Litwa za Witolda/1407
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Litwa za Witolda |
| Podtytuł | Opowiadanie historyczne |
| Wydawca | Towarzystwo Wydawnicze |
| Data wyd. | 1850 |
| Druk | Józef Zawadzki |
| Miejsce wyd. | Wilno |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
Psków nie tylko że nie potrafił pociągnąć z sobą w wojnę i zerwanie z Litwą przymierza Nowogrodu Wielkiego: ale poddaniem się W. X. Bazylemu do podobnego nie zachęcił kroku. Nowogrod oddzielając się całkiem od niego, wezwał do siebie na Rządźcę Jerzego Lingwenejewicza, wyznaczając mu trzy miasta jako uposażenie. Tym sposobem Nowogrodzianie zyskali sobie stałą przyjaźń Witolda, w chwili, gdy uspokojony od Zakonu, zwracał czynność swą ku Rusi.
Przymierze z X. Bazylim nie mogło trwać długo; obie strony pragnęły boju, obie się go lękały, znając swe siły. Spalenie Odojewa wziętego przez Litwę w posiadłościach Riazańskich, dało powód do kroków nieprzyjacielskich. W. X. Bazyli zajął Dymitrowiec litewski, po czém wojska z obu stron znów postąpiły ku sobie, i zwarłszy się u Wiazmy, bez walki po umówieniu rozejmu rozeszły.
Wśród nowych zatargów z Polską Zakonu, zamieszek w Litwie wzbudzonych przez Swidrygiełłę i Ruskie wpływy, a razem czynne pogan nawracanie, Mistrz Zakonu Konrad von Jungingen umarł dnia 30 Marca. Do końca wytrwał on w stosunkach przyjaźni i pokoju, tak drogo okupionego przez Litwę. Był to zewszech miar znakomity i jeden z najgodniejszych pamięci Naczelników Zakonu. Umiarkowany, łagodny, wolał pokój uczciwy nad krwawą, choć chlubną, wojnę. Nieraz od brata Marszałka strofowany, naglony od swoich, upiérał się za pokojem, widząc, że czas działania orężem dla Zakonu upłynął. Umierając ostatnią myślą jego było, aby brat Ulrych zbyt wojennego ducha i rycerskiéj sławy chciwy człowiek, Mistrzem obrany nie został. Wszyscy w kraju żałowali mądrego, sprawiedliwego, umiarkowanego Konrada; ale nikt jeszcze nie wiedział wielkości poniesionéj straty, bo ją dopiéro z klęsk późniejszych poznać miano. Młodzi cieszyli się, że nareszcie na wojnę pociągną i walczyć zaczną.
Po śmierci Konrada nie zmienił bynajmniéj Witold swoich dla Zakonu skłonności, owszem dowiódł, że pokój szanował i zachować go żądał, dopomagając dostarczeniem materjałów do budowy zameczku Dubishajn, i wszelkim żądaniom Krzyżaków starając się dogodzić.
Z Królem polskim już dawniéj z powodu użytego słówka w liście (innata sapientia), które za szyderstwo wzięto, jeszcze pod życie Konrada wszczęły się niesmaki; potém Król z odpowiedzi danéj w sprawie o Drezdenek (Driesen) nie był kontent; nareszcie w czasie między śmiercią Mistrza a wyborem nowego, gdy odmówiono Władysławowi Jagielle przyjęcia go w Gdańsku i dozwolenia zwiedzenia brzegów morza, które zobaczyć pragnął, pod błahym pozorem, iż Zakon pozbawiony Naczelnika, nie umiałby go przyjąć jak należało; — wzrosła niechęć wzajemna.
Krzyżacy przeczuciem obawiali się Polski. Tymczasem dnia 26 Czerwca 1407 padł wybór Zakonu Starszyzny na Ulrycha von Jungingen, brata zmarłego Mistrza, człowieka wojennego ducha; którego zwierzchnictwa nad Krzyżaków zgromadzeniem lękał się brat umiérający.
Ulrych daleki był od umiarkowania, jakiego Konrad dał dowody w traktowaniu; zaraz po obesłaniu się podarkami i oznajmieniu o wyborze, objawiły się między nim a Polską podejrzenia, obawy, potrzeba tłumaczeń wzajemnych. Witold jeszcze w to nie był wmięszany; a Litwa od Zakonu niezachwianego używała pokoju. Pośpiech tylko, z jakim zameczek nad Dubissą kończono, dowodzi, że jedność, jaka między Królem Jagiełłą a Witoldem trwała, i wpływ, który niewiadomemi środki W. Xiąże odzyskiwał na Żmudzi, przestraszały już W. Mistrza.
