Wikiźródła

Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów/Słowniczek

< Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów
<<< Dane tekstu >>>
Autor Jan Pietraszek
Tytuł Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów i ich pomocników na drogach żelaznych
Pochodzenie Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów
Wydawca Towarzystwo Dróg Żelaznych Warszawsko-Wiedeńskiéj i Warszawsko-Bydgoskiéj
Data wyd. 1873
Druk J. Berger
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Inne Cały tekst
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Indeks stron
›››


SŁOWNICZEK
Niektórych wyrazów technicznych używanych w językach:
polskim, niemieckim i francuzkim.
UWAGA: Wyrazy polskie są alfabetycznie uporządkowane.
A.
Po polsku. po niemiecku. po francuzku.
Aerostatyka   Aärostatik   Aérostatique.
Aerodynamika   Aärodynamik   Aérodynamique.
Aerostat (balon)   Aärostat, Luftball   Aérostate.
Aeronauta (żeglarz napowietrz.)   Aäronaut, Luftschiffer   Aéronaute.
Akustyka   Akustik   Acoustique.
Akwedukt (wodociąg).   Aquäduct   Aqueduc; conduit d’eau.
Amalgama   Amalgam   Mercure argental.
Ambalaż (opakowanie)   Embalage   Embalage.
Anszlag (kosztorys)   Anschlag   Devis.
Ankra   Anker   Ancre.
Antaba   Handhabe   Manette.
Antracyt   Anthracit   Anthracite.
Antymon   Antimonium   Antimoine.
Arkusz blachy kotłowéj   Kesselplatte   Tôle.
Armatura kotła   Kesselmontirung, Armatur   Armure.
Aparat   Apparat   Appareile.
Arkada   Arcade   Arcade.
Artezyjska studnia   Artesischer Brunnen   Puits artésien.
Atmosfera (Powietrznia)   Atmosphäre, Dunstkreis   Atmosphère.
B.
Baka do rznięcia gwintu   Backe   Coussinet à fileter.
Bal (deska gruba)   Bohle   Madrier.
Balansier (v. wahadło przy masz. par.)   Balancier   Balancier.
Balustrada   Gitter, Ballustrade   Ballustrade, treillage.
Barometr   Barometer   Baromètre.
Bawełna   Baumwolle   Cotton.
Belka z blachy żel.   Eisenblechträger   Traverse en tôle.
Bezwładność   Trägheit   Inertie.
Bęben na statku par.   Radkastenbogen   Tambour.
Bieg maszyny   Gehen der Maschine   Marcher.
Blacha   Blech (Platte)   Plaque.
Blejwas   Bleiweis   Blanc de céruse.
Blok (krążek)   Block des Flaschenzuges   Poulie.
Budowniczy   Baumeister, Architekt   Constructeur, Architecte.
Bufor   Buffer   Tampon.
Buks pakunkowy   Stopfbüchse   Boite à étoupe.
Bulier (przy kotle parowym Woolfʼa)   Siederohr   Bouilleur.
C.
Cal   Zoll   Pouce.
  „   kwadratowy   Quadrat zoll   Pouce carré.
  „   sześcienny   Cubik zoll   Pouce cubique.
Cecha, znak   Marke   Repère.
Cegielnia   Ziegelhütte   Briqueterie, tuilerie.
Cegła   Ziegel   Brique.
Cegła ogniotrwała   Feuerfeste Ziegel   Brique réfractaire.
Cement   Cement   Ciment.
Cęgi (kleszcze)   Zange   Pince, tenaille.
Chorągiewki (na kolei i na statku par.)   Flaggen   Drapeaux.
Chłodnica   Kühlfass   Cuve, réfraichissoir.
Chyżość (prędkość)   Geschwindigkeit   Vitesse.
Chyżość kątowa   Winkelgeschwindigkeit   Vitesse angulaire.
Chyżośc normalna   Normalgeschwindigkeit   Vitesse normale.
Ciągi (kanały ogniowe)   Züge   Carneaux.
Ciąg powietrza   Luftzug   Tirage.
Ciąg płomienia   Feuerzug   Courant de flamme.
Ciągarnia do rur etc.   Ziehbank   Banc à tirer.
Ciepłota (temperatura)   Wärmegrad, Temperatur   Température.
Cieplik   Wärme   Chaleur, calorique.
    „     wolny   Freie oder Fühlbare Wärme   Chaleur libre ou sensible.
    „     utajony (ukryty)   Latente Wärme   Chaleur latente.
    „     promienisty   Strahlende Wärme   Chaleur rayonnante.
    „     gatunkowy   Spezifische Wärme   Chaleur spécifique.
Cieplina (jednostka ciepła)   Wärmeeinheit   Calorie.
Ciepłomierz (termometr)   Wärmemesser   Calorimètre, thermomètre.
Cieśla   Zimmermann   Charpentier.
Ciesiołka   Zimmerkunst   Charpenterie.
Ciężar, waga   Gewicht   Poids.
    „     gatunkowy   Spezifisches Gewicht   Pesanteur spécifique.
Ciśnienie   Druck   Préssion.
    „     pary   Dampfdruck   Préssion de la vapeur.
    „     powietrza   Luftdruek   Préssion atmosphérique.
Cokuł   Sockel, Schwelle   Sole, socle, piédestal.
Cylinder parowy   Dampfcylinder   Cylindre à vapeur.
      „       pompy   Pumpenstiefel   Corps de pompę.
Cynk v. zynk   Zink   Zinc.
Cyna   Zinn   Etain.
Cyrkiel (kręźlec)   Zirkel   Compas.
Części zapasowe   Reservetheile   Pièces de réchange.
Czop   Zapfen   Tenon, tourillon, pivot.
    „     korbowy   Kurbelzapfen, Warze   Bouton de manivelle.
    „     osi walu   Achsschenkel   Fusée d’essieu.
D.
Deptak   Tretrad   Treuil à tambour.
Diagram (krzywa indykatora)   Indicatorcurve   Diagramme.
Dłuto   Meissel   Burin.
Domek dróżniczy   Bahnwärterhaus   Maison de garde.
Dmuchawka parowa   Blasrohr   Tuyau d’échappement.
Dno   Boden   Fond.
Drąg v. lewar kierowniczy   Steuerungshebel   Levier de changement de marche.
Drążek złamany   Kniehebel   Levier brisé.
Drezyna   Dresine   Vagonnet de tournée
Droga   Bahn   Route, chemin.
Droga żelazna (kolej)   Eisenbahn   Chemin de fer.
Dróżnik   Bahnwärter   Cantonnier.
Drut telegraficzny   Telegraphendrath   Fil conducteur.
Drzewo   Holz   Bois.
Drzwi dymnicy   Rauchkammerthür   Porte de bôite à fumée.
Drzwiczki ogniskowe   Feuerthür   Porte de fourneau.
Dworzec drogi żel.   Bahnhof   Gare (station).
Dym   Rauch   Fumée.
Dymnica   Rauchkammer   Boite à fumée.
Dymochłony   Rauchverzehrende Oefen   Combustion sans fumée.
Dynamometr (siłomierz)   Dynamometer   Dynamométre.
Dynamika   Dynamik   Dynamique.
Dysza v. dyza   Düse   Buse, tuyère.
Dyrekcya   Direction   Direction.
Dystylacya   Destination   Distillation.
Dźwignia   Hebelade   Grue, chèvre.
Dziura w odlewie   Galie in Guss   Soufflure.
Dzwon   Glocke   Cloche.
Dzwono kola   Radkranzfelgen   Segment.
Dżdżenie v. plucie kotła   Spucken, preimen   Entrainer l’eau, primer.
E.
Ekscentryk (mimośród)   Excentrik   Excentrique.
Ekspansya v. rozszerzanie   Expansion   Expansion.
Eksplozya vel rozsadzenie   Bersten, zerspringen   Explosion, détonation.
Ekstrapociąg   Extrazug   Train extraordinaire.
Elastyczność   Elasticität   Élasticité.
Elektryczność.   Electricität   Électricité.
F.
Fabryka   Fabrik   Fabrique.
Fabrykant   Fabrikant   Fabricant.
Farba (barwa)   Farbe   Couleur.
Filtr do wody   Filtrirmaschine   Filtres.
Fontanna   Fontene   Fontaine.
Formować   Formen   Mouler.
Formierz   Former   Mouleur.
Formierstwo   Formerei   Moulage.
Frezownica   Fräsemaschine   Tour d’alaisage.
Fryszerka   Frischesse   Affinerie.
Fundament   Fundament   Fondement.
G.
Galerya na parowozie   Geländer der Locomotive   Galerie de Locomotive.
Gaz   Gas   Gaz.
Gasidło (w kuźni)   Löschwisch, Löschwadel   Arrosoir, mouillette.
Galwanizm   Galvanismus   Galvanisme.
Gąbka   Schwamm   Eponge, plombagine
Gęstość   Dichtigkeit   Densité.
    „     pary       „     des Dampfes       „     de la vapeur.
Gęś (surowiec)   Gänze   Gueuse.
Giąć   Biegen   Cintrer, rouler.
Gichta (w w. piecu)   Gicht des Hochofens   Gueulard.
Gisernia (ob. odlewnia) „ „
Glinka ogniotrwała   Feuerfester-Thon   Argile rèfracteur.
Gładzić, polerować   Poliren   Brunir.
Głowa młota   Bahn des Hammers   Panne du marteau.
    „     kowadła   Bahn des Amboses   Tête de l’enclume.
    „     wiórawca (hebla)   Bahn eines Hobels   Face ou tête du rabot.
Gotować   Kochen   Ebullition.
Grafit   Graphit   Graphite.
Graca (do zuzli)   Schabeisen   Racloir.
Grzechotka (do wiercenia)   Bohrknarre   Cliquet.
Gruntwaga (mularska)   Grundwage   Niveau de maçon.
Grzbiet (żebro)   Rippe   Nervure.
Grubość ścian kotła   Kesselwandstärke   Epaisseur de tôle de la chaudière.
Gwinciarka ręczna   Schneideisen   Verges à clous.
    „     mechaniczna   Schraubenschneidmaschine   Machine à fileter.
Gwintować   Schraubenschneiden   Fileter, tarauder.
Gwint   Gewinde   Filet.
Gwoździe   Nägel   Clous.
Gwoździarka   Nageleisen   Cloutière, clouvière.
H.
Haki do szyn.   Schienennägel   Crampons.
Haki i łańcuchy (do wagonów)   Haken u. Ketten   Crochets et châines.
Hamulec   Bremse   Frain.
Hamulcowy   Bremser   Garde frain.
Hartowanie stali   Härten des Stahles   Tremper.
Hebel v. wiórawiec.   Hobeł   Rabot.
