<<< Dane tekstu >>>
Autor Elżbieta Drużbacka
Tytuł Skarga kilku dam
Pochodzenie Klejnoty poezji staropolskiej
Redaktor Gustaw Bolesław Baumfeld
Wydawca Towarzystwo Wydawnicze w Warszawie
Data wyd. 1919
Druk Drukarnia Naukowa
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Inne Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Cała antologia
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Indeks stron
ELŻBIETA DRUŻBACKA.
SKARGA KILKU DAM.
(DLA JAKICH RACJI Z MĘŻAMI SWYMI ŻYĆ NIE CHCĄ).

W pewnym ogrodzie, pomiędzy szpalery
W czas ranny chodząc, szeptałam pacierze;
Słucham ciekawie, że jakieś afery
Sekretne mają damy przy kwaterze;
Siedząc na darniu w figurę kanapy,
Coraz z tabakier zażywają rapy.
Nadstawiam ucha przez grabiny gęste,
Liście mnie swoim zasłoniło cieniem;
Widzę łzy w oczu, a wzdychania częste
Uważam i mam litość nad stworzeniem
Płci mojej: ledwie wraz z niemi nie kwilę,
Nie wiedząc, że to płaczą krokodyle.
Pierwsza zaczyna żal do męża prawić,
Że „jak smok siedzi na łańcuchu w domu;

„Nic nie dba, bym się czem miała zabawić,
„Sługi nie pytaj, zagrać niemasz komu,
„Ani takiego, żeby mnie zrozumiał,
„W mądrych dyskursach rezonować umiał.
„Jakże tu mięszkać z takim domatorem,
„Co tylko wołom karmnym krzyżów maca,
„Zboże na targi wyprawuje worem?
„Prostych to osób z taką zrzędą praca!
„Kafy w mym domu nie znajdzie trzech ziarnek,
„Piwa mi z serem zagrzać każe garnek!..
Od trzeciej skarga zachodzi osoby,
Mówiąc: „Fraszka to, godna śmiechu sprawa!
„Mnieby zapłakać, gdy nie znam, co roby,
„Sejmów nie widzę, nie wiem, gdzie Warszawa:
„Choćby mi boków nastursano w ciżbie,
„Bylem z raz była w Senatorskiej Izbie!
„Nie wiem, co jest bal, assamble, reduty:
„Mój mnie jegomość osadził przy kurach;
„Paź do ogona ma łatane buty;
„O blondynowych nie chce garniturach
„Wiedzieć, żebym je mieć mogła na modę.
„Otóż z tych racji z gapiem się rozwiodę!“
Ostatnia mówi: „Jam się w wachlarzyku
„Pięknym kochała, gdzie minijatura
„Postać Kupida, niby w ołtarzyku,
„Wstawiła, co mu dać mogła natura,
„Wszystko wyraźne w tak subtelnej sztuce
„Było... A resztę dla żalu ukrócę!
„Mój Satyr, wziąwszy wachlarz w grube ręce,
„Jak jął wachlować, niby kowal miechem,
„Nie uważając na członki chłopięce, —
„Rozumiał, że to z pachołkiem Wojciechem
„Za pasy chodzi, -złamał kość słoniową.
„Rura!... Za rurę osądził wołową!
„Ja, pełna będąc cholery i żalu,
„Odjeżdżam z domu, porzuciwszy dzieci;

„Na pożegnaniu powiem mu: „Brutalu!
„Już z tobą żyję rok dziesiąty trzeci, —
„Dłużej nie myślę, intencji nie kryję:
„Wiedz, w jakiej cenie są galanteryje!“...
Milczałam dotąd, chcąc sekret zachować
Dla wstydu, zem też i ja białogłową;
Odtąd zaczynam mężatki rachować,
Zamiast pięć panien głupich, co je zową
W Ewangeliji, że w lampach nie miały
Oleju, od drzwi precz odejść musiały.
Wiem, że niejednej w sumieniu zawierci
Robak, choć go chce umorzyć sposoby;
„Nie opuszczę cię aż do samej śmierci!“
Opuszcza snadno dla podłej osoby.
Przymierze z Stwórcą dla stworzenia łamie:
„Idź precz, Antoni! Żyj ze mną, Adamie!“
Jeśli dla racji, wyżej wyrażonych,
Kochane panie, szukacie rozwodu,
Nie miejcie za złe, że was rozpuszczonych
W swywoli sądzę! Polskiemu narodu
Krzywdę czynicie, z siebie śmiechy, żarty;
Honor wasz płacze, że goły, wytarty.
Czy słuszna, żeby Rzym, nuncyjaturę,
Konsystorz kłócić niegodziwą sprawą?
Bóg dobry, iże piorunową chmurę
Nie ześle, w piekło nie wyprawi nawą!
Przyjdzie kres, kiedy z życiem was rozwiedzie;
Będzie wiedziała każda, dokąd jedzie!...

(Około 1750 r.)[1]





  1. Skarga kilku dam. „Sk. kil. dam, w spólnej kompanji będacych, dla jakich racji z mężami swoimi żyć nie chcą“, satyra Drużbackiej ze zbioru Załuskiego (jak wyżej).
    Szpalery — aleje; afery — sprawy: kwatera — grządka: rapytabaczki; krokodyle łzy — według przysłowia starogreckiego: łzy nieszczere (które jakoby krokodyl zwykł wylewać nad swoją ofiarą): w dyskursach rezonować — w rozmowach rozumować; z domatorem — z zasiedziałym w domu; kafy — kawy; roby (z franc.) — suknie, mody: assamble — zabawy towarzyskie dobrane: reduty — bale maskowe: o blondynowych garniturach o koronkowych jedwabnych g.; satyr — bożek leśny, tutaj: prostak: na członki chłopięce — rozum. się: Kupidynka: cholery — żółci, gniewu; intencji — zamiaru: nuncjaturę — zastępstwo papieża w obcem państwie, tutaj: w Polsce: nawą — okrętem, statkiem (Charona).





Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Elżbieta Drużbacka.