Przekłady z poetów obcych/Spis Autorów
| <<< Dane tekstu | |
| Autor | |
| Tytuł | Przekłady z poetów obcych Część II |
| Wydawca | „Gazeta Polska” |
| Data wyd. | 1899 |
| Druk | J. Sikorski |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI  Cały zbiór |
| Indeks stron | |
Arany Jan, ur. 1817—1882 — największy po Petöfim mistrz poezyi węgierskiej; słynie jako autor wspaniałych ballad, wielu pieśni historycznych, już to refleksyjnych, już w ludowym tonie śpiewanych, wreszcie napisał wielką epopeję węgierską, w tonie pieśni o Nibelungach pt. „Toldi“; gdzie zawarł liczne podania bajeczne hunnów i madziarów. Inne epos, dotyczące Atylli, w urywkach tylko wykonane „Śmierć Budy“, „Królewicz Szaba“, „Kevehaza“.
Banville, Teodor de, ur. 1823—1891, poeta czysto paryski, wielce płodny, lekki, dowcipny, liryk autor wielu komedyjek w stylu tej, jaką tu zamieszczamy, a nadto całego szeregu ksiąg lirycznych: „Les cariatides“, „Les stalactites“, „Les odelettes“, „Les odes funambulesques“.
Bergsëe Wilhelm — poeta i uczony duński z epoki romantycznej (koło 1840).
Berzsönyi Daniel (1786—1836) — Horacy węgierski, główny przedstawiciel szkoły klasycznej; mistrzowsko przenosił na węgierszczyznę rytmy łacińskie — Znać też na nim wpływy Osyana.
Casanova Zofia — z męża Wincentowa Lutosławska, zamieszkała w naszym kraju, młoda poetka hiszpańska, jeden z najwybitniejszych talentów w swojej ojczyźnie; w powieści p. t. „El doctor Wolski“ maluje nasze stosunki; wydała tom poezyi pt. „Fugaces“ (Pieśni ulotne). Pisze nadto dzieła histor. z dziejów Galicyi hiszpańskiej. —
Gautier Teofil (1811 — 1870), rozmiłowany w egzotyzmie, wyznawca sztuki dla sztuki, zwiastun Parnasu t. j. umiarkowania dziwactw romantyzmu; właściwie klasyk romantyzmu z pewnym odcieniem groteskowym w stylu poetów francuzkich przed XVI wieku. — „Emaux et camées“, „Poésies“, „Opisy podróży“, „Studya literackie“, „Rzecz o poetach francuskich groteskowych“, „O szkole romantycznej.“
Garay Janos (1812—1853), humorysta satyryk węgierski; główne jego dzieło jestto wesoły poemacik „Janos obsitos“ (Janek obieżyświat), zawierający wyborne obrazy z życia ludowego. — „Nowele i komedye“
Ghil René — ur. 1866, przywódca szkoły ewolucyjno-instrumentacyjnej, zwanej tak z powodu, że wyznaje filozofię ewolucyjną i używa pewnej instrumentacyi w budowie wiersza; system ten polega na szczególnej kombinacyi samogłosek. — Teorya Ghila objaśnioną jest w „Traitédu Verbe“; dzieło jego „Oeuvre“ (inaczej „Legenda marzeń i krwi“) — wyobraża rozwój ducha w jego dążeniu do światła.
Giusti Józef — (1809—1850) — włoski Béranger, z głębszym podkładem filozoficznym, poeta satyryczny.
Haraucourt Edmund, ur. 1858, uczeń Leconte de Lisle’a, również pesymista, wydał zbiór poezyi pt. „L’âme nue“.
Hugo Wiktor Marie, ur. w Besançon — 1802—1886. — Twórca romantyzmu fr. „Ody i Ballady“, „Legenda wieków“, „Straszny rok“. — Romanse: „Nędznicy“, „Rok 93“, „Człowiek śmiechu“, „Pracownicy morza“, „Notre Dame“. — Dzieła dramatyczne: „Cromwell“, „Marion Delorme“, „Lucrezia Borgia“, „Hernani“, „Le roi s’amuse“ i t. d. — Dzieła polityczne etc.
Kisfaludy Karol (1788—1831), grał wraz ze swoim bratem Aleksandrem, w liter. węgierskiej rolę Brodzińskiego. Pełny wdzięku liryk; pisał nadto rzeczy epickie „Mohacs“, „Nowelle i sztuki teatralne“; dobry satyryk.