Heblarnia   Hobelmaschine   Machine à raboter.
Hermetyczny (szczelny)   Hermetisch   Hermétique.
Heron (uczony Alexandryjski)   Heron   Héron d’Alexandrie.
Hydraulika   Hydraulik   Hydraulique.
Hydrauliczna prasa   Bramah (hydraulische) presse   Présse hydraulique.
Hydrografia   Hydrographie   Hydrographique.
Hydrodynamika   Hydrodynamik   Hydrodynamique.
Hydrostatyka   Hydrostatik   Hydrostatique.
I.
Jednostka dynamiczna   Einheit der mechanischen Leistung   Unité dynamique.
Imadło (śrubsztok)   Schraubstock   Étau.
Imadło wielkie   Fester Schraubstock   Étau à pied.
Imadełko ślusarskie   Feilkloben   Étau à main.
Indykator Watta (siłoskaz)   Dampfindicator   Indicateur.
Inżektor Giffarda (ob. Smoczek) ·   ·   · ·   ·   ·
Inżynier   Ingenieur   Ingénieur.
Izba maszynowa   Maschinenraum   Chambre de la machine.
K.
Kalibrować   Kalibriren   Calibrer.
Kaliber   Kaliber   Calibre.
Kalibrowy cyrkiel   Kaliberzirkel   Compas.
Kamienie do ostrzenia   Schleifsteine   Repassoirs.
Kamień w kulissie Stefensona   Kulissenstein   Coulisseau.
Kamień do polerowania   Polirstein   Brunissoir.
Kamień kotłowy (osad)   Kesselstein   Sediments, incrustation.
Kanały vel upusty parowe w stawidle (w szybrze)   Dampfwäge, D. Kanäle   Lumières.
Kanały ogniowe   Feuerkanäle, v. Züge   Carneaux.
Kapa kowalska   Schmiedeesse   Cheminée de forge.
Kareń (w odlewni)   Kern   Noyau.
Karniowa skrzynka   Kernkasten   Boite à noyau.
Kątomiar (u stolarzy)   Gehrmaass   Angle oblique.
Kątomierz   Winkelmesser   Équerrey, goniomètre.
Kąt żelazny   Eiserner Winkel   Équerre en fer.
Kąt przyspieszenia   Voreilungswinkel   Angle d’avance.
Kierownik parowy   Dampfsteuerung   Distribution à vapeur.
Kierownik stawidłowy   Scbiebersteuerung   Distribution à tiroir.
Kierować maszyną   Steuern   Maneuvrer.
Kierat v. maneż   Göpel   Baritel, v. manège.
Kit   Kitt   Ciment, lut, mastic.
Kit żelazny   Eisenkitt   Ciment de fer.
Kit miniowy   Mennigkitt   Ciment de minium.
Kiszki parciane i kauczukowe   Hanf und Kautschukschläuche   Manches de toile et tubes en caoutchouc.
Klamra   Klammer   Bride.
Klamrować   Festklammern   Brider.
Klapa bezpieczeństwa   Sicherheitsventil   Soupape de sûreté.
Klapy u pomp   Pumpenklappen   Soupapes de pompes.
Kléj   Leim   Colle forte.
Kleszcze (ob. cęgi) „ „
Klin   Keil   Coin, clavette.
Klin przeciwny   Lösekeil   Contre clavette.
Kocioł   Kessel   Chaudiere.
    „     parowy   Dampfkessel       „     à vapeur.
    „     z przyrządami   Kessel und Zubehöre       „     avec accéssoire.
    „     cylindrowy   Cylindrischer Kessel       „     cylindrique.
    „     rurowy   Röhrenkessel       „     tubulaire.
    „     kufrowy Watta   Kofferförmiger Kessel       „     à tombereau.
    „     wysokiego ciśnienia   Dampfkessel von hohem Druck       „     à haute pression.
    „     niskiego ciśnienia       „     von nieder Druck       „     à basse pression.
    „     z ogniskiem wewnętrzn.       „     mit innerem Heerde       „     à foyer interieur.
    „     z ogniskiem zewnętrzn.       „     mit äusserem Heerde       „     à foyer exterieur.
    „     z rurami pionowemi       „     mit stehenden Röhren       „     à tubes verticaux.
Kolba do lutowania   Löthkolben   Fer à souder.
Kolec (przebijak)   Dorn, Durchschlag   Broche.
Koléj   Bahn   Chemin.
Koléj żelazna (ob. droga żelazna) „ „
Koléj podwójna   Doppelgeleis   Double voie.
Koło   Rad   Roue.
    „     zamachowe (szalone)   Schwungrad   Volant.
    „     wodne   Wasserrad   Roue hydrauliquc.
    „     łopatkowe   Scbaufelrad       „     à aubes.
    „     mimośrodowe   Excentrischescheibe       „     d’excentrique.
    „     zębate   Zahnrad       „     dentée, engrénage.
    „     stożkowe (koniczne)   Winkelrad       „     d’angle.
    „     pasowe   Riemscheibe       „     de courroie, poulie.
Koło pasowe stałe   Festscheibe   Poulie fixe.
  „       „     luźne   Losscheibe   Poulie foie.
  „     frykcyjne   Frictionsrolle   Galet, roulette.
  „     zachwytowe   Sperrad   Roue à rochet.
Koła wagonowe   Eiseribahnwagenräder   Roues pour voitures de chemin de fer.
Koło pociągowe v. rozpędowe przy parowozie.   Triebrad der Locomotive   Roue motrice, conductrice.
Koło wiązane (kuplowane)   Kuppelrad   Roue accouplée.
Koło biegowe (podpierające)   Laufrad   Roue à échellier.
Kołowrot leżący   Haspel   Treuil.
      „   stojący   Stehende Welle, Winde   Cabestan.

Komenda kapitana w żegludze parowéj:
 
Commando der Dampfschitffahrt:
 
Commandements de la navigation à vapeur:
 
Naprzód!   Vorwärts!   En avant!
Nazad!   Rückwärts!   En arrière!
Stać!   Halt!   Stoppe!
Prędzéj!   Schneller!   Plus vite!
Całą parą!   Volle Kraft!   En route!
Wolno!   Langsam!   Doucement!
Bardzo wolno!   Sehr langsam!   Très doucement!
Dobrze!   Steh bei!   Comme ça!

Komenda maszynisty do palaczy:
 
Commando des Maschinisten:
 
Commandements du Mécanicien:
 
Upuść wody!   Blase durch!   Purgez! ou: faites l’extraction!
Upuść pary!   Lass den Dampf ab!   Laissez sortir la vapeur!
Napełnić kotły!   Füll die Kessel!   Faites le plain!
Ognia!   Feuer machen!   Allumez les feux!
Dobrego ognia!   Scharf heizen!   Poussez les feux!
W tył ogień!   Feuer hinterschieben!   Poussez les feux au fond!
Wypuścić wodę!   Blase die Kessel leer!   Videz les chaudières!
Komin   Rauchfang, Esse   Cheminée.
Kommissya   Commission   Commission, charge, ordre.
Kompas (zegar słoneczny)   Sonnenuhr   Cadran, horloge solaire.
Kompas marynarski (bussola)   Compass, Boussole   Compas de mer, boussole.
Kompas górniczy   Grubencompass   Boussole de mine, de mineur.
Kompozycya metalowa (aliaż, zlew)   Legirung   Alliage.
Kompressya (ściśnienie pary lub powietrza)   Compression   Compression.
Komtoar (bióro, kantor)   Schreibstube   Comptoir.
Koncentrować   Concentriren   Concentrer.
Koncept (w pisaniu)   Concept   Brouillon, minute.
Kondensacya (skroplenie)   Condensation   Condensation.
Kondensator (zgęszczalnik)   Condensator   Condenseur, tropplain.
Konesment (list frachtowy)   Connossement   Connaissement.
Kontrakt, umowa   Contract, Vertrag   Contrat, stipulation.
Konsola v. kroksztyn   Consol   Console.
Konopie   Hanf   Chanvre.
Konopna nić   Hanfgarn   Fil de chanvre.
Konopny pakunek (przy masz.)   Hanfliederung   Garniture à étoupe.
Konopny warkocz   Hanfzopf   Tresse.
Konopny oléj (obacz oléj) – –
Kopać   Graben   Creuser.
Kopalnia   Grube   Minière, mine.
Kopalnia węgla   Kohlengrube, Kohlenbergwerk   Houillère.
    „   żelaza   Eisenbergwerk   Mine de fer.
    „   miedzi   Kupferbergwerk   Mine de cuivre.
    „   ołowiu   Bleibergwerk   Minière de plomb.
Kopulak (w odlewni żelaza)   Kuppelofen   Fourneau à manche.
Korba   Kurbel, Krummzapfen   Manivelle.
Koryto kowalskie (do wody)   Löschtrog   Auge.
Kosztorys (obacz Anszlag) „ „
Koszta budowy   Baukosten   Frais d’une bâtisse.
Kotlarz   Kesselschmiedt   Chaudronnier.
Kotlarstwo   Kesselarbeit   Chaudronnerie.
Kotwica   Anker   L’ancre.
Kowadło   Ambos   Enclume.
    „   kute       „     geschmiedeter       „     forgée.
Kowal   Schmied   Forgeur.
Kowalski miech   Schmiedebalg   Soufflet de forge.
Kowalski młot   Schmiedehammer   Marteau de forgeur.
Kowalskie wiaderko   Schmiedeeimer   Seau de forge.
Kowalskie narzędzia   Schmiedegerath   Outils de forgeron.
Kowalskie węgle   Schmiedekohle   Charbon de     „
Kran do ciężarów   Krahn   Grue.
    „     wodny   Wasserkrahn       „     hydraulique.
    „     parowy   Dampfkrahn       „     à vapeur.
Kréda   Kreide   Craie.
Krochmal   Stärke   Empois.
Krok śruby   Gang der Schraube   Pas de vis.
Krzesło v. sztender w transm.   Lagerträger   Chaise.
Krzyż   Kreuz   Croix, traverse.
Krzyżulec przy maszynie   Kreuzkopf   Tête du piston.
Krzywa linia   Curve   Courbe.
Krzywizna, łuk   Krümmung   Courbe.
Kuć   Schmieden   Forger.
Kula   Kugel   Globe, sphére.
Kulista powierzchnia   Kugelfläche   Surface sphérique.
Kuliste sklepienie   Kugelgewölbe   Voûte hemisphérique.
Kulisty cyrkiel   Kugelzirkel   Compas à tête ronde.
Kulisty odcinek   Kugelschnitt   Secteur sphérique.
    „     kąt   Kugelwinkel   Angle sphérique.
Kulisty trójkąt   Kugeldreieck   Triangle sphérique.
    „     wentyl   Kugelventil   Soupape à boule.
