Zagończyk/Objaśnienie wyrazów łacińskich
| <<< Dane tekstu | |
| Autor | |
| Tytuł | Zagończyk |
| Wydawca | Książnica-Atlas |
| Data wyd. | 1931 |
| Druk | Zakłady Graficzne Ski Akc. Książnica-Atlas |
| Miejsce wyd. | Lwów |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
Do rozdziału I.
Fur latroque legalis et regalis — złodziej i łotr legalny i królewski.
Hostes patriae — wrogowie ojczyzny.
Publiciter — publicznie.
In fundamento legis — na podstawie prawa.
Sine dubio — bezwątpienia.
Patienter — cierpliwie.
Mirabile dictu — zadziwiająca rzecz.
Invidia — nienawiść.
Intentionem habeo — mam zamiar.
Sine laude et amore — bez pochwały i miłości.
Tandem (tedy) — więc.
Crimen contra — zbrodnia przeciwko.
Ad maiorem gloriam Poloniae — dla większej sławy Polski.
Ad finem — wkońcu.
Libenter — chętnie.
Non dubio — nie wątpię.
Veritatem confirmans — ustalając prawdę.
Gloriam nostram — sławę naszą.
Odium populi — nienawiść narodu.
Nunc illuminatus sum partim — teraz jestem częściowo poinformowany.
Graviter — ciężko.
Fama gladii polonici — sława oręża (wł. miecza) polskiego.
Defensores patriae — obrońcy ojczyzny.
Periculum — niebezpieczeństwo.
Do rozdziału II.
Hora gravissima — najcięższa godzina.
Quod licet — jak się należy.
Materia — treść.
Pro exemplo — dla przykładu.
Impatienter — niecierpliwie.
Causae restrictio — rozstrzygnięcie sprawy.
Pro suprema ratione — dla najwyższej słuszności.
Nihil contra voluntatem Dei — nic przeciwko woli Boga.
Resolutio — postanowienie.
Causa gravissima — najcięższa sprawa.
Pessima tempora — najgorsze czasy.
Privatim — prywatnie.
Casus — wypadek, sprawa.
Abominatio — wstręt.
Stante pede — odrazu, na wstępie.
Eo tempore — obecnie.
Sentimenta — uczucia.
Ad finem — do końca.
De salute patriae — o pomyślność ojczyzny.
Ad rem! — do rzeczy!
Cito, citissime! — prędko, czem prędzej.
Admirationis digni — godni podziwu.
Fama ingressit — sława weszła.
Ad animae exhaustendum — do ostatniego tchu.
Confirmare — potwierdzić.
Ad praecipitatem — nad przepaścią.
Virtutes — cnoty.
Periculum in mora — niebezpieczeństwo w zwłoce.
Imploro — błagam.
Ante portas urbis — przed bramą miasta.
Ad litteras et strictim — co do joty i ściśle.
Sine haesitatione — bez wahań.
Liberum veto contra — protest przeciwko.
Ardenter — gorąco.
De publicis maximi valoris — o sprawach państwowych wielkiej doniosłości.
Rationes — dowodzenia.
Crimen acerrimum — najcięższa zbrodnia.
Causam ab ovo — sprawę od początku (przejrzeć).
Justitiae atque saluti patriae — sprawiedliwości i dobru ojczyzny (nie zadośćuczynić).
Continuere — przedłużać.
Omen — przepowiednia.
Rectissimo modo — w najprawidłowszy sposób.
Victoria — zwycięstwo.
Occasionem — okoliczność.
Opiniones et voluntatem — zdanie i wolę.
Sudenter — pax vobiscum — raptem — pokój wam.
Exemplum — przykład.
Filiorum fidelium patriae — wiernych synów ojczyzny.
In pace — w czasie pokoju.
Provocate — pobudzić.
Pro bono patriae — dla dobra ojczyzny.
Do rozdziału III.
Sine mora — bez zwłoki.
Latro — łotr.
Odium populi — nienawiść ludu.
Gloria — sława.
Stante pede — natychmiast.