Leconte de Lisle, Karol ur. 1818 na wyspie Bourbon — 1895, następca Wiktora Huga na tronie poezyi francuzkiej, właściwy twórca Parnasu, przeciwnik egotyzmu w sztuce, miłośnik i odnowiciel form klasycznych. — Napisał: „Poèmes antiques“, „Poèmes barbares“, „Poèmes tragiques“. — Nadto wyszedł tom dzieł pośmiertnych. — Tłomaczył Homera, Hezyoda, tragików greckich. — Obacz o nim moje Studya z liter. francuzkiej.
Longfellow Henryk (1807—1862), wszechstronny poeta amerykański, jeden z pierwszych wykorzystał podania ludowe czerwonoskórych „Hiawiata“. Nadto „Ewangelina“ i „Złota legenda“. Bardzo wdzięczny liryk; tłomacz „Boskiej komedyi“. Z młodszych utworów należy wspomnieć: „Hyperiona“ i „Studenta hiszpańskiego“.
Mallarmé Stefan (1842—1897), twórca szkoły symbolistów, która się poczyna jego poemacikiem „L’après midi d’un faune“; tu zaznaczył on swoją główną tendecyę, jaskrawe odróżnianie mowy wiązanej od niewiązanej. Teoretyczne objaśnienia w „Divagations“; wydał „Vers et prose“, „Florilège“ i t. d.
Merill Stuart (ur. 1865), młody Amerykanin, wychowany w Paryżu i piszący po francuzku, umiejętny melodysta języka. Wydał „Gammes“, „Fastes“, „Chansons d’automne“.
Petöfi Sandor (ur. 1822 w Kis-Körös, zginął w bitwie pod Schässburgiem, w r. 1849), najsławniejszy z poetów węgierskich, choć z pochodzenia Słowak; właściwie nazywał się Petrowicz. — Oprócz niezliczonych liryk, w czysto ludowym, madziarskim duchu, napisał kilka większych poematów jak np. „Janos Vitez“, „Szilaj Piszta“ i i. — Kilka powieści. — Wydania jego dzieł bardzo liczne; najlepsze: edycya „Towarz. im. Petöfiego“ i „Towarz im. Franklina“. Po polsku tłumaczyli go p. Duchińska, p. Sabowski, H. Zathey i i.
Poe Edgar Allan (1809—1849), najgenialniejszy pisarz Ameryki Północnej, umysł łączący w sobie ścisłość matematyczną z nieopętaną fantazyą. — Dzieła jego są: „Historye nadzwyczajne“, „Historye szczególne,“ „Przygody A. G. Pyma,“ filozoficzny poemat prozą „Eureka.“ — Wreszcie zbiór p. t. „Poems and Essays“, z którego pomieszczamy wyjątki. — Wierszem pisał niewiele, ale są to rzeczy doskonałe.
Régnier, Henri de (ur. 1867.) — jeden z najbardziej utalentowanych poetów młodej Francyi. — „Episodes“, „Sites“, „Poèmes anciens et romanesques“.
Richepin Jan (ur. w Algierze, w r. 1849) — głośny bardzo niedawno poeta radykalny, autor „Blasphèmes“. Wydał nadto „La chanson des gueux“, „La mer“. — Pisał też powieści i sztuki teatralne.
Rosetti Gabryel Dante (1828 — 1884), — poeta i malarz, ang. w obu gałęziach starał się o przełamanie wpływów renesansu i powrót do ducha XIII stul., do tradycyi dantejskich i prerafaelskich. — Główne jego dzieło „House of Life“, księga sonetów miłosnych; nadto ballady i liryki mistyczne.
Shelley Percy Bysshe (1792 — 1822), współzawodnik i przyjaciel Byrona, którego chwałę dziś przesłania. Poematy: „Królowa Mab“, „Alastor“, „Adonais“, „Epipsychidyon“, „Rokosz Inslamn“, „Hellas“, „Prometeusz rozpętany“, „Beatrix Cenci“, i i. — tłumaczyli go na polski: Adam Asnyk Feliks Jezierski, Jan Kasprowicz. Władysław Nawrocki, i i.
Sjöberg Eryk (ur. 1827) mało głośny, ale zdolny liryk szwedzki z okresu romantycznego.
Soutsos Panagiotis (1761—1806), wraz ze starszym swoim bratem Aleksandrem S. — byli to główni inicyatorzy poezyi nowogreckiej i odrodziciele jej ducha, — Aleksander S. był pieśniarzem w rodzaju Bérangera, Panagiotis — wydał prócz wielu liryk — dramaty p. t. „Wędrowiec“, „Messyasz“, oraz romans „Leander“.