Kulissa Stefensona   Stephensons-Coulisse   Coulisse de Stephenson.
Kurek parowy   Hahn   Robinet.
    „     wodny   Wasserhahn       „     d’eau.
    „     parowy   Dampfhahn       „     à vapeur.
    „     probierczy   Wasserstandsprobirhahn       „     d’épreuve de niveau.
    „     zasilający   Speisehahn       „     d’alimentation.
    „     ekstrakcyjny   Cylinderhahn       „     de cylindre.
Kuźnia   Schmiede   Forge.
    „     przenośna   Feldschmiede   Forge transportable.
Kwadrat   Quadrat   Carré.
Kwasoród (tlen)   Sauerstoff   Oxygène.
L.
Lać (odlewać metal)   Giessen   Jeter, mouler, fondre.
Lakier   Lackfirniss   Vernis de Chine.
Lakiernik   Lackirer   Vernisseur.
Lakierować   Lackiren   Vernis.
Lampa   Lampe   Lampe.
    „     cylindrowa   Cylinderlampe   Quinquet.
    „     bezpieczeństwa lub lampka Davyʼego   Grubenlaterne v. Siecherheitslaterne   Lampe de Davy, lampe de sureté, de mineur.
Lampa do lutowania   Löthlampe   Lampe à souder.
Lasze v. lupki do łączenia szyn   Laschen   Eclisses.
Latarnia   Laterne   Lanterne.
Latarnia z refraktorami na parowozie   Locomotivlaterne mit Refractors   Grande lanterne de locomotive à réfracteurs.
Latarnie buforowe z czerwoném lub zieloném szkłem   Bufferlaternen mit rothen oder grünen Gläsern   Lanternes de tampon à verres convexes rouge ou verts.
Latarnie manometrowe   Manometerlaternen   Petites lanternes pour manomètre.
Latarnie wodoskazowe   Laternen für Wasserstandsapparate   Petites lanternes pour niveau d’eau.
Latarnia maszynisty   Laterne für Maschinisten   Petite lanterne pour Machiniste.
    „     konduktora   Laterne für Oberschaffner   Petite lanterne pour Conducteur.
    „     Bendera   Benderlaterne   Lanterne-Bender.
    „     na stacyi wodnéj   Wasserhauslaterne       „     pour châteaux d’eaux.
    „     budnika   Wächterlaterne   Lanterne pour gardien.
    „     drezynowa   Dresinlaterne   Lanterne pour drésine.
    „     ścienna   Wandlaterne   Lanterne de muraille.
    „     ręczna z siatką   Handlaterne mit Netzen   Lanterne à filets.
    „     stołowa   Tischlampe   Lampe de table.
    „     ślusarska   Schlosserlampe   Lampe de serruriers.
Len   Flachs, Lein   Lin.
Lewar   Winde   Cric.
Lichtarze (świeczniki)   Leuchter   Chandeliers.
Liczba skoków tłoka   Zahl der Kolbenhube   Nombres de coups de piston.
Liczba obrotów koła   Zahl der Umdrehungen   Nombres de revolutions.
Lina   Leine, Seil   Corde.
Linka trwogi (od konduktora do maszynisty)   Sicherheits-Seil   Corde d’alarme.
Linia drogi żelaznéj   Eisenbahnlinie   Ligne de chemin de fer.
    „    ogniowa   Feuerlinie   Ligne à feu.
    „    środkowa   Mittellinie   Ligne centrale.
    „    wodna   Wasserlinie   Niveau dʼeau.
Linia prostopadła   Verticalelinie   Ligne verticale.
    „    pionowa   Senkrechtelinie   Ligne perpendiculaire.
Linie równolegle   Paralelle-Linien   Lignes parallèles.
Linia ukośna   Schiefe-Linie   Ligne oblique.
    „    prosta   Grade-Linie   Ligne droite.
    „    krzywa   Krumme-Linie   Ligne courbe.
Lochować v. dziórować blachę   Lochen   Percer, trouer.
Lód   Eis   Glace.
Lokomobila   Lokomobile   Locomobile.
Lokomotywa (obacz parowóz) „ „
Lutować   Löthen   Souder.
Lutować na miękko cyną   Zinnloth   Soudure d’etain.
Lutować na twardo   Löthen mit Schlagloth   Braser.
Ł.
Ładunek   Ladung   Chargement, charge.
Łańcuch   Kette   Chaîne.
Łaszt w żegludze   Last   Laste (de deux tonneaux = 2000 kilg.
Łącznik wagonowy   Kupellung   Tendeur.
Łój   Talg   Suif.
Łopata   Schaufel   Pelle.
Łopatka (u koła)   Schaufel   Palette.
Łopatkowe koło   Schaufelrad   Roue à palettes.
Łożyska (panewki)   Lager   Coussinets.
Łuk   Bogen   Arc, Courbe.
Łyżka   Löffel   Cuiller.
Łyżwa mostowa   Brückenboot   Ponton.
M.
Magazyn, skład   Magazin, Niederlage   Magasin, entrepôt, dépôt.
Magnes   Magnet   Aimant.
Magnetyczny   Magnetisch   Magnétique, aimantté.
Magnetyzm   Magnetismus   Phénomènes magnétiques.
Magneto-elektryczny   Magnetoelectrisch   Magnéto-electrique.
Magnetyczna igiełka   Magnetnadel   Aiguille aimanté.
    „     sztabka żel.   Magnetstäbchen   Barre magnétique.
Mahoń (drzewo)   Mahagoniholz   Bois d’acajou.
Makadamizować   Macadamisiren   Macadamiser.
Makadamizowana droga   MacadamisirterWeg   Chemin pavé à la mac-adam.
Malarz   Maler   Peintre.
Malować   Malen   Peindre.
Malarskie złoto   Malergold   Or couleur, or moulu.
Malarski kit   Malerkitt   Ciment de peintre.
    „     penzel   Malerpinsel   Pinceau de peintre.
Manloch w kotle parowym   Mannloch   Trous d’homme.
Manometr, paromierz   Manometer   Manomètre.
    „     merkuryalny   Quecksilbermanometer       „     à mercure.
    „     sprężynowy (Bourdon’a)   Federmanometer   Manomètre de Bourdon.
Mappa   Landkarte   Carte géographique.
    „     dróg żelaznych   Eisenbahnkarte   Carte des chemins de fer.
Marmur   Marmor   Marbre.
Marynarka (żegluga)   Marine   Marine.
Maszt   Mastbaum   Mâte.
Maszyna v. machina   Maschine   Machine.
    „     parowa   Dampfmaschine       „     à vapeur.
    „     pozioma   Horizontale Dampfmaschine       „     horizontale.
    „     pionowa   Verticale   „       „     verticale.
Maszyna wahadłowa   Dampfmaschine mit Balansier   Machine à balancier.
    „     nizkiego ciśnienia   Niederdruck Dampfmaschine       „     à basse pression.
    „     średniego ciśnienia   Mitteldruck   „       „     à moyenne pression.
    „     wysokiego ciśnienia   Hochdruck   „       „     à haute press.
    „     stała   Feststehende   „   Machine fixe.
    „     przenośna   Transportable   „       „     locomobile.
    „     robocza   Arbeitsmaschine   Operateur, outil.
    „     komunikująca   Zwischenmaschine   Communicateur.
    „     parowa podwójnego działania   Doppelwirkende Maschine   Machine à double effet.
    „     pojedynczego działania   Einfachwirkerde Maschine       „     à simple effet.
    „     działająca z kondensacją   Condensations Dampfmaschine       „     avec condensation.
    „     działająca z ekspansyą   Expansions-Dampfmaschine       „     avec expansion.
    „     oscyllująca   Oscillirende       „     oscillante.
    „     Woolf’a   Woolfsche   „       „     de Woolf.
    „     cieplikowa (Ericson’a)   Kalorische-Maschine       „     calorique.
    „     gazowa (Lenoir a, Hugon’a)   Gazmaschine       „     à gaz.
    „     do nitowania   Niethmaschine       „     à river.
    „     do nutowania   Nuthenstossmaschine       „     à morteser.
    „     do dziurawienia i krajania blachy   Stoss—und Sohneidemaschine   Machine à buriner et à couper.
    „     do gięcia blachy   Biegmaschine   Machine à cintrer les tôles.
    „     do frezowania muter   Mutterfrasmaschine   Machine à tailler les écrous.
Maszynista   Maschinenführer, Maschinist   Mécanicien, conducteur.
Materyał   Material   Materiél.
Materyały budowlane   Baumaterialien   Materiaux.
Maźnica   Radoder Achsbüchse   Boite à huile.
Mąka   Mehl   Farine.
Meble   Möbeln   Ameublements.
Mechanika   Mechanik, Maschinenlehre   Mécanique.
Mechanik na drogach żelaznych   Mechaniker, Maschinenmeister   Mécanicien.
Mechanik główny   Ober-Mechaniker, Ober-Maschinenmeister   Mécanicien en chef.
Merkuryusz (rtęć, żywe srebro)   Quecsilber   Mercure, argent vif.
Metal   Zeug, Metali   Alliage, métal.
Metaliczny   Metallisch   Métallique.
Metalurgia   Metallkunde   Métallurgie.
Miara   Mass   Mesure, règle.
Miara dziesiętna   Decimalmass   Mesure décimale.
Miara taśmowa   Bandmass   Rubans à mesurer.
Miech v. dmiech   Blasbalg   Boufflet.
    „     walcowy (do w. pieców)   Gebläsecylinder   Soufflet cylindrique.
Miernictwo   Messkunde   Métrologie, géometrie.
Mierniczy łańcuch   Messkette   Chaîne d’arpentage.
    „     stolik   Messtisch   Planchette.
    „     pas   Mess riemen   Courroie d’arpenteur.
Miedź   Kupfer   Cuivre rouge.
Miedź w blokach   Kupfer in Blöcken       „     en somons.
    „     w arkuszach       „     in Platten       „     en feuilles.
Mimośród (ob. excentryk) „ „
Minium   Mennige   Minium.
Mléć   Mahlen   Triturer, éraser, moudre.
Młot   Hammer   Marteau.
    „     parowy   Dampfhammer   Marteau pilon.
Młot skokowy wodny (we Fryszerkach)   Schwanzhammer   Marteau à bascule.
Młot podrzutowy   Aufwerfhammer       „     à soulévement.
    „     czołowy   Stirnhammer       „     frontal.
Młotowe stylisko   Hammerhelm   Manche du marteau.
    „     paluchy, żaby   Daumen, Frösche   Games, poucets.
Młotowy odbijak   Reitel   Rabat.
Młot ręczny   Handhammer   Marteau à main.
    „     przykładowy   Setzhammer   Coupoir.
