Słownik etymologiczny języka polskiego/płaz
<<< Dane tekstu >>> | |
Autor | |
Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
Data wyd. | 1927 |
Miejsce wyd. | Kraków |
Źródło | Skany na Commons |
Indeks stron |
płaz; płazem, ‘stroną płaską’ (‘nie kantem’), »puścić płazem (lub płazą)«, opłazem, opłaźnie, w znaczeniu ogólnem (w 17. wieku: »lecim opłaźnie do dołu«, »darli się opłaźnie do rozmów«); płaza, ‘płyta’: »drogi brukować płazami«, »posyp kamień abo płazę mąką«. Należy do naszego wyłącznie słownictwa; poszło od wszelkich innych wyrazów dla ‘płaskości’; nasze z mogłoby odpowiadać grec. i łac. -g; p. płaski.
płaz, ziemiopłazy; płazać: »gadzina płaza się po ziemi«, »na kolanach się płazać«; z rzadką u nas wokalizacją ła zamiast ło (por. władać), niby częstotliwe do płozić, co w biblji liczniejsze niż płazić: »wszystko płożące jeżto płozi«; raz: »iżto się płodzi (!) po ziemi« (»czołga«, u Leopolity). Prasłowo; pień pŭłz- (p. pełzać), pełz- (cerk. plěz-ti), i połz-, nasze płoz (p.), a tu i płaz, jak w czeskiem, chociaż tu pożyczki niema.