Sully Prudhomme (ur. koło r. 1830 — jest to poeta myśliciel, dotykający wszystkich niemal spraw ducha i życia; zalicza się do Parnasu. — Poezye jego zawierają się w 8 tomach; „Épreuves“, „Solitudes“, „Vaines tendresses“, „Prisme“, „Justice,“ „Bonheur“ i i. — Napisał też prozą: „De l’expression dans l’art.“ — „Que sais je?“ — Tłumaczył wierszem „Lukrecyusza“. Obacz o nim moje studya z literatury francuzkiej.
Swinburne Algernon Karol (ur. 1837.), zwany angielskim Wiktorem Hugo, mistrz języka i kolorytu, namiętny i zuchwały śpiewak rewolucyi, morza i miłości. Radykalny w pojęciach i formie — wywołał silne wrzenie literackie w swoim kraju — i licznych naśladowców, zwanych szkołę szatańską. — „Songs before Sunrise“, „Poems and ballads“ (3 tomy); dramaty: „Marya Stuart“, „Bothwell“, „Chastelard“, „Erechteus“, „Atalanta“ i i.; piękne studya literackie „Wiktor Hugo“, „Shakespeare“...
Tennyson Alfred, (1809—1891) „poëta laureatus,“ trubadur nadworny królowej Wiktoryi, epigon romantyzmu, autor wielu poematów, osnutych na tle cyklu Artura i legend Okrągłego Stołu — „Idylle królewskie“, „In memoriam“, „S-ty Graal“, „Godiva“, „Ginevra“, „Księżna Maud“, „Zjadacze lotosu“. Dramaty: „Harold“, „Królowa Marya“.
Tegner Ezajasz (1782—1846), największy poeta na północy skandynawskiej, twórca romantyzmu szwedzkiego, autor głośnego, dwakroć na język polski tłumaczonego poematu: „Frithiof saga“. — Z innych utworów godne uwagi: „Mędrzec“, „Szwecya“, „Aksei“.
Trueba, Antonio de, urodzony w r. 1821, w ziemi Biskajskiej, daleki od wszelkich doktryn, stoi na gruncie tradycyi narodowych, i zarówno w wierszu jak i noweli — odtwarza ducha ludowego.
Vahott Sandor, (1818—1861), liryk sielankowo-patryotyczny, słynny głównie w czasie Odrodzenia węgierskiego. W r. 1846 wydał „Költömények“ (poezye), nadto zaś poemat historyczny: „Elżbieta Batory.“
Verlaine Paweł (ur. w Metz 1844), przedstawiciel t. zw. dekadentyzmu, liryk najwdzięczniejszy ze wszystkich, jakich dotąd wydała Francya. Pisał wiele: „Poèmes Saturniens“, „Jadis et naguère“, „Romances sans paroles“, „La bonne chanson“, „Amour“, „Bonheur“, „Sagesse“ — Wydał też „Poètes maudits“ — profile kilku poetów. — Umarł w roku 1896. —
Viélé-Griffin, Francis — współczesny poeta francuski, bardzo osobisty, melodyjny i ekspresyjny. Umie splatać prostą pieśń ludową z najbardziej modernistycznym duchem. — „Cygnes“, „Joies“, „Yeldis“, „Пάλαι“, — Tłumacz francuzki Swinburne’a.
Vrchlicky Jarosław, właściwie Emil Bogusław Frida (ur. 1853) wraz z Juliuszem Zeyerem i Świętopełkiem Czechem stanowi wielką trójcę poetów czeskich z lat siedmdziesiątych. Napisał wyżej 20 tomów poezyj. „Duch i Świat“, „Sfinks“, „Co żywot dał“, „Gorzkie ziarna“, „Symfonie“, „Eklogi“, „Perspektywy“, „Męty“, „Poezye epickie“, „Twardowski“. Kilka dzieł dramatycznych; tłumaczył Dantego, W. Hugo, Mickiewicza, Leopardiego; antologia włoska i francuska.
Ypsilantis Aleksander (1783 — 1823), wystąpił w dobie przebudzenia ducha Nowogrecyi, którego pierwszym śpiewakiem był Konstanty Rhigas (1753). Nieco później wystąpili Korais, Trikupis i Ypsilantis. Przyjmował udział w wojnie Greckiej 1821 r. i umarł w Wiedniu, dokąd się udał po jej ukończeniu.
