Granice opodatkowania/Część II/III

<<< Dane tekstu >>>
Autor Janusz Libicki
Tytuł Granice opodatkowania
Wydawca Towarzystwo Ekonomiczne w Krakowie
Data wyd. 1936
Druk W. L. Anczyc i Spółka
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Inne Cała część II
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Cały tekst
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Indeks stron
III
STOSUNEK ŚWIADCZEŃ PUBLICZNYCH DO DOCHODU W POLSCE, W LATACH 1927 — 1934

By móc z danych, zawartych w powyższych tablicach, wyciągnąć pewne konkretne wnioski, należy teraz przeprowadzić dokładne porównanie między przeciętnym dochodem społecznym, przypadającym na jednego obywatela w Polsce, a obciążeniami tego jego dochodu z tytułu świadczeń na rzecz gospodarki publicznej. Przede wszystkim więc należy obliczyć, jakim procentem dochodu przeciętnego na głowę ludności wyrażały się w latach 1927 — 1934 przeciętne na głowę realne wpływy z podatków i monopoli. Przedstawia nam to Tablica XI.

Tablica XI
WPŁYWY Z PODATKÓW I MONOPOLI NA GŁOWĘ LUDNOŚCI W PROCENCIE DOCHODU NA GŁOWĘ W LATACH 1927 — 1934
ROK WPŁYWY REAL. W PROCENCIE DOCHODU WSKAŹNIK 1928 — 100
łącznego przechodzącego
przez rynek
1927 9.2 13.4 88
1928 10.3 15.1 100
1929 10.5 15.4 102
1930 11.3 16.4 109
1931 11.4 16.7 111
1932 12.2 17.7 117
1933 13.6 19.8 131
1934 14.2 20.7 137

Z tablicy tej widzimy jasno, że w całym tym okresie czasu obciążenie przeciętnego na głowę dochodu społecznego w Polsce z tytułu wpływów z podatków i monopoli wykazuje nieustanny wzrost. O ile obciążenie to w roku 1927 wynosiło 9.2% dochodu (łącznego, a 13.4% dochodu przechodzącego przez rynek), przypadającego na jednego obywatela, to w roku 1934 wzrasta ono do 14.2% dochodu (łącznego i aż 20.7% dochodu, przechodzącego przez rynek). W stosunku do roku 1928 wzrost udziału wpływów z podatków i monopoli w przeciętnym dochodzie obywatela wyniósł 37%.
Jak wspomniane już było poprzednio, pełny obraz całości obciążeń dochodu obywatela świadczeniami na rzecz gospodarki publicznej może dać tylko ogólna suma wydatków budżetowych. Tablica XII przedstawia ciężar finansowania ogółu wydatków państwowych w procencie przeciętnego dochodu, przypadającego na jednego obywatela.

Tablica XII
WYDATKI BUDŻETOWE NA GŁOWĘ LUDNOŚCI W PROCENCIE DOCHODU NA GŁOWĘ W LATACH 1927 — 1934
ROK WYDATKI REAL. W PROCENCIE DOCHODU WSKAŹNIK 1928 — 100
łącznego przechodzącego
przez rynek
1927 10.8 14.6 90
1928 11.2 16.3 100
1929 11.7 17.1 105
1930 13.4 19.6 120
1931 15.4 22.4 137
1932 16.7 24.4 150
1933 18.4 26.7 164
1934 19.7 28.6 175

Tablica XII jeszcze dobitniej odzwierciedla pogorszenie się sytuacji dochodowej przeciętnego obywatela w Polsce w omawianym okresie. Jego współudział w finansowaniu wydatków budżetowych państwa pochłaniał mu w roku 1927 10.8% jego dochodu (łącznego, a 14.6% przechodzącego przez rynek). W roku 1934 ten jego współudział w finansowaniu wydatków państwowych wzrasta do 19.7% jego dochodu (łącznego, a 28.6% dochodu przechodzącego przez rynek). Wzrost obciążenia przeciętnego dochodu społecznego, przypadającego na głowę ludności w Polsce, spowodowanego finansowaniem wydatków budżetowych państwa, wynosi 75% w roku 1934 w porównaniu do roku 1928.
Dla dopełnienia tego obrazu przemian, jakie dokonały się w zakresie dochodu społecznego w Polsce z jednej strony oraz w zakresie obciążeń tego dochodu świadczeniami na rzecz gospodarki publicznej, należy jeszcze przekonać się, jakim zmianom ulegała w badanym okresie czasu ta część dochodu jednostki gospodarującej, która jej pozostaje do swobodnego rozporządzenia dla zaspokojenia jej potrzeb indywidualnych po pokryciu kosztów zaspokojenia jej potrzeb zbiorowych. Obrazuje nam to Tablica XIII.

Tablica XIII
DOCHÓD NA GŁOWĘ, WYDATKI BUDŻETOWE NA GŁOWĘ ORAZ POZOSTAŁOŚĆ DOCHODU NA GŁOWĘ NA ZASPOKOJENIE INNYCH POTRZEB WRAZ Z KAPITALIZACJĄ W LATACH 1927 — 1934
ROK DOCHÓD WYDATKI POZOSTAŁOŚĆ WSKAŹNIK
POZOSTAŁOŚCI
1927 769 77 692 94
1928 831 93 738 100
1929 836 98 738 100
1930 781 105 676 92
1931 708 109 599 81
1932 633 106 527 71
1933 604 111 493 67
1931 605 119 486 66

Tablica XIII syntetyzuje właściwie rezultaty wszystkich poprzednich zestawień. Widzimy z niej, że spadek przeciętnego na głowę ludności dochodu społecznego został jeszcze bardziej pogłębiony przez wzrost części dochodu, pochłanianej finansowaniem wydatków państwowych. Dzięki temu zmniejszanie się rozporządzalnej części dochodu, jaka przypada przeciętnie na jednego mieszkańca Polski, i która służy do zaspokojenia wszystkich jego potrzeb indywidualnych, wraz z kapitalizacją, jest znacznie większe, niż zmniejszanie się całego przeciętnego dochodu na głowę ludności. Wskaźnik przeciętnego dochodu na głowę ludności w roku 1934 wynosi 73.1 w stosunku do 100 w roku 1928, podczas gdy wskaźnik pozostałości, czyli wskaźnik przeciętnej, swobodnie rozporządzalnej części dochodu, przypadającej na głowę ludności, wynosi dla roku 1936 66, wobec 100 dla roku 1928. Nawet lekki wzrost przeciętnego dochodu społecznego w roku 1934, a mianowicie 605 zł., w porównaniu do 604 w roku 1933 został tak dalece skompensowany wzrostem przeciętnego udziału w finansowaniu wydatków budżetowych państwa (111 zł. w r. 1933 i 119 zł. w r. 1934), że swobodnie rozporządzalna część wykazała dalszy spadek z 493 zł. na 486 zł.



Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Janusz Libicki.