Wspomnienia z mego życia/VIII
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Wspomnienia z mego życia |
| Redaktor | Franciszek Juliusz Granowski |
| Wydawca | Franciszek Juliusz Granowski |
| Data wyd. | 1904 |
| Druk | Aleksander Tad. Jezierski |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Tłumacz | M. S. |
| Tytuł orygin. | Lebenserinnerungen |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
W krótkich słowach wspomnę o pracach moich naukowych i technicznych po r. 1850.
Pomiędzy r. 1850 a 1860 razem z Halske’m pracowaliśmy pilnie nad ulepszeniem przyrządów telegraficznych i elektrycznych instrumentów mierniczych, przeznaczonych do celów naukowych i technicznych. Nasze wynalazki, rozpowszechnione przeważnie przez wystawy wszechświatowe w Paryżu i Londynie, prawie wszędzie posłużyły za podstawę do późniejszych urządzeń. Jak już wyżej wspominałem, bardzo nieznaczna ich część została opatentowaną. Wprawdzie okoliczność ta niezmiernie ułatwiła ich rozpowszechnienie i przyczyniła nam mnóstwo obstalunków, ale zato wielokrotnie byliśmy pozbawieni przyznania nam przez ogół pierwszeństwa w danym wynalazku.
Wydział sygnalizacyi na kolejach, z którym firma nasza od początku swego istnienia zostawała w stosunkach, nastręczył nam inne zadania. Na wszystkich niemieckich kolejach żelaznych wzdłuż linii ustawione być miały dzwony, które z odejściem pociągu ze stacyi miały wydawać odgłos słyszany na całej linii. Zbudowanie, a potem ulepszenie ich doprowadziło do urządzeń dziś jeszcze przeważnie używanych.
Pomijając rozliczne prace, ulepszenia i wynalazki, wspomnę tylko o pracy większych rozmiarów p. t. Ueber die elektro-statische Induction und die Verzögerung des Stromes in Flaschendrähten, która miała być ostatecznym wynikiem kilkoletnich badań nad własnościami fizykalnemi przewodników podziemnych. Na zakończenie opisałem tam przyrząd, znany pod nazwą „Siemens’sche Ozonröhre” i rozwinąłem teoryę jego działania. Za pomocą tego aparatu można było zamienić tlen na ozon na drodze elektrolizy. Przyrząd ten ma wielką przyszłość przed sobą, ponieważ umożliwia poddawanie gazów elektrolizie. Przechodzą one w t. zw. stan czynny, co na innej drodze z wielkiemi połączone jest trudnościami.
Wspominałem o tem już dawniej, że jedną z największych przeszkód na drodze rozwoju nauk przyrodniczych wogóle, a techniki fizykalnej w szczególności, był brak ustalonych miar. W pismach naukowych przyrodniczych używano wprawdzie przeważnie metra i grama, jako miary długości i wagi; jednakowoż brak pewności i zgody pod tym względem dotkliwie czuć się dawał w technice. Bądź co bądź, metr i gram były przynajmniej stałemi punktami porównania, do których sprowadzać się dały wszystkie pomiary. Ale miary elektryczności zupełnie były pozbawione takiego stałego punktu porównania. Wilhelm Weber, Gans i Jacobi różne robili próby i propozycye w tej mierze, te jednak nie zostały przyjęte przez ogół i mnie też nie zadowalały w zupełności.
Wynik moich badań daje się mniej więcej streścić w następujący sposób:
Przedewszystkiem chodziło o jednostkę oporu elektrycznego. Po rozmaitych próbach postanowiłem użyć w tym celu rtęci, której opór mało się zmienia pod wpływem temperatury. W r. 1860 wystąpiłem z propozycyą uznania za jednostkę opór, jaki przy 0 Celcyusza stawia słup rtęci, którego długość wynosi 1 metr, a przecięcie 1 mm. kwadr. W sprawie tej ogłosiłem pracę w Rocznikach Poggendorff’a p. t. Vorschlag zu einem reproductiobaren Widerstandsmaasse.
Rząd angielski powierzył memu bratu Wilhelmowi i mnie kontrolę nad subwencyonowanemi przez rząd fabrykami kabli. To skłoniło nas do bardzo szczegółowych badań nad własnościami przewodników podmorskich i do wypracowania racyonalnej metody próbowania ich na drodze elektrycznej. Kable, założone pomiędzy w. Maltą i Aleksandryą, pierwsze poddane zostały systematycznym próbom i kontroli podczas całej fabrykacyi, wskutek czego i po założeniu okazały się bez żadnej wady i długo pozostały w jak najlepszym stanie.
W r. 1860 przedstawiliśmy na zebraniu Towarzystwa Brytańskiego pracę p. t. Umriss der Principien und des praktischen Verfahrens bei der Prüfung submariner Telegraphenlinien auf ihren Leitungszustand. Zawiera ona główne wyniki naszych badań i jest podstawą późniejszego, ogólnie przyjętego systemu próbowania kabli i wykrywania ich braków.
