Słownik etymologiczny języka polskiego/barć
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
 Strona w Wikisłowniku
| |
barć, prasłowo; u wszystkich Słowian ‘ul pszczół leśnych po sosnach i innych drzewach’; bartnik, bartodziej (to jest prawidłowe złożenie, tak samo: konował, świnopas, kaznodziej, od konia, świni, kaźni); od bartodzieja i bartosz, bartek, co już w 14. w. z Bartłomiejem pomieszano, najniesłuszniej, skoro jedyny Bartłomiej między apostołami był królewiczem i bogaczem, a Bartek, Bartosz i pod względem inteligencji najniżej stawali (por. przysłowia odnośne); bartodziej (jak kołodziej) od barci, którą dział (p. dziać), nazwany, przenigdy od barty. O olbrzymiem znaczeniu bartnictwa w zielonych puszczach kieleckich i mazowieskich (nadnarwiańskich) świadczy jego bogate słownictwo i prawo zwyczajowe, wyrobione między bartnikami, nawet do druku r. 1557 i 1618 podawane; p. chąźba, rączka, piesznia, czerchlić, kleczyć. Brak tego słowa na Południu; jest u całej Rusi (bort’, bortnik) i na Zachodzie (czes. brt, brtník, brtiti, ‘dziać’, załab. bartnik). Znaczy ‘wydrążenie’, łac. per-forare (co u nas w 16. w. jako przeborować przejęto, i przeberować; tak na Ruś od nas poszło), niem. bohren, grec. faros, o ‘brózdzie’, faraō, ‘orzę’; nawet litew. burna, ‘usta’, tu włączają (bułg. bŭrna, ‘usta’).