    „     przebijak   Durchschlaghammer   Répoussoir.
    „     mutrowy   Mutterhammer   Marteau à ecrou.
Młotek do nitowania   Niethammer   Rivoir.
    „     do polerowania   Polirhammer   Marteau à planer.
Młyn   Mahlmühle   Moulin à blé.
    „     wodny   Wassermühle       „     à eau.
    „     parowy   Dampfmühle       „     à vapeur.
Młynarz   Müller   Meunier.
Młyński kamień   Mühlstein   Meule de moulin.
    „       „     górny       „     oberer       „     courante.
    „       „     dolny       „     unterer       „     de dessous.
Moc v. siła ogrzewania   Heizkraft   Puissance calorifique.
Morze   Meer   Mer.
Mosiądz   Messing   Cuivre jaune, laiton.
Mosiężnik   Messinggiesser   Fondeur de laiton.
Mostek (przewał) ogniowy pod kotłem parowym.   Feuerbrücke   Autel, mur de foyer.
Most (na rzece)   Brücke   Pont.
    „   kratowy   Gitterbrücke       „     grillé.
    „   zwodzony   Fliegendebrücke       „     volant.
    „   kamienny   Steinernebrücke       „     en pièrre.
    „   drewniany   Hölzernebrücke       „     en bois.
    „   wiszący   Hängebrücke       „     suspendu.
    „   łańcuchowy   Kettenbrücke       „     en chaines.
    „   łyżwowy   Schiffbrücke       „     de bateaux.
    „   rurowy   Röhrenbrücke       „     en tubes.
Mufa w transmissyi   Muffe   Manchon.
Mularz   Maurer   Maçon.
Mularstwo   Maurerarbeit   Maçonnage, maçonnerie.
Mur   Mauer   Mur, muraille.
Murować   Mauern   Maçonner.
Mydło.   Seife   Savon.
N.
Nachylenie, spadek   Neigung   Pente.
Nagrzać (żelazo)   Hitzen   Chauffer, échauffer.
Nakrycie (w stawidle par.)   Bedeckung der Dampfkanäle   Recouvrement du tiroir.
Nakrycie wewnętrzne   Innere Ueberdeckung   Recouvrement intérieur.
Nakrycie zewnętrzne   Aeussere Ueberdekung   Recouvrement extérieur.
Naprzemian   Wechselweise   Alternatif, viceversa.
Narzędzia   Instrumente, Werkzeug   Outillage.
Nastalić   Anstählen   Armez, acérer.
Nasyp (w budowie dróg)   Datum, Aufschüttung   Remblai.
Nit  Niet   Rivet.
Nitować   Nieten   River.
Nitownik   Nieter   Riveur.
Nit wykuty   Niet mit geschlagenem Kopf   Rivet bouterellé.
  „   wykrojony   Niet mit versenktem Kopf   Rivet à tête fraisée.
Niwelacya (poziomowanie)   Nivellirung   Nivelement.
Niwelować (poziomować)   Nivelliren   Niveler.
Nóż   Messer   Couteau.
Nożyczki (do biletów)   Schaffnerscheeren   Pincettes à billets.
Nut   Nuth, Keilnuth   Rainure.
Nutownik (wiórawiec)   Nuthhobel   Bouvet à rainures, bouvet femelle.
O.
Obłoga (ob. pakunek) „ „
Obrączka mimośrodowa   Excenterbügel   Bride on collier d’excentrique.
Obręcz   Reif   Cercle.
    „     na kole   Radkranz, Radreif   Cercle ou bandage de roues.
Obręczowe żelazo   Band vel Reifeisen   Feuillard.
Obrót   Drehung, Urnschwung   Rotation, révolution.
Odbieralnik   Recipient   Récipient.
Odczynnik   Reagens, Reagirmittel   Agent, réactif.
Oddziaływanie   Reaction   Réaction.
Odhartowanie   Anlassen   Recuir.
Odlewnia (gisernia)   Giesserei   Fonderie.
Odlewnik (giser)   Giesser   Fondeur.
Odlewnik majster   Giessmeister   Maître fondeur.
Odlewać   Giessen   Couler, jeter.
Odlew   Guss   Coulée, Coulage, Verse.
Odlewnictwo (giserstwo)   Giesskunst   Art de fondre.
Odlewniczy piec   Giessofen   Fourneaux de fonderie.
    „     piasek   Giesssand   Sabie des fondeurs.
Odłam   Bruch   Cric du fer, fissure.
Odparowanie   Abdampfung   Evaporation, exhallation.
Ogień   Feuer   Feu.
    „     szwejsowy   Schweisshitze   Échaude.
Ognisko   Herd   Foyer.
Ogniotrwały   Feuerfest   Réfracteur.
Ogrzewanie   Heizung   Chauffage.
Ogrzewacz   Vorwärmer   Réfrigérateur.
Ogrzewanie powietrzem   Luftheizung   Chauffage à l’air.
Ogrzewanie parą   Dampfheizung   Chauffage à vapour.
    „     wodą   Wasserheizung       „     à l’eau.
Okrąg koła   Umkreis   Periphérie.
Olej   Oel   Huile
  „   lniany   Leinsaamenöl       „     de lin.
  „   konopny   Ilanfsaamenöl       „     de chanvre.
  „   rzepakowy.   Rapsöl       „     de navette.
  „   skalny   Bergöl   Pétrole.
  „   z kości   Beinöl   Huile d’os.
Oliwa   Baumöl   Huile d’olives.
Oliwiarka   Oelgiesser, Fetthahn   Burette, robinet de graissage.
Opiłki   Feilspäne   Limaille.
Opór   Widerstand   Résistence.
Opóźnienie stawidła   Nacheilen des Schiebers   Retard du tiroir.
Oś   Achse   Arbre de roue.
  „  obrotu   Bewegungsachse   Axe de rotation.
  „  pociągowa   Treibachse   Arbre de roue motrice.
Osada vel służba na pociągu drogi żel. lub na statku par.   Bemannung   Équipage.
Osad w kotle (ob. kamień kotłowy) „ „
Oscyllacya vel wahanie   Oscillation   Oscillation.
Ostrze   Schärfe, Sohneide   Tranchant, taillant.
Otwór w panewce   Oelloch   Lumière de coussinet.
P.
Pakunek (v. obłoga)   Liederung, Dichtung, Packung   Garniture.
Pakunek bawełniany   Baumwollenliederung       „     de coton.
    „     konopny   Hanfliederung       „     de chanvre.
    „     skórzany   Lederliederung       „     de cuir.
    „     metalowy   Metallliederung       „     métallique.
Pal mostowy   Brückenpfahl   Aiguille d’un pont.
Palność   Brennbarkeit   Combustibilité.
Palny   Brennbar   Combustible.
Palacz   Heizer, Feurwerker   Chauffeur.
Palić   Heizen   Chauffer.
Paliwo   Brennstoff   Combustible.
Palec v. ząb drewniany   Hölzerner Radzahn   Alluchon, dent.
Panew wielka   Hauptlagersitz   Grand palier.
Papier   Papier   Papier.
    „     szmerglowy   Schmirgelpapier   Papier éméri.
Para   Dampf   Vapour.
Parotrwały   Dampfdicht   Étanche de vapeur.
Para nasycona   Gesättigter Dampf   Vapeur saturée.
    „   przegrzana   Ueberhitzter Dampf       „     surchauffée.
    „   wilgotna   Feuchter Dampf       „     humide.
Paropływ, parostatek, parowiec   Dampfboot, Dampfschiff, Dampfer   Bateau à vapeur.
Parowóz, parochód, Lokomotywa   Dampfwagen, Locomotive   Locomotive.
Pas (przy transmisyi)   Riemen, Treibriemen   Courroie.
Pasować, gładzić, równać   Adjustiren   Ajuster.
Penduł kompensacyjny   Compensationspendel   Pendule compensateur.
Petardy (sygnały na drodze żel.)   Petarden   Pétards.
Piasta (w kole)   Radnabe   Moyeu.
Piec   Ofen   Poêle, four, fourneau.
   „   żarzący   Glühofen   Fourneau à tramper.
   „   płomienny   Flammofen       „     à réverbère.
   „   pudlowy   Puddelofen       „     à puddler.
   „   szmelcerski   Schmelzofen   Cubilot.
   „   wapienny   Kalkofen   Four à chaux.
   „   do wypalania cegły   Ziegelofen       „     à brique,
      „     à tuile.
Piec do węgla drzewnego   Kohlenmeiler   Fourneau à charbon.
Piec do węgla kamiennego   Steinkohlenofen   Poêl à houille.
   „   piekarski   Backofen   Four.
   „   kopułowy   Cupolofen   Fourneau à manche.
   „   wielki lub wysoki   Hochofen   Grand fourneau.
Pierścień kowalski   Lochring   Perçoire.
Pierwiastek   Wurzel   Racine.
    „     kwadratowy   Quadratwurzel       „     carré.
    „     sześcienny   Kubikwurzel       „     cubique.
Pilnik   Feile   Lime.
Pilnik gruby vel armfajl   Armfeile   Lime à bras.
    „     raszpla   Raspelfeile   Râpe anglaise.
Pilśń   Filz   Fentre.
Piła   Säge   Scie.
  „   okrągła   Circularsäge       „     circulaire.
Piły proste i poprzeczne   Sägen: grade und transversale   Scies droites et diagonales.
Piłka nożówka   Stichsäge   Scie à couteau.
    „   ręczna   Handsäge       „     à main.
Pirometr (ogniomierz)   Pyrometer   Pyromètre.
Piszczałka alarmowa   Alarmpfeife   Sifflet d’alarme.
Plac do budowy machin   Bauhof   Chantier.
Plomba (do pieczętowania wagonów i towarów)   Plombe   Plombe.
Płaca   Lohn   Solaire.
Płaszcz kotłowy   Kesselmantel   Envelope de la chaudière.
    „     cylindrowy   Cylindermantel   Envelope on chemise du cylindre.
Płaszczyzna, równia   Ebene   Plan.
Płomień   Flamme   Flamme.
Płótno konopne   Hanfleinwand   Tissu de chanvre.
Płyn   Flüssigkeit   Fluide, liquide.
Płyta żel. lana   Gusseiserne Richtplatte   Tôle à pater, à drésser.
Płyta fundamentowa   Fundamentplatte   Plaque de fondation.
Pływak zwyczajny   Schwimmer   Flotteur.
    „     magnetyczny   Magnetischer Schwimmer   Flotteur magnétique de Pinel.
Pociąg drogi żel.   Zug   Train.
    „     osobowy   Personenzug   Convois de voyageurs.
    „     towarowy   Güterzug   Train de marschandises.
    „     mieszany   Gemischterzug   Train mixte.
Pochyłość, spadek   Neigung   Inclinaison.
