się przy katarach dróg oddechowych, dychawicy, nieżytach narządów moczowych i przewlekłych chorobach skóry.
Dr Walser radzi chorym na płuca pić codziennie z rana kleik zmieszany z sokiem świeżo wyciśniętym z ziela przetacznika. Podług Börhavego picie soku z przetacznika (codziennie do 60 gr) leczy podagrę. Mieszanka z 1 gr przetacznika, 1 gr dziewanny i 40 gr sproszkowanego anyżu, gotowanych w ¼ litra wody miodowej, jest znakomitym lekarstwem przy kaszlu, chrypce i bólach gardła. Można również mieszać przetacznik z koszczką, liśćmi babkowymi lub z centurią. Do herbaty można dodać nieco miodu.
Zewnętrznie używa się nastoju do płukania gardła, okładów i przemywań przy wypryskach, owrzodzeniach itp.
Podanie głosi, że córka doktora Gerarda z Narbonny przy pomocy przetacznika wyleczyła z egzemy króla francuskiego, a król pojął ją w nagrodę za żonę.
Balsam z przetacznika sporządza się w sposób następujący: ¼ litra świeżo wyciśniętego soku miesza się z ¼ litrem dobrej żytniówki lub spirytusu, butelkę korkuje się i potrząsa od czasu do czasu celem należytego przemieszania płynu, a po kilku dniach filtruje. Do płynu dodaje się 250 gr alkoholu i 100 gr wody różanej i znowu filtruje. Balsam ten działa skutecznie przy skaleczeniach, stłuczeniach, lekkich sparzeniach i przewlekłych chorobach skóry.
CENA: 100 kg ziela przetacznika (Herba Veronicae) 40—60 zł.
J. — lub D. — Łodyga zwykle rozgałęziona, wewnątrz pusta, soczysta, trójkątna. Liście jajowato-podłużne, im wyż-
