Słownik etymologiczny języka polskiego/ryć
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Strona w Wikisłowniku
| |
ryć, ‘kopać, grzebać’; ryj, ryjek (np. świński; albo i ‘dzióbek’, ‘nos’); ryja w nazwach miejscowych: Czartoryja (Czartory(j)ski), u nas Czantoryja przez rozpodobnienie dwu następujących po sobie r; Bogoryja; p. osoryja (pod osa); ryty, a stąd i rytownik (‘sztycharz’), i rycina, dziś ‘ilustracja’, w 14. i 15. wieku ‘modła pogańska’ (‘sculptile’: »służyli rytym bałwanom«, »modlą się ryciu«, w psałterzu); ryl, u nas zdrobniałe rylec (do rycia, i przenośnie, o »stylu«, do pisania); ryło (o ‘pysku świńskim, ryjącym’) uchodzi za pożyczkę ruską, ‘morda’; od częstotliwego rywać niegdyś rywadlnik, ‘rylec, dłóto’; p. rydel. Tu należą i rytwina, rytowina, Rytwiany, t. j. ‘darń’: »darn albo rytwin« w słowniczku poznańskim, rzytwiny (mylnie zamiast rytwiny napisane) z połowy 15. wieku. P. rwać. Lit. rūtis, ‘piwnica (wyryta)’, łotew. rauklis, ‘plewidło’, łac. rutrum, ‘rydel’.
ryć, o ‘wrzasku, beku, płaczu gwałtownym’; słowo nasze ogólnosłowiańskie; z stałym dla wyrazów dźwiękowych przyrostkiem -k: ryk (p.); z inną wokalizacją: ruja (p.), ruczaj (p.), rączy (p.); por. rzwieć; ind. ruwati, ‘ryczy’, grec. ō-ryomai, ‘ryczę’, łac. rūmor.