Podłoga w maszynie   Boden   Parquet.
Podkład (pod szyny)   Eisenbahnschwelle   Traversine de chemin de fer.
Podkładka   Unterlagplatte   Rondelle, savette.
Pod kątem prostym   Winkelrecht   Rectangulaire.
Podniebienie ogniska   Feuerungsdecke   Ciel.
Podwójnie działajmy   Doppeltwirkend   A’double action.
Pokład na statku   Verdeck   Pont.
    „     na lokomotywie   Stand des Locomotivführers   Plan du mécanicien.
Pokrywa cylindra parowego   Cylinderdeckel   Couverte du cylindre à vapeur.
Pokrywa pompy powietrznéj   Luftpumpendeckel       „     de pompe à air.
Pokrywa skrzynki stawidłowéj   Schieberkastendeckel       „     de boite à tiroir.
Pokrywka panewki   Lagerdeckel   Chapeau de palier.
Pomosty v. tarcze obrotowe   Drehscbeiben   Plaques tournantes.
Pomost na parowozie (ob. Pokład na lokomot.) „ „
Pompa   Pumpe   Pompe.
    „     wodna   Wasserpumpe       „     à eau.
Pompa parowa   Dampfpumpe       „     a vapeur
    „     ssąca   Saugpumpe       „     aspirante
    „     tłocząca   Druckpumpe       „     foulante
    „     odśrodkowa   Centrifugalpumpe   Pompe rotative.
Pompka ręczna   Handpumpe       „     a bascule.
    „     na statku   Lenzpumpe       „     d’epuissement.
    „     do zimnéj wody   Kaltwasserpumpe       „     d’eau froide.
    „     zasilajaca   Speisepumpe       „     alimentaire.
Popiół   Asche   Cendre.
Popielnik na parowozie   Aschenfall der Locomotive   Cendrier de locomotive.
Popielnikowa klapa   Aschenfallklappe oder Thüre   Porte de cendrier.
Poruszyć maszynę   Angehen lassen   Balancer.
Potaż   Potasche   Potasse.
Powierzchnia   Fläche   Surface.
    „     ogniowa   Feuerfläche       „     calorifique.
Powierzchnia nakrycia w stawidłach parowych   Deckfläche der Schieber   Récouvrement.
Powierzchnia ogrzewalna   Heizflache   Surface de chauffe.
Powierzchnia zetknięcia   Berüh rungsfläche   Zone de contact.
Powierzchniomierz   Planimeter   Planimètre.
Powietrze   Luft   Air.
    „     gorące   Heisse Luft       „     chaud.
    „     zimne   Kalte Luft       „     froid.
Praca mechaniczna   Mechanische Arbeit   Travail mécanique.
Pracować, funkcyonować (masz. p.)   Arbeiten, leisten   Fonctionner, marcher.
Pręt poprzeczny   Querstab, Querstange   Entretoise.
Prędkość   Geschwindigkeit   Vitesse.
Próba kotła lub maszyny   Kessel oder Maschinenprobe   Épreuve, essai.
Próbować   Probiren   Éprouver, essayer.
Proch v. miał węglowy   Kohlenlösche   Escarbille.
Proch strzelniczy   Schiesspulver   Poudre.
Promień koła   Halbmesser, Radius   Rayon.
Promień łuku   Krümmungshalbmesser   Rayon de courbure.
    „     mimośrodu   Excentrikhalbmesser       „     d’excentrique.
Próżnia, czczość   Luftleere   Vide d’air.
Przeciwciężar   Gegengewicht   Contre-poids.
Przedsiębiorca   Unternehmer   Entrepreneur.
Przedsiębiorstwo   Unternehmung   Entreprise.
Przedsiębrać   Unternehmen   Entreprendre.
Przepustnica parowa (regulator)   Drosselklappe, Regulator   Régulateur.
Przepustnica motylowa   Schmetterlingsregulator       „     à papillon.
Przepustnica stawidłowa   Schieberregulator       „     à tiroir.
Przekrój, przecięcie   Durchschnitt   Coup.
    „     podłużny       „     nach der Länge       „     longitudinal.
    „     poprzeczny   Querschnitt       „     transversale.
Przestrzeń, objem   Raurn, Rauminhajt   Capacité, volume.
Przesuwalnik do pasów   Einrückung   Embrayage.
Przestrzeń wodna   Wasserraum   Espace d’eau.
    „     parowa   Dampfraum       „     pour la vapeur.
Przewodnik   Conductor   Conducteur.
    „     krzyżulcowy   Fuhrung   Guide, glissière.
Przeciąć nożem   Durchschneiden   Couper.
Przeciwmutra   Gegenmutter   Contre-écrou.
Przerżnąć piłką   Durchsägen   Couper avec la scie.
Przeraszplować   Durchraspeln   Percer avec la râpe.
Przepiłować pilnikiem   Durchfeilen   Couper avec la lime.
Przejazd   Durchfahrt   Passage.
    „     podziemny   Unterirdische Durchfahrt   Tunnel, souterrain.
Przeciwciśnienie   Gegendruck   Contre-pression.
Przezroczysty   Durchsichtig   Transparent, diaphane.
Przekątnia   Winkellinie   Ligne diagonale.
Punkt topienia   Schmelzpunkt   Point de fusion.
    „     marznięcia   Frostpunkt, Gefrierpunkt   Degré de congélation.
    „     wrzenia   Siedepunkt   Terme de l’ébullition.
Punkt obrotu   Bewegungspunkt   Centre du mouvement.
    „     martwy   Todter Punkt   Point mort.
Przyczółek mostowy   Brückenkopf, Widerlager   Tête de pont.
Przykrywka panewki   Lagerdeckel   Chapeau.
Przyleganie (np. kół do szyn)   Adhäsion   Adhérence.
Przyrząd ekspansyjny   Expansionsvorrichtung   Appareil dedetante.
Przystawka w transmissyi   Vorgeläge   Engrénage-intérieur.
Przyspieszenie stawidła   Voreilen des Schiebers   Avance du tiroir.
R.
Rachmistrz   Rechnungsführer   Chiffreur, calculateur, comptable.
Rachować, liczyć   Rechnen, zählen   Compter, calculer.
Rachunek   Rechnung   Compte, calcul.
    „     całkowy   Integralrechnung   Calcul intégral,
    „     różniczkowy   Differenzialrechnung       „     differentiel.
Rachunkowość   Rechnungswesen   Comptabilité.
Radykalnie   Ursprünglich   Radical.
Rajsbret (rysownica)   Reissbret   Table à crayonner.
Rajscajg (sztuciec rysunkowy)   Reisszeug   Etui de mathématique.
Rajszyna (linijał)   Reisschiene   Règle.
Rama   Gestell   Chassis.
Rama wagonowa   Wagengestell   Chassis de voiture.
    „     parowozu   Locomotivgestell       „     de locomotive.
    „     wewnętrzna   Gestell inwendig       „     interieur.
    „     zewnętrzna       „     auswendig       „     exterieur.
Ramię kąta   Schenkel   Bras.
    „     drążka   Hebelarm       „     de levier.
Rdza, śniedź   Rost   Oxyde, rouille.
Rdzeń (drzewa)   Mark, Kern   Coeur d’un arbre.
Redukcya   Verwandlung   Réduction, conversion.
Regulator odśrodkowy   Regulator v. Moderator   Moderateur, pendule conique.
Regulować   Reguliren   Régler, régulariser.
Remiza dla parowozów   Locomotivremise   Remise de locomotives.
Remiza dla wagonów   Wagenremise   Remise de voitures.
Reparacya   Reparatur   Réparation.
Resor   Feder   Ressort.
    „     spiralny   Spiralfeder       „     spiral à boudin.
Retorta   Retorte   Retorte, cornue.
Rewizya (obejrzenie)   Revision   Révision.
Rękaw wodny, wąż wodny   Wasserschlauch, Wasserschlange   Manche à eau, outre à eau.
Robota, praca   Arbeit   Travail.
Robotnik   Arbeiter   Travailleur, ouvrier.
Rogatka   Schlagbaum   Barrière.
Rów   Graben   Fossé, canal, tranchée.
Rowek na klin   Falz, Nuthe   Rainure.
Równać   Gleichen   Egaler, égaliser.
Równia   Ebene   Plan.
    „     pochyła   Schiefe Ebene   Plan incliné.
Równik   Equator, Gleicher   Equateur.
Równoległobok Watta   Parallelogramm   Parallélogramme de Watt.
Równowaga   Gleichgewicht   Équilibre.
Równoważnik   Gegenwerth   Équivalent.
Równokątny   Gleichwinklig   Équiangle.
Równoboczny   Gleichseitig   Équilatéral.
Równoramienny   Gleichschenkelig   Isocèle.
Rozbierać maszynę   Demontiren, Auseinnandernehmen   Démonter.
Rozciągliwość   Dehnbarkeit   Extensibilité, dilatabilité.
Rozciągnąć, wyciągnąć   Dehnen   Tirer, alonger.
Rozchód, wydatek   Ausgabe   Dépense.
Rozjazd (z szyn)   Herzstück   Croisement.
Rozkład   Zersetzung   Décomposition, analyse.
Rozkręcić   Ausdrehen   Faire sortir en tournant.
Roznitować   Losnieten   Dériveter.
Rozpoznawać   Recognosciren   Réconnaitre.
Rozporządzenie   Anordnung, Verfügung   Ordonance, disposition.
Rozprowadzenie rur   Röhrenanordnung   Tuyautage.
Rozśrubować, zluzować   Losschrauben   Desserrer.
Rozstajna droga   Scheideweg   Chemin fourchu.
Rozszerzanie   Expansion   Détante.
    „     zmiene   Variable Expansion       „     variable.
    „     z 2 stawidłami   Expansion mit 2 Schieber       „     à 2. tiroirs.
Rozszerzać   Expandiren   Détendre.
Rtęć, żywe srebro   Quecksilber   Mercure.
Ruch   Bewegung   Mouvement.
    „     tam i nazad   Hin und hergehende Bewegung       „     alternatif.
    „     obrotowy   Drehende v. rotirende Bewegung       „     de rotation.
    „     jednostajny   Gleichförmige     „       „     uniforme.
    „     przyspieszony   Beschleunigte     „       „     accéléré.
    „     opóźniony   Vezögernde     „       „     rétardatrice.
    „     wężykowaty (parowozu)   Schlängelnde     „       „     de lacet.
    „     galopujący   Stossende     „     (das Nicken)       „     de galop.
Ruch kolyszący   Schaukelnde Beweg. (Wanken, Schwanken)   Mouvement de roulis.
    „     rzucający (z przodu ku tyłowi)   Ruckende-Bewegung (Zucken, Rücken)       „     de tangage.