Fervor — zapał.
Pro exemplo — naprzykład.
Spero et non dubio — spodziewam się i nie wątpię.
In suprema — w ostatniej klasie.
Studemus jurisprudentiam atque artem administrandi — studjujemy prawo i sztukę rządzenia.
Dulce et decorum est pro patria mori — słodko i zaszczytnie jest umrzeć za ojczyznę.
Casus — wypadek.
Circumstantio — okoliczność.
Do rozdziału IV.
Illuminabo — oświecę.
Vale, valeque! — bądźcie zdrowi!
Non possumus resistere — nie możemy sprzeciwić się.
Dixi! — powiedziałem, skończyłem mowę.
Orbis terrarum — kula ziemska.
Aeternae memoriae digni — godnego wiecznej pamięci.
Circumstantiones — okoliczności.
Respons — odpowiedź.
De publicis — o sprawach państwowych.
Do rozdziału V.
Hostes patriae — wrogowie ojczyzny.
Horribile dictu — straszno mówić o tem.
Admirationis dignum — podziwu godne.
Rumor — hałas.
Ad limites patriae — do granic ojczyzny.
Panis cotidianus — chleb powszedni.
Pax — pokój.
Contra consuetudinem et mores — wbrew przyzwyczajeniu i obyczajom.
Ad usum — dla użytku.
Graviter — ciężko.
Sine mora — bez zwłoki.
Rectissime — zupełnie.
Legaliter — prawnie.
Sub manu — pod ręką.
Illustrissimus et sapientissimus vir — najsławniejszy i najmądrzejszy mąż.
Conditio sine qua non — konieczny warunek.
De publicis — o sprawach państwowych.
Profundissime — najgłębiej.
Do rozdziału VI.
Publiciter — powszechnie.
Meliora tempora — lepsze czasy.
Pessima tempora — najgorsze czasy.
Do rozdziału VII.
Causa gravissima — sprawa najcięższa.
Pretiosa — skarby.
Do rozdziału VIII.
Bene — dobrze.
Requiescant in pace viri milites Poloniae — niech spoczywają w spokoju rycerze polscy.
Pax vobiscum! — pokój wam!
Do rozdziału IX.
Ecce sunt milites Poloniae, defensores fidei et regnorum — oto są rycerze polscy, obrońcy wiary i państw.
Vanitas vanitatum et omnia vana sunt — próżność nad próżnościami i wszystko jest próżnością.
Do rozdziału X.
Primo voto — z pierwszego małżeństwa.
Non nego — nie zaprzeczam.
Dixi et confirmavi — powiedziałem i potwierdziłem.
Sine dubio — bezwątpienia.
Tandem — więc.
Domine, libera nos a malo! Mea culpa, mea maxima culpa! — Panie, zbaw nas ode złego! Moja wina, moja bardzo wielka wina.
Do rozdziału XI.
Consolationem — pocieszenia.
Quod attinet — co się tyczy.
Contra prudentiam — nieostrożnie.
Nec Hercules contra plures — i Herkules nie poradzi przeciwko przemocy.
Persona — osoba.
Ad honorem — dla honoru.
Lex silentissima — prawo w najgłębszem milczeniu.
Urbi et orbi — na cały świat.
Invidia — nienawiść.
Ergo — więc.
Contra — wbrew.
Do rozdziału XIII.
Per omnia saecula saeculorum — na wieki wieków.
Do rozdziału XIV.
Vere — zaiste.
Contra patriam — przeciwko ojczyźnie.
Veto — sprzeciw.
Pessima tempora — najgorsze czasy.
Experimentissimi et illustrissimi — najbardziej doświadczonego i przesławnego.
Periculum in mora, hostes enim ante portas Poloniae sunt — niebezpieczeństwo w zwłoce, albowiem wróg jest już przed bramami Polski.
Amor patriae — miłość ojczyzny.
Abiecta cunctatione — bez zwłoki.
Hostes ante portas patriae — wróg przed bramami ojczyzny.
De publicis — o sprawach państwowych.
