Słownik etymologiczny języka polskiego/jestem
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
jestem, jest, jesteśmy, jesteście, odmienia się wedle byłem, był, byliśmy. Odmiana pierwotna, jeszcze w 14. wieku: jeśm, jeś; jest lub jeść lub je, skrócone, lub jesta; jeśmy, jeście; ocalała w odmianie czasu przeszłego, bo byłem i t. d. ściągnięto z był jeśm, byłeśm, byłem, był jeś i t. d. (był, zamiast był jest, już w cerkiewnem) w ciągu 15. wieku. Pierwotne jeść obok jest, częste jeszcze na początku 15. wieku, ocalało w nazwie roślin o sile czarodziejskiej (trujących i i.), tojeść (lub tojest), albo przeciwnie: nie-to-ta, co dla znachora starczyło; Stanko r. 1472 zapisał nazwy dla wszelakiego ‘vincetoxicum’ (‘co jady zwycięża’), albo ‘fuga daemonum’ (‘co biesy wygania’): a to je, matki bożej to je(ść), to je i tojeść (z czego myłką i kojeść powstało!). Prasłowo, wszędzie tak odmieniane: lit. esmi, esti (est), prus. asmai, ast; ind. asmi, asti; grec. ejmi, esti; łac. est; niem. ist; wszędzie też to samo znaczy; pierwotne zmysłowe znaczenie było może: ‘siedzę’, ‘bawię’ — ‘jestem’. Sztuczne urobienie: jestestwo, już cerk., dla ‘przyrody’, wedle łac. essentia (od esse) lub grec. usia (od ont- = ‘sąc’). P. jeśli, isty, nie, sąc.