Ruchomy   Bewegbar, beweglich   Mobile.
Ruda   Roherz   Mine brute.
Rura   Rohr   Tube, tuyau.
    „     parowa   Dampfrohr   Tuyau de conduite de la vapeur.
Rura parowa dostarczająca pary do cylindrów   Dampfrohr   Tube de prise de vapeur.
Rura wodna   Wasserrohr   Tuyau de conduite de lʼeau.
    „     wypływowa prowadząca parę z cylindrów do komina   Ausgangsrohr, Ausströmungsrohr   Tuyau de sortie, d’échappement.
Rurka do smarowania   Oelrohr   Tube de graissage.
Ruszta (w kotle parowym)   Rost   Grille
Ruszta schodowe   Treppenrost   Grille à gradins.
Ruszyć z miejsca   Bewegen   Mouvoir.
Rutynista (praktyk)   Rutinist   Routinier.
Rygiel drzewny   Riegel von Holz   Barre, fléau.
    „     poprzeczny   Querstück   Traverse.
Rylec   Stichel   Burin, poinçon, ciselet.
Rymarz   Riemer   Ceinturier.
Rynna   Rinne   Rigole, canal.
Rysa   Spalt, Ritz   Fêltfre, fente.
Rysować   Zeichnen   Dessiner.
Rysownik   Zeichner   Dessinateur.
Rysunek   Zeichnung   Dessin.
    „     maszyny       „     der Maschine       „     de la machine.
    „     budowli   Bauriss   Plan d’un bâtiment.
Rysunkowy cyrkiel   Reisszirkel   Compas à dessiner.
    „     papier   Zeichenpapier   Papier à dessiner.
Rzeka   Fluss, Strom   Fleiive, rivière.
Rzemień   Riemen   Courroie.
Rzemieślnik, rękodzielnik   Handwerker   Artisan, ouvrier.
Rzemiosło   Handwerk   Métier, profession.
S.
Sadza   Russ, Kienruss   Suie.
Sadzawka, staw   Teich   Etang.
Sążeń   Klafter   Toise.
Salmiak   Salmiak   Muriate.
Sąd polubowny   Schiedsspruch   Arbitrage.
Sędzia polubowny   Schiedsmann   Arbitrateur, arbitre.
Saletra   Salpeter   Salpétre, nitre.
Saletroród (azot)   Stickstoff   Nitrogène, azote.
Schody   Treppe   Escalier, degré.
    „     wieżowe   Thurmtreppe   Escalier dʼune tour.
Schodowa klatka   Treppenhaus   Cage ou lanterne dʼescalier.
Ściana wodochronna   Querschott, Wasserdichte Wand   Cloison etanche.
Ściśnienie pary w cylindrze   Compression   Compression.
Scyzoryk   Federmesser   Canif.
Siarka   Schwefel   Sulfure.
Siekiera   Handaxt   Hache.
Sikawka pożarna   Feuerspritze   Pompe à feu.
Silniki, motory   Beweger, Motoren   Moteurs.
Siła   Kraft   Force, puissance.
  „   wyższa   Hohere Gewalt, Kraft   Force majeure.
  „   eksplodująca   Explodirende Kraft   Force explosive.
  „   odśrodkowa   Centrifugalkraft       „     centrifuge.
  „   dośrodkowra   Centripetalkraft       „     centripète.
  „   poruszająca   Bewegende Kraft       „     motrice.
  „   przyspieszenia   Beschleunigende Kraft       „     accélératrice.
  „   opóźnienia   Verzögernde Kraft       „     retardatrice.
  „   żywa   Lebendige Kraft       „     vive.
Siła odpychania   Zurückstossungskraft   Force répulsive.
  „   przyciągania   Ziehkraft       „     attractive, d’attraction.
  „   palenia, ogrzewania   Heizkraft   Puissance calorifique.
  „   przylegania   Adhäsion   Adhérence, adhesion.
  „   ludzka   Mannskraft   Force de l’homme.
  „   zwierzęca   Thierkraft       „     animale.
  „   nominalna masz. par.   Nominalpferdekraft   Cheval vapeur nominal.
  „   konia parowego   Pferdekraft   Cheval vapeur.
  „   vel praca mechaniczna   Leistung einer Kraft   Travail mécanique.
  „   wody   Wasserkraft   Force d’eau.
  „   powietrza   Luftkraft       „     du vent.
  „   pary   Dampfkraft       „     de vapeur.
Siłomierz (ob. Dynamometr) „ „
Skala   Massstab   Echelle.
Skała   Felsen   Rocher.
Skarpa, pochyłość góry   Böschung, Gefälle   Talus, glacis, escarpement.
Skazówka   Zeiger, Index   Index, aiguille.
Sklepienie   Gewólbe   Voûte.
Skok tłoka   Kolbenhub   Coup de piston.
Skóra   Leder   Cuir.
Skówka do rur płomiennych   Brandring   Bague, virole.
Skręt (spirala)   Spirale   Spirale.
Skrzynka parowa   Dampfkasten   Bolte à vapeur.
    „     stawidłowa   Schieberkasten       „     du tiroir.
    „     ogniowa   Feuerkasten, Feuerbuks       „     à feu.
    „     dymowa (dymnica)   Rauchkasten       „     à fumée.
Skrzynie v. szafy ogniotrwałe   Feuerfeste Schränke und Kasten   Armoires et caisses réfracteures.
Skutek   Wirkung, Leistung, Effekt   Effet.
    „     użyteczny   Nutzeffekt       „     utile.
    „     stracony   Nebeneffekt       „     perdu.
    „     bezwzględny   Totaleffekt       „     total ou absolut.
Skupić, skoncentrować   Concentriren   Concentrer.
Skupienie, skoncentrowanie   Concentration   Concentration.
Ślad (dolna panewka wrzeciona)   Spur   Bourdonnière, erapaudine.
    „     kół wozowych   Spur der Wagenräder   Trace.
Śladokręg (na kole drogi żel.)   Spurkranz   Rebord, bourrelet, boudin de roue.
Śladomiar (odległość między szynami)   Spurweite   Largeur de la voie.
    „     (miara)   Spurmaass   Fer à tracer la largeur de la voie.
Ślusarz   Schlosser   Serrurier, ajusteur.
Smar   Fett   Graisse.
Smarować   Schmieren   Graisser, lubrifier.
Smoczek (lewarek)   Heber   Siphon.
Smoczek parowy Giffarda   Dampfstrahlpumpe, Injecteur   Injecteur de Giffard.
Smoła drzewna   Pech   Poix.
    „     kamienna   Theer   Goudron.
Smolarz   Pechbrenner   Poisseur.
Smolarnia (drzewna)   Pechhütte   Poisserie.
    „     (kamienna)   Theerbrennerei   Goudronnerie.
Smolna pochodnia   Pechfackel   Torche.
Smolny   Pechartig   Bitumineux.
Smołę drzewną pędzić   Pechen   Faire de la poix.
Smołę kamienną gotować   Theerbrennen   Distillation du goudron.
Smołowy oléj   Pechöl   Huile de poix.
Smołowy piec   Pechofen   Fourneau à poix.
    „     garnek   Pechtopf   Pot à poix.
Smołowa kadź   Pechtrog   Auge à poix.
Śniég   Schnee   Neige.
Spadek, pochyłość   Böschung, Gefälle, Neigung   Pente, descente.
Spójność, gęstość   Dichtigkeit   Densité.
Spółczynnik   Coefficient   Coefficient.
Sprężyna v. resor   Feder   Ressort.
    „     ślimakowa   Spiralfeder       „     à boudin.
Sprężystość   Federkraft   Force élastique.
Sprzęty v. narzędzia   Werkzeug   Instruments, outils.
Sprężynowy cyrkiel   Federzirkel   Compas élastique ou à ressort.
Srebro   Silber   Argent.
Średnica wewnętrzna   Durchmesser im Lichten   Diamètre interieur.
    „     zewnętrzna   Aeusserer Durchmesser       „     exterieur.
Środek   Centrum, Mitte, Mittelpunkt   Centre, milieu.
Środek ciężkości   Schwerpunkt   Centre de gravité.
    „     ruchu   Bewegungsmittelpunkt       „     de mouvement.
Śruba, sworzeń   Schraube, Bolzen   Vis, boulon.
Śruba bez końca   Schraube ohne Ende   Vis sans fin.
Śruba Archimedesa   Archimedische Schraube   Hélice propulsive ou d’Archimède.
Śruba tłocząca   Druckbolzen   Prisonnier, vis de pression.
Śruby i mutry   Bolzen und Muttern   Boutons et écrous.
Stacya drogi Żelazn. (ob. Dworzec) „ „
Stacya wodna   Wasserstation   Station pour alimentation.
Stal   Stahl   Acier.
  „   lana   Gusstahl       „     fondu.
  „   narzędziowa   Werkzeugstahl       „     pour outils.
Stal resorowa   Federstabl   Acier pour ressort.
  „   w arkuszach   Stahl in Flatten       „     en feuilles.
  „   cementowa   Cementirter Stahl       „     de cementation.
  „   pudlowa   Puddelstahl       „     puddler.
  „   Bessemęra   Bessemerstahl       „     de Bessemer.
  „   damasceńska   Damascirterstahl       „     damassé.
Stałość   Stabilität   Stabilité.
Stan v. poziom wody w kotle   Wasserspiegel   Niveau d’eau.
Stanąć z maszyną   Anhalten   Stopper.
Stawidło wodne   Schütze   Vanne.
Stawidło parowe   Dampfschieber   Tiroir à vapeur.
Stempel   Stempel   Étampe, estampe.
Stér, rudel (w żegludze   Steuer   Gouvernail.
Stolarz   Tischler   Menuisier.
Stół   Tisch   Table.
Stopa   Fuss, Schuh   Pied.
Strata pracy   Nebeneffekt   Perte de travail.
Strumyk, struga   Bach   Ruisseau.
Studnia   Brunnen   Puits, pompe, fontaine.
Studniarz   Brunnenmeister   Fontainier.
Studzienna woda   Brunnenwasser   Eau de fontaine, de puit.
Stylisko, trzon młota   Stiel   Manchse.
Surowizna, surówka   Roheisen   Fer de gueuse.
Suwać, przesuwać   Schieben, rücken   Pousser, trâmer en longueur.
Świder   Bohrer   Foret, mèche, perçoir.
Świder ręczny   Handbohrer   Perce à main.
Świstawki konduktorskie   Schaffnerpfeiffen   Sifflets de conducteurs.
Swistawka parowa   Dampfpfeife   Sifflet à vapeur.
Sworzeń   Zapfen   Bouton, goupille.
Sygnał   Signal   Signal.
    „     kolejowy   Eisenbahnsignal       „     de chemin de fer.
