Zielnik lekarski/105
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Zielnik lekarski |
| Podtytuł | Zastosowanie, opis botaniczny i uprawa najważniejszych polskich roślin lekarskich |
| Wydawca | Księgarnia J. Przeworskiego |
| Data wyd. | 1938 |
| Druk | Zakł. Druk. F. Wyszyński i S-ka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
 Galeria grafik w Wikimedia Commons
| |
_z105.png)
B. — Roślina podobna do zielonej dalii o nikłym korzonku. Spośród ułożonych różyczkowato mięsistych liści wystrzela w okresie kwitnienia łodyga, dochodząca do 45 cm wysokości, owłosiona, na szczycie której zebrane w baldacho-grono rozkwitają różowe, gwiazdkowate kwiaty. Owoc-mieszek o licznych, drobnych nasionkach. Liście bezwonne, o smaku kwaskowatym, śluzowato-ostrym.
ROŚNIE gromadnie na skałach alpejskich i podalpejskich, skąd pochodzi, u nas często na murach i dachach, piaszczystych, żwirowatych wzgórkach i cmentarzach. Dawniej w Niemczech umyślnie go zasiewano na dachach, wierzono bowiem, że chroni budowle od piorunu.
KWITNIE w lipcu i sierpniu.
ZBIERA się liście w czerwcu i używa w świeżym stanie.
SKŁADNIKI: Ostra substancja wyciągowa, śluz, wapń, kwas jabłeczny, sole.
DZIAŁA moczopędnie, czerwiogubnie, chłodząco i lekko ściągająco, uśmierza kurcze.
UŻYTEK. Sok świeżych liści stosuje się wewnętrznie przy rozwolnieniach, krwawej biegunce, cierpieniach pęcherza i kurczach. Sok z winem wypędza robaki z kiszek.
Zewnętrznie używa się pogniecionych liści do okładów na zapalne oprzenia powstałe wskutek ukąszenia pszczół, owrzodzenia, różę na twarzy, zapalenie gruczołów piersiowych u matek karmiących, wreszcie dla zmiękczenia i usunięcia nagniotków. Zamiast okładów można stosować nacieranie sokiem lub też maścią rojnikową (pogniecione na miazgę liście gotować w tłuszczu, w wazelinie lub lanolinie, aż sok się wygotuje, po czym przetłoczyć przez płótno lub przetak).
Przy pleśniawkach zaleca się nacieranie sokiem zmieszanym ze śmietaną. Sok używa się również do płukania gardła; zmieszany z wodą stosowany jest do okładów na oczy przy ich ropieniu. Zmieszany z sokiem cytrynowym stanowi dobry środek na piegi.
