d. używam nazwy linki lub jako synonim odnośniki

strona to dowolna strona na wikisource (może być podstroną, podpodstroną...)

Wbrew pozorom te aspekty nie mają ze sobą bezpośredniego związku.

2. dokumentacja na ten temat jest rozrzucona i nieco myląca

3. eksperymenty z eksporterem są frustrujące, gdyż standardowo pobiera się s-cashowany e-book, generowanie e-booka może trwać długo...

Dla wyjaśnienia

a. pola (i strzałki) |poprzedni=… |następny=… mogą zasadniczo rzecz biorąc prowadzić do dowolnej (nawigowalnej) strony. Przy ich pomocy możemy na ekranie komputera wygodnie przechodzić między częściami (na poziomie stron internetowych nie rozdziałów czy części e-booka)
b. Podstrony (czyli nazwy podzielone ukośnikami) tworzą hierarchię, ale i z tego nic nie wynika. Możemy znaleźć wszystkie podstrony danej strony ale np. nie mają one żadnej kolejności.
c. W wynikowym e-booku mamy kolejne rozdziały lub kolejne rozdziały a w nich podrozdziały. I znowu nazwa ich nie ma większego znaczenia – to inna sprawa (mogą ale nie muszą to być podstrony w sensie b (czyli nazwa podzielona ukośnikiem)
d. Odnośniki (linki) mogą być uporządkowane i prowadzić do kolejnych rozdziałów książki, mogą równie dobrze wysyłać nas wszerz i wzdłuż (słowem mogą robić wrażenie uporządkowanego spisu treści ale równie dobrze siatki powiązań między hasłami encyklopedii)
e. Wyróżnienia w tekście (wielkość czcionki, inicjały itp.) oczywiście nie przekładają się w żaden sposób na strukturę e-booka, jedynie graficznie wyróżniają fragmenty

Związek między podstronami a rozdziałami

Nawet jeśli technicznie nie jest to konieczne, ze względów merytorycznych często te dwie rzeczy idą w parze. Gdy mamy niesamodzielne części utworu, poszczególne części tworzymy jako podstrony, które następnie tworzą rozdziały e-booka, na ekranie komputera przechodzimy od jednej do kolejnej podstrony (tu strony nawigowalnej) przy pomocy strzałek. Ponieważ opieramy się na książce i zachowujemy na ile to możliwe formę graficzną, to każda podstrona/rozdział/strona nawigowalna będzie się zaczynała w charakterystyczny sposób (np. inicjałem, wycentrowanym słowem Rozdział i kolejnym numerem itp.) a być może kończyła np. trzema gwiazdkami albo kreską czy ornamentem (tzw. finalikiem).

Funkcjonujący spis treści mimo braku rozdziałów

Możliwe jest utworzenie tekstów, gdzie linki w spisie treści kierują czytelnika do odpowiednich miejsc w tekście. Nie jest to praktykowane na Wikiźródłach, ponieważ jest pracochłonne ale przede wszystkim dlatego, że oferuje ograniczoną funkcjonalność.

Polacy i polskość ziemi złotowskiej w latach 1918-1939/całość zawiera na końcu tekstu funkcjonujący spis treści. Nie działają jednak w e-booku oczywiście skróty nawigacyjne między poszczególnymi „rozdziałami”^[1].

Co więc mamy w końcu?

Wszystkie nasze typy utworów I–X to spojrzenie z lotu ptaka na różne powiązania między częściami utworu na poziomie abstrakcyjnym (samodzielne vs. niesamodzielne części, pominięcie pewnego poziomu, „spłaszczenie”).
Na końcu mamy:
a. strony między którymi nawigujemy przy pomocy strzałek. Mają nam one zapewnić w miarę logiczną nawigację. Ale same strzałki mogą nas być może nie prowadzić do całego tekstu, konieczne jest korzystanie z linków (d).
b. podstrony, które tworzymy właściwie tylko dla podkreślenia charakteru niesamodzielności fragmentu tekstu
c. rozdziałów i podrozdziałów tworzonych na potrzeby e-booka
d. systemu linków na stronach, który uwaga: przy niewłaściwym planowaniu może nas wyrzucać z tekstu
e. graficznego odwzorowania struktury książki

1. Rozdziały w sensie powyżej wskazanym, tj. rozdziały/części e-booka nie istnieją tu. Są one oczywiście w dalszym ciągu w treści książki – jako wytłuszczenia, spuszczone kolumny itp.
    Należy tu jednak nadmienić, że standardowo jest tworzony pewien szkielet rozdziałów tak czy tak: strona tytułowa, cały tekst, o publikacji (=standardowy tekst o Wikiźródłach, o osobach zaangażowanych w dany projekt, o sposobie włączenia się w proces tworzenia itp.).

Części tekstu • Klasyfikacja tekstów ze względu na strukturę • Nawigacja w przeglądarce między częściami tekstu • Samodzielność części tekstu • Mechanizm działania eksportera • Odnośniki wewnętrzne w tekście • Graficzno‑wizualne wyróżnienia części tekstu • Transkluzja przy pomocy tagu pages • Formatowanie bloków tekstu • Metryka dokumentu • Budowa strony w przestrzeni głównej • Strony całości • Tytuły tekstów, nazwy stron • Tworzenie stron powyżej limitu transkluzji