Sygnały akustyczne, optyczne i elektromagnetyczne   Akustische, optische und elektromagnetische Signalen   Signaux: acoustiques, optiques et électromagnétiques.
System dziesiętny   Decimalsystem   Systéme décimale.
Szablony   Schablonen   Gabarits.
Szafa   Schrank   Armoire.
Szczotki   Bilrsten   Brasses.
Szczotka druciana   Drahtbürste   Pinceau en fil de fer.
Szkło   Glas   Verre.
Szkło wodoskazowe   Wasserstandsglas   Tube de verre du niveau d’eau.
Szlaglot   Schlagloth   Soudure forte et douce.
Szluza   Schleuse   Écluse.
Sznury sygnałowe   Signalstricke   Cordes à signaux.
Szopa dla towarów   Güterhütte   Halle à marchaudises.
Szprychy w kole   Radspeichen   Rais, rayons.
Sztaba płaska   Flachstab   Barre plate.
Sztaby rusztowe   Feuerstäbe   Barres de grille.
Sztanga zębata   Zahnstange   Crémaillère.
Szufla do wody   Wasserschaufel   Pelle à puisser de l’eau.
Szufle, łopatki   Schaufeln   Pelles.
Szwajcar, odźwierny   Pfortner, Portier   Consiérge, portier.
Swejsować   Schweissen   Souder à chaude suante.
Szyber w kominie   Register, Schieber   Régistre.
Szyny kolejowe   Eisenbahnschienen   Rails.
Szyna odbojowa   Zwangschiene   Contre-rail.
Szyna zwrotnicowa   Weicheschiene   Aiguille.
T.
Tablica   Tafel   Table, tablette.
    „     redukcyjna   Reductionstafel   Table de conversion.
Taczki   Schubkarren   Charettes, brouettes.
Talerz w pompie powietrznéj   Teller einer Luftpumpe   Plateau.
Tarcie   Reibung   Frottement.
Tarcza, podkładka pod mutrę   Scheibe   Rond, rondelle.
Tarcza mimośrodowa   Excentrikscheibe   Roue d’excentrique.
Tarcze obrotowe (ob. Pomosty obrotowe) „ „
Tarcza kauczukowa   Kautschukscheibe   Rondelle en caoutchouc volcanisé.
Tartak   Sägemühle   Scierie, machine à scier.
Telegraf   Telegraph   Telegraph.
    „     pukający Morsego   Drucktelegraph       „     de Morse.
    „     elektromagnetyczny   Electromagnetischer Telegraph       „     électro-magnétique.
Telegraf słuchowy (akustyczny)   Akustischer Telegraph   Télégraph acoustique.
    „     wzrokowy (optyczny)   Optischer     „       „     optique.
    „     dzienny i nocny   Telegraph für Tag und Nacht       „     de jour et de nuit.
    „     Stały   Festtelegraph       „     fixe.
    „     przenośny   Tragbar oder Feldtelegraph       „     transportable.
Telegrafia   Telegraphie   Télégraphie.
Telegraficzne przyrządy   Telegraphenzubehör   Accessoires de télégraphe.
Teleskop (dalekowidz)   Telescop   Télescop.
Temperatura (obacz ciepłota) „ „
Tender (parowozu)   Locomotiven-Tender   Tender de locomotive.
Teodolit (narzędzie geometryczne do brania kątów)   Theodolith   Théodolithe, goniomètre.
Teowe żelazo (T)   T-Eisen   Fer en T (té).
Termin   Frist, Termin   Terme.
Terminologia (wyrazownictwo)   Terminologie   Terminologie.
Termometr (ob. ciepłomierz) „ „
Terpentyna   Terpentin   Térébenthine.
Terpentynowy olejek   Terpentinöl   Huile essentielle de térébenthine.
Terpentynowy werniks   Terpentinfirniss   Vernis de     „
Tłocznia (prassa)   Presse   Presse.
    „     hydrauliczna   Hydraulische Presse       „     hydraulique.
    „     klinowa   Keilpresse       „     à coin.
    „     śrubowa   Schraubenpresse       „     à vis.
Tłok   Kolben   Piston.
Tłok parowy   Dampfkolben       „     à vapeur.
    „     metalowy   Metallkolben       „     metallique.
    „     pompy   Pumpenkolben       „     de la pompe.
Tokarnia   Drehbauk   Tour.
Tonna v. beczka   Tonne   Tonne (= 1000 kilg).
Topliwy korek (w kotle par.)   Scbmelzbarer Pfropf   Bouchon fusible du foyer.
Torf   Torf   Tourbe.
Towarzystwo Drogi Zelaznéj   Eisenbahngesellschaft   Societé de chemin de fer.
Tran (tłuszcz rybny)   Thran   Huile de poisson.
Transmissya (Rozprowadzenie ruchów)   Transmission v. Treibwerk   Transmission.
Trójkąt   Dreieck   Triangle.
Tryb v. koło zębate   Getriebe   Engrénage, pignon.
Trygonometrya   Trigonometrie   Trigonomètrie.
    „     kulista   Spherische Trigonometrie       „     sphérique.
Trygonometryczne linie: Trigonometrische Linien: Lignes trigonomètrigues:
wstawa = wst.   Sinus = sin. (Takie same nazwy łacińskie).
dostawa = dos.   Cosinus = cos. „
styczna = sty.   Tangens = tang. „
dotyczna = dot.   Cotangens = cotg. „
sieczna = siecz.   Secans = sec. „
dosieczna = dosi.   Cosecans =cosec. „
Trzon (przy maszynach)   Stange   Tige.
    „     tłokowy   Kolbenstange       „     de piston.
    „     korbowy   Kurbel oder Pleuelstange   Bièle.
    „     stawidłowy   Schieberstange   Tige du tiroir.
    „     mimośrodowy   Excentrikstange   Tige d’excentrique.
    „     buforowy   Bufferstange       „     de tampon.
    „     wiążący   Kuppelstange       „     dʼaccouplement.
Trzonek (rękojeść narzędzia)   Heft   Manche d’outil.
Trzymadło (kroksztyn)   Stütze   Support.
Tunel   Tunnel   Souterrain, tunnel.
Tyble miedziane (w ogniskach kotłów parowych)   Stehbolzen, Steifbolzen   Entretoises.
U.
Ubezpieczenie   Versicherung   Assurance, sûreté.
Ubijać, upychać   Dichten   Luter, mater.
Ubijaczka   Dichthammer   Ciseau à mastiquer.
Ubytek   Abgang, Abnahme, Defizit   Manque, perte.
Uderzenie   Hieb, Stoss, Schlag   Coup, choc.
Udowodnić, okazać   Beweisen   Démontrer.
Udzielenie przywileju   Veileihung, Bevilligung   Concession.
Udział (w zyskach i stratach)   Antheil   Part, portion, participation.
Ugoda, umowa   Akkord, Zusammenstimmung   Accord.
Ugodzona v. akordowa robota   Akkordarbeit   Travail accordé.
Ujmować, odciągać   Abziehen, abnehmen   Tirer, déduire.
Ukończyć   Endigen, Ausmachen   Terminer.
Ukośny   Schräg   Oblique, diagonal.
Ukracać, skracać   Abkürzen   Accourcir.
Ukruszyć   Abbröckeln   Détacher en petites pièces.
Ulica   Gasse   Rue.
Ulotnienie   Verflüchtigung   Volatilisation.
Ułamek   Bruch   Fraction.
    „     dziesiętny   Decimalbruch       „     décimale.
Umiarkowany ruch (parowozu)   Gemässigte Bewegung   Vitesse (Mouvement) moderée, temperée.
Umocować   Befestigen   Serrer, caler, attacher.
Uporządkować (np. wagony na stacyi)   In Ordnung bringen, ordnen, wechseln, rangiren   Ranger, arranger, ordonner.
Uprzątnąć, opróżnić, usunąć z drogi   Räumen, Wegräumen   Oter, vider, évacuer.
Upust, szluza (obacz szluza) „ „
Upusty, v. kanały parowe   Schieberdampfwäge   Orifices du tiroir.
Urwanie, zerwanie, złamanie   Bruch   Rupture, cassure.
Urządzenie   Einrichtung   Disposition.
Ustęp   Retirade, Abtritt   Commodité.
Ustąpić (swoich praw)   Abtretten, cediren   Ceder.
Uszkodzić   Beschadigen   Endommager, blesser.
Utykać, uszczelniać   Einstecken   Emprisonner.
Uwaga   Anmerkung, Aufmerksamkeit, Bemerkung   Remarque, observation.
Uzbrojenie kotła   Kesselarmatur   Armature de la chaudiere.
Uzupełnienie   Erganzung   Reparation, restitution, supplement.
Użyteczna praca   Nutzarbeit   Travail util.
W.
Wada, błąd   Fehler, Mangel   Faute, manque.
Wadliwy   Mangelhaft   Défectueux, imparfait, défectif.
Waga   Wage   Balance.
Waga do parowozów   Wägemaschine für Locomotiven   Pont à bascule pour peser les locomotives.
    „     sprężynowa   Federwage   Balance à ressort.
    „     zwyczajna   Gleicharmige Wage       „     ordinaire.
    „     rzymska (Przeźmian)   Schnellwage       „     romaine.
    „     pomostowa   Brückenwage       „     à bascule.
    „     dziesiętna   Decimalwage       „     decimale.
    „     setna   Centesimalwage       „     centesimale.
Wagon   Wagen   Voiture, wagon.
Wagony passażerskie v. osobowe   Passagirwagen   Voitures à voyageurs.
Wagony pakunkowe   Gepäckwagen   Wagons à bagages.
Wagony towarowe   Güterwagen   Wagons des marchandises.
    „     do węgli (węglarki)   Kohlenwagen       „     à houille.
Wagony do wapna (wapniarki)   Kalkwagen   Wagons à chaux.
Wagony do długiego drzewa   Langholzwagen       „     pour le transport des grandes pièces de bois.
Wahadło (ob. Pędul) „ „
Wahadło maszyny parowéj   Balancier   Balancier.
Wahać   Wanken   Balancer.
Walcownia   Walzwerk   Laminoir.
Walcować   Walzen, platten, plätten   Laminer, rouler.
Walcowanie   Plattmachen   Laminage.
Walce   Walzen   Rouleaus.
Walcowy, cylindrowy   Walzenförmig   Cylindrique.
Wał (oś), bęben   Welle   Arbre, tambour.
  „   główny   Hauptwelle   Grand arbre.
  „   korbowy   Kurbelaxe   Axe coudée.
Wapno   Kalk   Chaux.
Wapienny   Kalkartig   Calcaire.
Wapno palić   Kalkbrennen   Cuite de la chaux.
Wapienny łom   Kalkbruch   Carrière de pierres à chaux.
