Zielnik lekarski/12

<<< Dane tekstu >>>
Autor	Augustyn Czarnowski
Tytuł	Zielnik lekarski
Podtytuł	Zastosowanie, opis botaniczny i uprawa najważniejszych polskich roślin lekarskich
Wydawca	Księgarnia J. Przeworskiego
Data wyd.	1938
Druk	Zakł. Druk. F. Wyszyński i S-ka
Miejsce wyd.	Warszawa
Źródło	Skany na Commons
Inne	Cały tekst Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI
Indeks stron
Galeria grafik w Wikimedia Commons

›››

[43]

12. APIUM GRAVEOLENS L.

Seler, ostrowonny, liściasty albo pospolity^[1]

(Umbelliferae — Baldaszkowe).

Rys. 1.
Selery.  D. — Znana roślina ogrodowa. Korzeń gruby, okrągły, cebulkowaty, mięsisty, niekiedy wrzecionowaty. Łodyga prosta, dorastająca do 90 m wysokości, podzielona u góry na cztery odstające gałązki. Liście korzeniowe długoszypułkowe, pierzastodzielne, trój lub pięciosieczne; łodygowe — siedzące, trójsieczne; wszystkie mocno lśniące. Kwiaty, chętnie odwiedzane przez pszczoły, bardzo drobne, białe, zebrane w liczne, małe, siedzące, sześcio lub dwunastopromieniowe baldachy. — Owoc mały, podwójny, brunatny.
 ROŚNIE na słonym gruncie, przy słonych źródłach, rowach, strumieniach, brzegach rzek (celtyckie apon = woda). Dziki jest [44]łykowaty, zbyt ostro-gorzki, o przykrej woni, prawie trojący; uprawiany w ogrodach warzywnych przeciwnie: mięsisty, słodkawy i przyjemnie pachnący.
 UPRAWA: wysiewać na stałe miejsce w grunt.
 KWITNIE przez czerwiec do września, głównie w sierpniu.
 SKŁADNIKI korzenia: cukier, śluz, skrobia.
 DZIAŁANIE rozmiękczające, moczopędne; według dawnego przeświadczenia ludowego podnieca narządy płciowe.
 UŻYTEK. Kuracja selerowa zaleca się w cierpieniach pęcherza, przy podagrze, gośćcu, artretyzmie. W tym celu należy gotować dwa lub trzy selery, codziennie pić otrzymany sok i o ile możności jeść także ugotowane selery. Znane są wypadki, gdy chorzy na artretyzm (podagrę), gościec it. p. skrzywieni i kulawi, dzięki spożywaniu seleru i kąpielom powietrzno-słonecznym zupełnie ozdrowieli. Odwar z liści (40 gr na 1 litr wody) zmieszać z mlekiem i pić na czczo przy zakatarzeniu dróg oddechowych i chrypce. W gospodarstwie domowym używa się liści i korzeni do zaprawiania zup; korzeń pokrajany w plasterki stosuje się jako dodatek do jarzyn i sałat. W połączeniu z trybulką, szczawiem i babką lancetowatą gotuje się z seleru zdrową zupę ziołową. Ma bardzo silny zapach, dlatego w mieszaninach ziołowych należy go używać w małych ilościach.

Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Augustyn Czarnowski.

1. Po włosku celeri, sceleri, po angielsku celery, po francusku celeri.