    „     rząb′   Kalkgrube   Bassin à chaux.
    „     kamień   Kalkstein   Pierre à chaux.
Wapienna woda   Kalkwasser   Eau calcaire, eau de cheaux.
Warstwa   Schicht   Lit, couche, tâche.
Warsztat   Werkstatt   Atelier.
Warsztaty   Werkstätte   Ateliers.
    „     reparacyjne   Reparatur Werkstätte   Ateliers de reparation.
Warsztat do budowy statków   Werft   Chantier.
    „     kowalski   Schmiede-Werkstatt   Atelier des forges.
Warsztat ślusarski   Schlosser-Werkstatt   Atelier d’ajustage.
    „     kotlarski   Kesselschmiede-Werkstatt       „     de la chaudronnerie.
    „     do składania maszyn   Montirungs-Werkstatt       „     de montage.
    „     stolarski   Tischler-Werkstatt       „     menuisier.
    „     ciesielski   Zimmermanns-Werkstatt       „     de charpentier.
    „     do budowy wagonów   Wagenbau-Werkstatt       „     de Wagons.
Warunki ogólne   Hauptbedingungen   Conditions génerales.
Wąwóz, parów   Hohlweg, Schlucht   Gour, fondrière.
Wąski   Schmal, eng   Étroit.
Wąż do sikawki   Schlauch, Schlange   Tuyau, outre.
Wentyl (klapa)   Ventil   Soupape.
    „     parowy   Dampfventil       „     à vapeur.
    „     powietrzny   Luftventil       „     à air, reniflard.
Wentylator   Windlade, Ventilator   Ventilateur.
Werkfirer warsztatowy   Werkführer, Werkmeister   Contre-maître.
Werniks   Lack und Politur   Vernis.
Wersta   Werst   Werst (=1066,78 mètres).
Węgiel (pierwiastek chemiczny)   Kohlenstoff   Carbon.
Węgiel kamienny, ziemny   Kohle, Steinkohle   Houille, charbon de terre.
Węgiel drzewny   Holzkohle   Charbon de bois.
    „     zwierzęcy (w cukrowniach)   Thierkohle       „     animal.
    „     brunatny (lignit)   Braunkohle   Houille brune.
    „     torfowy   Torfkohle   Tourbe carbonisée.
    „     kostkowy   Nusskohle   Menu.
Węgieł, kąt   Winkel, Ecke   Coin, angle.
Węgielnica   Winkelmass   Équerre.
Wiaderko, węborek   Handeimer   Petit seau.
Wiadukt   Viaduct   Viaduc.
Wiatr   Wind   Vent.
Wiatr morski (morka, nazwa używana w żegludze)   Seewind   Vent de mer.
Wiatr silny   Starker Wind   Grand vent.
    „     łagodny   Gelinder Wind   Petit vent.
Wiatrowy regulator   Wind oder Gebläseregulator   Regulateur de soufflet.
Wiatrak   Windmühle   Moulin à vent.
Wiatromierz   Windmesser   Anémomètre.
Wiatrowa chorągiewka   Windfahne   Girouette.
Wjazd   Einfahrt   Porte-cochère.
Wibracya, drganie   Schwingen, Zittern   Vibration, oscillation, tremblement.
Widły osiowe (do maźnic)   Achsgabeln   Plaques de garde.
Wiedza, nauka   Wissenschaft, Wissen   Science, savoir, érudition, connaissance.
Wielki piec (obacz piec wielki) „ „
Wielkość nieoznaczona   Unbekannte Grösse   Quantité inconnue.
Wieloklub, wielokrążek   Flaschenzug   Moufle, polyspaste.
Wiertarnia (ob. maszyna do wiercenia) „ „
Wierzchołek, szczyt   Gipfel, Spitze   Sommet, cime.
Wieża   Thurm   Tour.
Wilgoć   Feuchtigkeit   Humidité.
Wilgociomierz   Feuchtigkeitsmesser   Hygromètre.
Winda   Winde   Treuil, cabestan.
Winda ręczna   Handwinde   Cric à main.
    „     wozowa   Wagenwinde   Cric.
Wiórawiec (ob. Hebel) „ „
Wióra, heblowiny   Späne   Copeau.
Wiosło   Ruder   Rame.
Wiosna   Frühling, Frühjahr   Printemps.
Woda   Wasser   Eau.
Woda studzienna (ob. studzienna woda) „ „
Woda rzeczna   Flusswasser   Eau de rivière.
Woda przegrzana (w kotle parów.)   Ueberhitztes Wasser   Eau surchauffée.
Woda nasycona   Gesättigtes Wasser   Eau saturée.
Woda mineralna   Mineralwasser   Eau minerale.
Wodor (ód)   Wasserstoff   Hydrogène.
Wodociąg   Wasserleitung   Aqueduc, conduite d’eau.
Wodotrysk, fontanna   Springbrunnen   Fontaine.
Wodospad   Wasserfall   Chute d’eau, cascade, cataracte.
Wodozbiór (rząb′)   Wasserhälter   Réservoir.
Wodostan   Wasserstand   Hauteur de l’eau.
Wodomiar   Wasserstandmesser   Échelle fluviale.
Wodotrwały   Wasserdicht   Étanche, imperméable.
Worek do węgla   Kohlensack   Sac à charbon.
Wosk   Wachs   Cire.
Wózek służbowy   Dienstwagen   Chariot de service.
Wózek suwany   Schiebebiene   Chariot rôulant.
Wrzeciono   Spindel   Fuseau.
Wybijaczka   Stempel   Repoussoir.
Wyciąganie żelaza na gorąco   Strecken des Eisens   Marteler.
Wydatki ogólne   Generalkosten   Frais généraux.
Wykolejenie maszyny   Entgleisung der Maschine   Déraillement.
Wykop (w budowie dróg)   Einschnitt   Déblais.
Wykrój   Gesenk   Étampe.
Wynagrodzenie (strat, pracy)   Belohnung   Récompense.
Wypływ pary   Ausströmung des Dampfes   Éduction de la vapeur.
Wypróżnić kocioł   Entleeren   Vider la Chaudière.
Wytłaczać   Prägen   Éstamper.
Wytrzymałość, moc   Festigkeit   Cohesion, ténacité.
Wytrzymałość materyałów       „     der Materialien   Résistence des matériaux.
Wytykanie drogi żelaznej   Traciren, Abstecken   Tracé, tracement.
Wyzyskiwać   Nutzen   Exploiter.
Wyzysk   Nutzung, Förderung   Exploitation.
Wziernik, lupa   Luppe   Loupe.
Z.
Zabudowanie   Gebäude   Bâtiment.
    „     wodne   Wassergebäude       „     pour réservoir.
Zaczopowanie   Verzapfung   Assemblage à mortaises.
Zadatek   Angeld, Handgeld   Avance, etrenne.
Zadra   Splitter   Éclat, chicot.
Zagasić (ogień)   Auslöschen   Éteindre (de feu).
Żagiel   Segeltuch   Toile à voiles.
Żaglowiec (statek żaglowy)   Segler   Voilier (vesseau).
Zakitować   Verkitten   Cimenter.
Zakład, rękodzielnia   Anlage   Établissement.
Zaliczenie   Vorschuss   Avance.
Zamek   Schloss   Serrure.
    „     sprężynowy   Federschloss       „     à ressort.
Zamki i kłódki   Schlösser und Hängeschlösser   Serrures et cadenas.
Zapalić pod kotłem   Anzünden   Allumer.
Zaprządz, zaczepić wagony   Anspannen   Atteler, tendre.
Zarobek   Verdienst, Erwerb   Acquêt, mérite.
Zasilanie kotła   Speisen   Alimentation.
Zastósowanie   Anwendung   Emploi, application.
Zastąpić   Ersetzen   Remplacer.
Zasuwalnik (szubrygiel)   Schubriegel   Verron.
Zatrzymać, wstrzymać   Anhalten   Arrêter.
Zawiadomienie   Ankündigung   Anonce.
Zawiasa   Gelenk, Charnier, Tbürband   Charnière.
Zawierucha, zadymka śnieżna, zamieć   Schneegestöber   Poussière de neige.
Zazębienie   Verzahnung   Endenture.
Zbieralnik   Sammler, Cisterne   Reservoir, bâche.
Zbiornik pary, tum parowy   Dampfsammler, Dom des Kessels   Dôme de la chaudière.
Zegar ścienny   Wanduhr   Pendule.
Zegarki kieszonkowe dla maszynistów i konduktorów   Taschenuhren für Maschinisten und Schaffner   Montres de mécaniciens et conducteurs.
Zegarek repetier   Repetiruhr   Montre à répetition.
Zegar piaskowy, klepsydra   Sanduhr   Sablier.
Żegluga   Schifffart, Seewesen   Navigation.
    „     parowa   Dampfschifffahrt       „     à vapeur.
Żelazo   Eisen   Fer.
    „     kute   Geschmidetes Eisen   Fer forgé.
    „     lane   Gusseisen   Fonte.
    „     sztabowe   Stabeisen   Fer en petites barres.
    „     okrągłe   Rundeisen   Fer rond.
    „     płaskie   Flacheisen   Fer piat.
    „     kątowe   Winkeleisen   Cornière, fer d’angle.
Zendra   Schlacke   Scories, crasses.
Zgęszczanie, skraplanie   Condensation   Condensation.
Zgęszczalnik (kondensator)   Condensator   Condenseur.
Zgniecenie kotła   Zusammendrückung des Kessels   Ecrasement de la chaudière.
Zgrubienie   Verdickung   Épaississement.
Zgrubić   Verdicken   Épaissir.
Zgrubienie żelaza na gorąco (sztachowanie)   Stauchen   Rabattre, raccourcir.
Ziemia   Erde   Terre.
Zima   Winter   Hiver.
Złamanie się osi   Axenbruch   Rupture de I’essieu.
Złoto   Gold   Or.
Zmiana ruchu   Umänderung der Bewegung   Modification de mouvement, ou changement de marche.
Zmierzyć   Vermessen   Mesurer.
Zmniejszenie   Verkleinerung, Verminderung   Diminution, réduction en petit.
Zmniejszyć   Vermindern   Diminuer.
Znacznik   Körner   Pointeau.
Zuzle   Kohlenschlacke   Fraisil de charbon, cendres de charbon.
Zużycie   Abnutzung   Usure.
Zwęglić   Verkohlen   Réduire en charbon, carboniser.
Zwrotnica   Weiche   Changement de voie.
Zwrotniczy   Weichenwärter   Gardien de gare.
Zysk   Gewinn, Vortheil   Profit, avantage.
KONIEC.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Przewodnik_praktyczny_dla_użytku_maszynistów/Słowniczek&oldid=3433277”